Fidan, görüşmenin akabinde düzenlenen ortak basın toplantısında şöyle konuştu:
”AB üyeliği Türkiye için startejik bir amaçtır. Bu husustaki siyasi irademizi Cumhurbaşkanımız 2023 Mayısında tekrar seçildiğinde bir sefer daha yinelemişti. AB’nin Türkiye’nin üyelik perspektifini güçlendirecek bir vizyon sunmasını bekliyoruz. Geçmişte birtakım Avrupalı başkanlar Türkiye’nin üyeliği konusunu kendi ülkelerinin iç siyaset materyali haline getirmişlerdi. Maalesef bunun sonucunu jeostratejik birtakım kayıplarla hem AB hem Türkiye olarak ödemek zorunda kaldık. Oy kazanmak hedefiyle yapılan kimlik siyaseti öngörülebilir ve rasyonel bir anlayışın yerini aldı. Sonuçta bu durum Türkiye’nin önündeki liyakata dayalı üyelik sürecini ortadan kaldırmış oldu.
Küresel sistemde ve bölgemizde yaşanan son gelişmeler Türkiye ve AB ortasındaki işbirliğinin kıymetini bir defa daha göstermektedir. AB’nin Türkiye’ye olan yaklaşımını önyargısız, gerçekçi ve liyakat temelli bir çizgiye çekmesi her iki tarafın da faydasına olacaktır.
Ülkemize yönelik kısıtlayıcı tüm tebdirlerin kaldırılmasına yönelik beklentimizi kendisiyle tekrar paylaştım. Bu anlayışla Yüksek Seviyeli Siyasi ve Sektörel Diyalog Toplantıları ile Paydaşlık Kurulu Toplantılarının yine başlatılması için AB’nin gerekli iradeyi göstermesini bekliyoruz.
“Gümrük Birliği’nin güncellenesi müzakerelerine başlanmalı”
Gümrük Birliği’nin güncellenmesi müzakerelerine vakit kaybetmeden başlanmalıdır. Böylelikle Türkiye-AB bağlarında tekrar dinamik bir gündem oluşması mümkün olacaktır. Bizim için öteki öncelikli husus Vize Serbestisi Diyaloğu’nda ilerleme sağlanmasıdır. Görüşmemizde vatandaşlarımızın vize süreçlerinin kolaylaştırılması beklentimizi de mevkidaşımın dikkatine getirdim.
AB ile göç işbirliğimizin adil bir temelde alandaki yeni gerçeklere nazaran güncellenmesi gerekmektedir.
”İsrail ateşkese tam olarak uymalı”
Rusya-Ukrayna savaşı kapsamında kalıcı, adil bir tahlil için diplomasinin yegane seçenek olduğuna inanıyoruz. Savaşın bir an evvel sona ermesi için müzakere sürecinin tekrar canlandırılmasına yönelik teşebbüslere dayanak vermeye hazırız. Bugün Gazze’deki ateşkesi ve Filistin’deki son durumu da değerlendirdik. Ne yazık ki İsrail’in ataklarının devam ettiğini görüyoruz. İsrail’in ateşkese tam olarak uyması gerekmekte.”
Kallas: ”İnsan hakları ve hukukun üstünlüğü Avrupa yolunda yürümede çok önemli”
Sözlerine Bolu Kartalkaya Kayak Merkezi’ndeki Grand Kartal Otel’de çıkan yangın sonucunda hayatını yitirenler için başsağlığı dileyerek başlayan Kallas, şunları kaydetti:
”Türkiye AB’nin en değerli ortaklarından bir tanesi, Türkiye aday ülke, değerli bir NATO müttefiki ve Avrupa güvenliğinde kıymetli bir rol oynuyor. Ekonomik iştirakimizin temelleri her zamankinden daha güçlü ve ticaretten inovasyona, terörle çabaya kadar çok çeşitli alanlarda iş birliği yapabiliriz. Doğal ki Kıbrıs konusu, Rusya’ya yaptırımlar üzere farklı görüşler var. İnsan hakları ve hukukun üstünlüğü Avrupa yolunda yürümede çok kıymetli. Daha fazla yüksek seviyeli diyalog ve iş birliği bahislerinin değerli olduğunu düşünüyoruz. İş birliğimizi ayrıntılarıyla ele aldık. Hem AB-Türkiye ortasındaki iş birliğini ele aldık hem de dış siyaset alanında yapılabilecek iş birliklerini ele aldık.
