Belce ÖRÜ
Yıllarca Suriyeli mültecilere kapısını açan Türkiye idaresi ticarette beklediğini bulamadı. Öteki ülkelere olduğu üzere Türkiye’ye de gümrük vergileri yüzde 300 ile yüzde 500 ortasında arttı. Hudut kapılarında bekleyen TIR’lar uzun kuyruklar oluşturdu, ithalat durma noktasına geldi. Ticaret Bakanlığı’nın yayımladığı duyuruda, Suriye genelindeki tüm gümrük yönetimlerinde tek tip vergilendirme sistemine geçildiği ve bu vergi sisteminin tüm hudut kapılarında birebir formda uygulandığı söylense de fiiliyatta neredeyse her hudut kapısında farklı bir uygulama ortaya çıktı. Bu durum Türkiye’den Habur Hudut Kapısı kanalıyla giden eserlerin ticaretinin PKK’nın Suriye kolu PYD denetiminde olan bölgelerde gerçekleşmesine bile neden oldu.
SEVKİYAT RİSKLİ
Gaziantep’te faaliyet gösteren İkra Tekstil’in Yönetim Kurulu Lider Yardımcısı Mehmet Doğan, yeni idare öncesinde Cerablus üzerinden Suriye’ye mal gönderdiklerini lakin şu anda bölgeyi ithalat pazarlarından çıkardıklarını söyledi. Bölgeye sevkiyat yapan meslektaşlarıyla görüşmelerinden aldığı duyumları ise şöyle aktardı: “Doğrudan Suriye’ye yapılan mal sevkiyatının bedeli 30 bin dolarsa Nusaybin yahut Habur Hudut Kapısı’ndan PYD denetiminde gerçekleştiğinde bu fiyat 8.500 ile 10.500 dolar ortasında değişiyor. Üstelik artan lojistik masrafı ve TIR başına ödenen değişen ölçüdeki fiyatlara rağmen… Burada tercih müşterilere bırakılıyor. Ucuz yol tercih edildiğinde risk arttığı için malın teslimiyle ilgili bir garanti verilmiyor. Zira keyfi uygulamalar var. Bir arkadaşımın TIR’ı 15 gündür beklediği için en sonunda malı geri çekti. PYD, peşmerge, Suriye’deki terör örgütleri hepsi risk faktörleri.”
‘15 yıl gözümüz üzere baktık’
Mehmet Doğan, bölgedeki sanayi ve ticaret odalarının, ihracatçı birliklerle daima bağlantı halinde olduğunu hatta Suriye’ye ithalatta meydana gelen durumun Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’a da bildirildiğini aktarıyor. İş insanı Doğan, “Kendi ülkemizde 15 yıl gözümüz üzere baktığımız Suriye’den yeni hükümet periyodunda ticarette ayrıcalık beklerken bizim için işler daha da berbata gitti. Bölgede ticaret yapan arkadaşlarımdan görüyorum, ithalatçı çok sıkıntı durumda kaldı. Bölgenin selameti açısından Türkiye’den Suriye’ye yapılan ticaretin eski haline dönmesi gerekiyor” sözlerini kullandı.
