Donald Trump, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile düzenlediği ortak basın toplantısında, Amerika Birleşik Devletleri’nin savaşın harap ettiği Gazze Şeridi’ni devralacağını ve Filistinliler öteki yerlere yerleştirildikten sonra bölgeyi ekonomik olarak geliştireceğini açıkladı.
Donald Trump’a “peki, Gazzeliler daha sonra konutlarına dönebilecek mi?” sorusu sorulduğunda ise “öyle bir sistem yapacağız ki, dönmek istemeyecek” yanıtını verdi.
Trump’ın duyurusu, Gazze’deki iki milyondan fazla Filistinlinin kalıcı olarak komşu ülkelere yerleştirilmesini önerdiği açıklamadan günler sonra geldi.
‘ORTA DOĞU’NUN RİVİERASI’
Trump, İsrail ve Hamas ortasında kırılgan bir ateşkes ve rehine takası mutabakatının birinci evresinin yürürlükte olduğu Gazze’yi bir “yıkım sahası” olarak tanımladı.
Trump, “ABD Gazze Şeridi’ni devralacak ve orada büyük iş alanları yaratacağız” dedi ve “Burası bizim olacak, bölgedeki tehlikeli patlamamış mühimmatları ve silahları ortadan kaldıracağız” kelamlarıyla konuşmasına devam etti.
ABD’nin burada büyük bir istihdam yaratacağını ve Gazze’yi “Orta Doğu’nun gurur duyacağı bir yere” dönüştüreceğini sav etti.
Trump, bölgenin “Orta Doğu’nun Rivierası” olabileceğini söyledi fakat Gazze’de kimin yaşayacağı konusunda net bir cevap vermedi.
TAM MANASIYLA ETNİK TEMİZLİK
Trump’ın planları süratle reaksiyon çekti. Demokrat Parti’den birçok siyasetçi, Filistinlilerin zorla yerlerinden edilmesinin memleketler arası hukuku ihlal edeceğini belirtti.
İnsan hakları savunucuları, öneriyi etnik paklık olarak nitelendirdi. Hamas yetkilisi Sami Ebu Zuhri, Trump’ın açıklamalarını “absürt” ve “bölgeyi ateşe verecek” tabirler olarak kıymetlendirdi.
Trump’ın önerisi, Orta Doğu’daki diplomatik gayretler açısından da kritik bir dönemeç oluşturuyor. Suudi Arabistan, Filistinlilerin zorla göç ettirilmesini kesin bir lisanla reddettiğini ve bir Filistin devleti kurulmadan İsrail ile diplomatik alakalar kurmayacağını açıkladı.
Suudi yetkililer, Trump’ın argümanlarını yalanlayarak, Filistin probleminde taviz verilmeyeceğini duyurdu. Filistin’in işgal edilmesi durumunda, İsrail ile tüm bağların kesileceğini belirtti.
Netanyahu, Trump’ın açıklamalarına direkt takviye vermekten kaçındı. İsrail Başbakanı, Trump’ın “alışılmışın dışında” düşündüğünü ve “yeni fikirler sunduğunu” söylemekle yetindi.
TARTIŞMA YARATTI
Bu açıklama, Washington’daki uzun müddettir devam eden siyasetlerle çelişiyor. ABD ve memleketler arası toplumun büyük kısmı, Gazze’nin işgal altındaki Batı Şeria ile birlikte gelecekte kurulacak bir Filistin devletinin kesimi olması gerektiği görüşünü benimsiyor.
Trump’ın açıklamaları, ABD’nin Gazze’deki askeri varlığıyla ilgili de soru işaretleri doğurdu. Evvelki Amerikan idareleri, Gazze’ye asker göndermeyi daima olarak reddetmişti.
Uzmanlar, Trump’ın bu çıkışının müzakereler için yer hazırlamak ismine yapılan çok bir atak olabileceğini düşünüyor.
Ancak bölgedeki tansiyon göz önüne alındığında, teklifin gerçek bir siyaset haline gelip gelmeyeceği belirsizliğini koruyor.
Birleşmiş Milletler’in ocak ayında yayımladığı bir rapor, İsrail bombardımanı sonrası Gazze’de oluşan 50 milyon ton enkazın temizlenmesinin 21 yıl sürebileceğini ve 1,2 milyar dolara mal olacağını ortaya koydu.Bu yıkımın akabinde Trump’ın bölgeyi kalkındırma vaadi, alandaki gerçeklerle önemli bir çelişki içinde görünüyor.
