Merkez Bankası’nın 2024 sonundaki faiz indiriminin tesirleri yavaş yavaş hissedilmeye başlarken, 2025 prestijiyle kredi faizlerinde beklenen hareketlilik birinci olarak uzun vadeli TL ticari kredilerde kendini gösterdi. Bankacılık bölümünden alınan bilgilere nazaran, 24 ay ve daha uzun vadeli TL cinsi ticari kredilerin faiz oranı, yüzde 36’ya kadar gerilemiş durumda.
16 AY ORTADAN SONRA FAİZLERDE DÜŞÜŞ
Bu faiz düzeyleri, 2023 Eylül ayında TL ticari kredi faizlerinin artışa geçtiği periyoda misal halde görülmüştü. 16 ay sonra faiz oranlarının tekrar yüzde 40’ın altına inmesi, işletmelerin uzun vadeli kredilere olan ilgisini artırıyor.
Merkez Bankası, Haziran 2023’te faiz artırımına başlamadan evvel, TL cinsi ticari kredi faizleri yüzde 20’nin altındaydı ve siyaset faizi de yüzde 8,5 civarındaydı. Fakat bu düşük faiz periyodu, döviz kurlarındaki dalgalanmalara ve süratle artan enflasyona neden oldu. Yeniden de bu devirde düşük faizle kredi alarak yatırım yapan işletmelerin elde ettiği yüksek getiriler dikkat çekti.
KREDİ BÜYÜMESİNE YENİ SINIRLAMALAR
Faiz artırım süreci sonrasında, iktisat idaresi ticari kredilerin süratle büyümesini engellemek hedefiyle TL cinsi kredilerde büyüme sonları getirdi. Merkez Bankası, 2024 Aralık ayında yaptığı 250 baz puanlık faiz indiriminin akabinde, 2025 başında kredi büyümesiyle ilgili yeni düzenlemelere gitti.
Yapılan açıklamalarda, kredi büyümesinin dezenflasyon maksatlarıyla uyumlu olabilmesi için mecburî karşılık uygulamalarında değişiklikler yapıldığı belirtildi. Bu düzenlemelerle, yabancı para ticari kredilerindeki aylık büyüme sonu yüzde 1,5’ten yüzde 1’e indirilirken, TL cinsinden KOBİ kredileri için yüzde 2,5, başka ticari krediler için ise yüzde 1,5 sonu belirlendi.
KOBİ KREDİLERİ VE BAŞKA TİCARİ KREDİLERDE BÜYÜME BEKLENTİSİ
BDDK’nın 10 Ocak prestijiyle yayımladığı datalara nazaran, KOBİ kredilerinin toplam fiyatı 3,45 trilyon TL’ye, öbür TL cinsi ticari krediler ise 1,62 trilyon TL’ye ulaşmış durumda. Bankacılık kesimi, Merkez Bankası’nın belirlediği aylık büyüme sonlarına uyduğu takdirde, yıl sonu prestijiyle KOBİ kredilerinde yaklaşık yüzde 35, öbür TL cinsi ticari kredilerde ise yüzde 20’lik bir büyüme bekliyor.
Yabancı para kredilerinde ise aylık büyüme hududu yüzde 1 olsa da, bankalar bu kredilerde sınırlamaların üzerinde de kredi verebiliyor. Yabancı para kredilerinin toplam bakiyesi 10 Ocak prestijiyle 168,4 milyar dolar ile son 8 yılın en yüksek düzeyine ulaşmış durumda.
UZUN VADELİ TİCARİ KREDİLERDE FAİZ ORANLARI DÜŞMEYE DEVAM EDİYOR
Büyüme sonları ve yüksek faiz oranları nedeniyle işletmeler, TL ticari kredilerinden uzak durmuştu. Lakin Merkez Bankası’nın faiz indirimi sonrası, durum değişmeye başladı. Bankacılık bölümünden alınan bilgilere nazaran, 24 ay ve daha uzun vadeli TL ticari kredilerde faiz oranları yüzde 36 ile yüzde 38 ortasında seyrediyor.
Bankalar, faiz indiriminin devam edeceğine ve enflasyonla uğraşta ilerleme kaydedileceğine dair beklentilerle, uzun vadeli kredilerde daha düşük faiz oranlarıyla kredi vermeyi tercih ediyor. Önümüzdeki hafta yapılacak Merkez Bankası Para Politikası Kurulu toplantısında yeni bir faiz indirimi kararı alınması durumunda, uzun vadeli TL ticari kredilerde daha düşük faiz oranları gözlemlenebilir.