Esad rejiminin düşüşü sonrasında çok büyük umut ortaya çıksa da birebir vakitte çok büyük zorluklar, sınamalar da var. Suriye halkının Suriye’nin tüm çeşitliliğini temsil edecek yeni bir idareye gereksinimi var. Bu AB’nin de gayesi. Suriye’nin ekonomik toparlanmasına da takviye olmak istiyoruz. AB Suriye üzerinde uygulanan yaptırımları yeni idaresinin yaklaşımına nazaran hafifletmeyi amaçlıyor. Türkiye çok fazla sayıda Suriyeli mülteciye konut sahipliği yaptı. Bu mevzuda Türkiye’ye teşekkür etmek istiyorum. Suriye istikrarlı ve inançlı bir ülke olduğunda Suriyeli mültecilerin geri dönmesi mümkün olacaktır.
“Türkiye’nin Suriye ile ilgili yasal güvenlik dertleri olduğunun farkındayız”
Türkiye’nin Suriye ile ilgili legal güvenlik korkuları olduğunun farkındayız. Hem Türkiye hem AB açısından tehlikeler kelam konusu. Biz de IŞİD’in engellenmesi gerektiğini düşünüyoruz. Suriye’nin kuzeyinde atılacak her türlü adımın dikkatle atılması gerektiğini düşünüyoruz.
Gazze’de şiddet döngüsünü ateşkesin kırmasını bekliyoruz. Her iki tarafın da bu muahedeyi uygulamasını bekliyoruz. Ateşkes süreksiz lakin bizim kalıcı barışa gereksinimimiz var. İsrailliler ve Filistinliler uzun vadeli barışı hak ediyorlar. AB Filistinlilerin destekçisidir.”
“Yaptırımların hafifletilmesi konusunda bir yol haritası öneriyoruz”
Kallas, 27 Ocak’ta yapılacak Dışişleri Bakanları Kurulu Toplantısı’nda AB’nin Suriye’ye yönelik yaptırımlarının kaldırılmasına ait bir karar alınıp alınmayacağı ve ABD’nin esneklik sağladığı alanların ötesinde esnekliklerin kelam konusu olup olmayacağı sorulması üzerine yaptığı değerlendirmede; “Toplantıda bu mevzuyu ele alacağız. Yaptırımların hafifletilmesi konusunda bir yol haritası öneriyoruz. Suriyeli yöneticilerin attıkları adımlar hakikat tarafta olursa biz de bir sonraki basamağa geçerek yaptırımları biraz daha hafifleteceğiz. Bu biçimde başlayacağız” tabirlerini kullandı.
”Yeni bir sayfa açılması gerekiyor”
Hakan Fidan, Türkiye’nin yeni devirde ABD hükümetinden beklentilerin neler olacağına ait bir soru üzerine şunları söyledi:
“Her seçim sonrası iktidara gelen hükümetle yeni bir sayfa açılması gerekiyor. Bilhassa Amerika’da Demokratlar ile Cumhuriyetçiler ortasında birçok mevzuda büyük farklılıkların olduğunu hesaba katarsak bölgemize ve Türkiye’ye yönelik siyasetlerde da birtakım farklılıkların olmasını beklemek mümkündür diye düşünüyoruz.
”Suriye ve Irak’ta istediğimiz hassasiyetin gösterilmemesi bir itimat krizine sebep olmuştu”
Bizim Amerika ile olan bağlarımız ve beklentilerimiz genel itibariyle iktidarda olan partiden ve görüşten bağımsız olarak devletten devlete stratejik ilgiler ve beklentiler. Bunların başında iki ülkenin de birbirinin güvenliğine hassasiyet duyması, ekonomik ilgileri ilerletmemiz, her türlü alanda iş birliği yapmamız bilhassa Türkiye’yi ilgilendiren bölgesel problemleri çözmede birlikte hareket etmemiz kıymetli bahisler. Türkiye’nin güvenlik hassasiyetine, bilhassa Suriye’de ve Irak’ta bizim istediğimiz oranda hassasiyet gösterilmemesi bunların yanlış fiillerle pratiğe yansıtılması ortamızda bir inanç buhranına ve krizine sebep olmuştu. Ancak biz öteki münasebetlerimizde de yaptığımız üzere bu bağımızda de bu sorun alanını bir parantez açıp bununla ilgilenirken öbür iş birliğinde bulunduğumuz alanları da genişletme yolunda değerli adımlar attık. Amerika, Türkiye’nin kıymetli ve stratejik bir partneri. Bu mevzudaki alaka modalitesi devam edecektir. Yeni idareden de bir evvelki idare devrinden kalan başta CAATSA yaptırımları üzere yaptırımlar olmak üzere öbür sorunlu alanların ortadan kaldırılması ve Türkiye ile ABD’nin tam iş birliği potasiyelinin ortaya çıkmasını bekliyoruz. Cumhurbaşkanımız buna açık, bunu tekraren tabir ettiler. Lakin vakit zaman Amerika’daki siyasetin Türkiye-Amerikan münasebetlerinin muhakkak boyutlarını da rehin aldığını da görebiliyoruz. Bu da hayatın bir gerçeği, bunu aşarak yolumuza devam edeceğiz.”
