Şehir merkezine 160 kilometre uzaklıktaki Tekindere Mahallesi’nde bulunan, 2 metre 50 santim uzunlukta, 1 metre 30 santim yükseklikte ve yaklaşık 7 ton yükündeki bazalt taşından yapılmış at heykeli görenleri şaşırtıyor.
Mahalle muhtarı Vefa Kumaş, asırlardır mahallelerinde bulunan heykeli yerinde koruduklarını söyledi.
Heykelin mahalleyle özdeşleştiğini anlatan Kumaş, şöyle konuştu:
“Bu at heykeline dedelerimiz sahip çıktı. Artık de biz sahip çıkıyor, koruyoruz. Dedelerimiz çok seviyordu, biz de seviyoruz. Mahallemizin sembolü haline geldi. Herkes mahallemizi bu heykel sayesinde biliyor. Merak eden birçok kişi mahallemizi ziyaret ediyor. Heykel sayesinde mahallemiz turist çekiyor. Çocuklarımız da sahip çıkıyor. Bir proje hazırladık, inşallah daha yüksek ve korunaklı bir yere taşıyacağız.”
“Nöbet tutuyormuş üzere koruyoruz”
Mahalle sakini Serhat Kumaş da “Heykelin 700 yıllık bir kıssası var. Asırlardır burada mahallemizin simgesi olarak duruyor. Sahip çıktığımız için yıllardır sağlam duruyor. Okulun bahçesinde olduğu için daima nezaretimiz altında. Nöbet tutuyormuş üzere koruyoruz” sözlerini kullandı.
Heykel sayesinde çocuklarda tarihi yapıtlara sahip çıkma şuuru oluştuğunu belirten mahalle sakini Bahattin Çelik de “Yıllardır sahip çıkıyoruz. Dedelerimiz, cetlerimiz bu at heykelini korudu, artık de biz koruyoruz. Sahip çıkmaya devam edeceğiz. Bir yabancı gördüğümüzde çabucak koşup geliyoruz.” diye konuştu.
“Alışagelen öteki mezar taşlarından daha büyük”
Tarihi yapıtı inceleyen Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Oktay Başak ise bazalt taşından bir at heykeliyle karşı karşıya olduklarını söz etti.
Heykelin dikkat cazip olduğunu lisana getiren Başak, şunları kaydetti:
“Akkoyunlular ve Karakoyunlular devrinde sahibi öldükten sonra atların kurban edildiğini biliyoruz. Atın derisi, başı, kuyruk ve ayakları mezarının başına bırakılıyordu. Sonrasında ise bunları bir heykele dönüştürerek mezar taşı olarak kullanmışlar. Buradaki heykel, alışagelen başka mezar taşlarından boyut olarak daha büyük, yaklaşık 7 ton yükünde.
Büyük olasılıkla kıymetli bir bireye ilişkin. Detaylı incelediğimizde üzerinde at koşumları, eyer ve kılıcın işlenmiş olduğunu net görebiliyoruz. Bilhassa Karakoyunlular periyodundan kaldığını düşünüyoruz. Yaklaşık 700 yılık bir maziye sahip olduğunu söyleyebiliriz. Büyük olasılıkla kıymetli bir bireye ilişkin bir mezar taşı. Bir an evvel müdafaa altına alınması gerekiyor, aksi halde ziyan görebilir.”
