Uzmanlar, bunamanın meskendeki sıcaklıkla alakası olduğunu ortaya çıkardı. Soğuk havanın demansı tetiklediğini tabir eden uzmanlar ülkü konut sıcaklığını açıkladı.
Harvard araştırmacıları, 65 yaş üstü onlarca kişiyi bir yıl boyunca takip ettikten sonra beyin sıhhatini korumak için 20 ila 24 derece (68 ila 75 derece Fahrenheit) ortasındaki sıcaklığın en yeterli sıcaklık olduğunu buldu.
Bu aralığın dışındaki sıcaklı ayarı, her iki tarafta 7 derecelik değişiminde dikkat zahmeti yaşama mümkünlüğü iki katına çıkıyor. Meskenleri ülkü aralıkta olan bilhassa yaşlıların meskenleri, daha sıcak ya da daha soğuk olanlara kıyasla konsantrasyon zahmeti yaşadıklarını bildirme olasılıklarının daha düşük olduğunu söylediler.
İklim şartları bilişsel yeteneklere ziyan veriyor
Sonuçların iklimin değişmesiyle birlikte daha da manalı hale gelebileceğini söyleyen araştırmacılar, “Sonuçlarımız, mevcut iklim şartlarında bile yaşlı yetişkinlerin kıymetli bir kısmının bilişsel yeteneklerine ziyan veren iç yer sıcaklıklarıyla karşılaştığını gösteriyor” diye konuştu.
İklim değişikliğine de değinen araştırmacılar, bilhassa düşük gelirli ve gereğince hizmet alamayan yaşlı yetişkinler için bu problemden ötürü daha kötüleşebileceğini vurguladı. Bundan ötürü bu sıhhat ve konut alanında bilhassa savunmasız nüfusun olduğu yerlerde iklim dayanıklılığı oluşturmanın da kıymetli olacağını aktardılar.
Soğuk mesken damarları daraltıyor
Bilim insanları, soğuk bir konutta düşük sıcaklıkların kan damarlarının daralmasına neden olduğunu belirtti. Bunun da beyne giden kan akışını sınırladığını vurguladı.
Daha soğuk sıcaklıklar ayrıyeten beden hücrelerinin sıcaklığını müdafaaya çalışırken daha fazla çalışmasına neden olabilir. Vakitle hücreler daha az verimli hale gelir bu da beyin hücreleri için daha az güç olduğu manasına gelir. Grup, sıcak konutlarda sıcaklığın çok terlemeye ve susuzluğa yol açabileceğini bunun da beyne ziyan verebileceğini ve hasebiyle bunama riskini artırabileceğini belirtiyor.
Diğer uzmanlar ise sıcak bir konutun uykuyu da bozabileceğini öne sürüyor. Berbat uykunun demans için kıymetli bir risk faktörü olduğu sav ediyor. Ancak, araştırmacılar, çalışmanın gözlemsel olduğunu ve konut sıcaklığındaki değişimlerin bilişsel gerilemeye direkt neden olup olmadığını kesin olarak kanıtlayamadığını kabul ettiler.
Araştırmanın bir öbür sonluluğu ise bilişsel gerilemenin iştirakçiler tarafından kendi kendine bildirilmiş olması ya da araştırmacılara söylenmiş olması.
47 yetişkin takip edildi
Harvard Üniversitesi Hinda ve Arthur Marcus Yaşlanma Araştırmaları Enstitüsü’nden araştırmacılar, çalışma kapsamında Massachusetts eyaletinin Boston kentinde 47 yetişkini takip etti. Her birinin, bir yıl boyunca mesken sıcaklığını izlemek için meskenlerinde en çok vakit geçirdikleri odaya bir sensor yerleştirildi. İştirakçilerden ayrıyeten haftada birkaç sefer konsantrasyon zahmeti çekip çekmediklerine ait anketleri doldurmaları da istendi.
Çalışmaya katılan yetişkinlerin ortalama yaşı 79’du ve büyük çoğunluğu yani yüzde 80’ı bayandı. Bayanlarda demans görülme riskinin de daha fazla olduğu aktarıldı.
Yaklaşık 3 yıl süren araştırmada, çıkan bulgulara nazaran, uykunun yaşlı yetişkinler için en verimli olduğu ve bunamayı önlemede kıymetli bir faktör olduğu ortaya çıktı. Ayrıyeten sıcaklıklar 68 ila 25 derece Fahrenheit ortasındaydı.
Yakın vakitte her iki şahıstan biri bunayacak
Beyin sıhhati uzmanı Dr. Amir Baniassadi, “Bulgularımız, iç yer sıcaklığı üzere çevresel faktörlerin yaşlanan popülasyonlarda bilişsel sıhhati nasıl etkilediğinin değerini vurguluyor. Bu araştırma, yaşlı yetişkinler için iklim dayanıklılığını önceliklendiren kamu sıhhati müdahalelerine ve konut siyasetlerine olan muhtaçlığı vurgulamaktadır. Global sıcaklıklar arttıkça, bilişsel uygunluk hallerini korumak için sıcaklık denetimli ortamlara erişimin sağlanması hayati kıymet taşıyacak” diye konuştu.
Her yıl yaklaşık 514.000 bireye demans teşhisi mevzular ABD’de araştırmacılar, Amerika’nın giderek yaşlanan nüfusu nedeniyle bu sayının 2060 yılına kadar yılda 1 milyon şahsa çıkabileceğini kestirim ediyor.
Yakın vakitte yapılan bir araştırma da ise bunun her iki Amerikalıdan birinin hayatının bir noktasında bunama hastalığına yakalanması manasına geldiğini ortaya koydu.
