Paladyum emtia piyasasında son yıllarda en sert dalgalanmaların görüldüğü eserlerden bir tanesi oldu.
2019 yılında dizel emisyon skandalından sonra Çin, ABD ve Avrupa’da daha katı emisyon standartlarının getirilmesi nedeniyle araçlara daha fazla katalitik konvertör takılacağına yönelik öngörüler, paladyumun performansını olumlu etkilemişti.
Analistler, 2019 yılında paladyumdaki talebin uzun vakitten beri arzın üzerinde kaldığını belirterek, yeni emisyon standartlarından ötürü talep artışının sadece arzdaki düşük büyüme ile dengelendiğinde bu durumun orta vadede paladyum fiyatını desteklediğine işaret etti.
Paladyum, bu periyotta, yüzde 53’ün üzerinde paha kazanmıştı.
Paladyumun onsu 2022 yılında 3 bin 435 dolarla tarihi tepeyi görmüştü. Global paladyum üretiminin yüzde 40’ı Rusya tarafından karşılanıyor. Rusya-Ukrayna savaşından kaynaklı arza yönelik belirsizliklerden ötürü paladyum fiyatları rekor kırmıştı.
Daha sonra global ekonomik aktiviteye yönelik kaygılarla paladyum fiyatlarında satış baskısı başladı.
Diğer taraftan elektrikli araçlara artan talep de paladyum fiyatlarının düşmesine neden oldu.
Bu gelişlemlerle paladyumun onsu geçen yıl 831 dolarla Temmuz 2017 yılından bu yana en düşük seviyeyi gördü.
Analistler, paladyumun arabalardaki katalitik konvertör üretiminde kullanıldığını belirterek, elektrikli araçlara talebin artmasıyla olağan arabalara olan talebin düşebileceğine yönelik iddiaların arttığını ve paladyumda talep tasalarının öne çıktığını söz etti.
Paladyum, resesyon kaygılarından de en çok etkilenen emtia ortasında yer aldı. Global çapta arz fazlası olacağına yönelik kaygılar paladyum fiyatının gerilemesine neden oldu.
Artan faiz oranlarıyla ekonomilerde yavaşlama görülmeye başlarken, bu yavaşlama da hem otomotiv kesimi hem de öteki alanlardaki talebi etkiledi.
Elektrikli araçların daha çok ön plana çıkmaya başlaması sonrasında otomotiv bölümünde kullanılan eserler değişti, paladyum talebi de buna bağlı olarak düştü.
Çin iktisadına ait devam eden tasalar de paladyumu aşağı taraflı etkiledi.
20 Ocakta 944,7 dolar düzeyinde bulunan paladyumun onsu Donald Trump’ın elektrikli araç zorunluluklarını da iptal ederek araba sanayisini “kurtaracaklarına” dair açıklamasının akabinde yüzde 4,2 artarak 984 dolar düzeylerine kadar çıktı.
PALADYUM OTOMOTİVLE BAĞLANTILI
Vadeli süreç ve emtia piyasaları uzmanı Zafer Ergezen, AA muhabirine yaptığı değerlendirmede paladyumun bilhassa otomotiv sanayisine bağlı bir eser olduğunu belirtti.
Dünyadaki paladyum talebinin yüzde 70’inden fazlasının otomotiv bölümünden geldiğini tabir eden Ergezen, bu nedenle son devirlerde elektrikli arabalara geçişin beraberinde paladyum talebinin azalacağı kaygılarını getirdiğini aktardı.
Ergezen, bu durumun da paladayumda önemli satışlara yol açtığını lisana getirdi.
Donald Trump’ın elektrikli araç zorunluluklarını iptal ederek araba sanayisini “kurtaracaklarına” dair açıklamasının ise muhtemelen paladyum fiyatlarının toparlanmasına neden olabileceğini aktaran Ergezen, Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle Rusya’ya uygulanan yaptırımların da paladyum fiyatlarına tesir ettiğini anımsattı.
Bunun nedeninin Rusya’nın değerli paladyum üreticilerinden biri pozisyonunda bulunması olduğunu lisana getiren Ergezen, “Rusya’nın burada bilhassa fiyatları düşük tutup satış gerçekleştirmesi de bir nebze tesirli olmuştu. Lakin genel tablo içerisine baktığımız vakit şayet otomotiv sanayisinde fosil yakıtlı arabalarda talep artışı göreceksek doğal olarak paladyum tarafında da talep artışını görmemiz olağan. Bunun da fiyatlara yansımasını bekleyebiliriz.” değerlendirmesinde bulundu.
Ergezen, paladyumun onsunun 1000 doların üzerine çıkmasının sürpriz olmayacağını lisana getirdi. Geçen yıl da 1000 dolar düzeyinin üzerinin görüldüğünü söyleyen Ergezen, yine bu düzeylerin görülebileceğini belirtti.
Ergezen, şunları kaydetti:
“Şunu da unutmamak lazım. Rusya paladyum üretiminde kıymetli aktörlerden bir tanesi. Burada Trump’ın otomotiv sanayisini desteklemesi fakat öteki taraftan Rusya ile gerginliği azaltmaya yönelik açıklamaları ve Rusya’nın yine milletlerarası piyasalara erişebileceği beklentisi bu manada da fiyatlar üzerinde baskı oluşturabilir. Bu yüzden paladyumun çok süratli bir yükseliş trend oluşturmasını beklemiyorum lakin üst taraflı hareketler olabilir ve fiyatlar 1000 dolar düzeyinin üzerine çıkabilir hatta 1100 dolar düzeyine kadar yükselişler bu manada olağan karşılanabilir. Paladyum fiyatlarında 1000-1100 dolar ortasındaki bir düzey makul olabilir.”
Bununla birlikte Çin’de çok önemli bir elektrikli araç üretimi olduğuna dikkati çeken Ergezen, Çin ve Avrupa tarafında bu manada değişim kelam konusu olduğunu vurguladı.
Ergezen, fosil yakıtlardan fazla elektrikli araçlara dönüşün paladyum fiyatlarındaki baskıyı oluşturan ögelerden bir tanesi olduğunu kelamlarına ekledi.
