6 Şubat 2023 Pazartesi günü gösterdiğinde Kahramanmaraş’ın Pazarcık ilçesinde saat 04.17’de 7.7 büyüklüğünde zelzele meydana geldi. Yaklaşık 9 saat sonra saat 13.24’ü gösterdiğinde ise Elbistan merkezli 7.6 büyüklüğünde bir sarsıntı daha yaşandı. Sarsıntı, Kahramanmaraş, Gaziantep, Hatay, Osmaniye, Adıyaman, Şanlıurfa, Adana ve Diyarbakır başta olmak üzere etraf vilayetlerde hissedildi. 6 Şubat’ta meydana gelen sarsıntılarda büyük yıkım yaşayan kentlerden biri olan Malatya’da vatandaşlar, hala felaketin izlerini silmeye çalışırken binlerce şahısta konteynerde hayatlarını sürdürmeye devam ediyor.
DEPREMZEDE GELECEKTEN UMUTSUZ…
6 Şubat 2023’te Kahramanmaraş’ın Pazarcık ilçesinde 7.8 ve Elbistan ilçesinde 7.6 büyüklüğündeki iki büyük sarsıntının sonucu Malatya’da resmi bilgilere nazaran bin 237 kişi hayatını kaybetti, 6 bin 444 kişi de yaralandı. Büyük yıkıma neden olan kentte, yıkılan ve acil yıkılacak 6 bin 586 yapının enkazı kaldırıldı. Büyük yıkımın yaşandığı Malatya’da, kentin eski haline dönmesinin uzun yıllar alacağı fikri çabucak herkesin ortak kanaati.
AKP VADEDİLEN KONUT SAYISINA GERÇEKLEŞTİREMEDİ
Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, 6 Şubat 2023’teki Kahramanmaraş merkezli sarsıntıların akabinde yaptığı açıklamalarda, bir yıl içerisinde 319 bin konutun inşa edilerek, depremzedelere teslim edileceğini söyledi. Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, 24 Ocak 2025 itibariyle, zelzele bölgesinde 201 bin 580 konut, köy meskeni ve iş yeri teslim edildiğini açıkladı. Sarsıntıların üzerinden 2 yıl geçmesine karşın, vadedilen konut sayılarına ulaşılamadığını ise şahsen Erdoğan’ın açıklaması doğruladı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, dün Cumhurbaşkanlığı Kabinesi Toplantısının akabinde yaptığı açıklamada, “6 Şubat 2025 Perşembe günü 53 binden fazla canımızı toprağa verdiğimiz asrın felaketinin ikinci yıl dönümünü geride bırakacağız. Sarsıntının üzerinden iki yıl bile geçmeden 201 bin 431 bağımsız ünitesi hak sahiplerine teslim etmenin bahtiyarlığını yaşadık” dedi.
“KENTTE YANLIŞ PROJELER UYGULANDI”
Depremin üzerinden 2 yıl geçmesine karşın gereğince konut teslim edilmediğini belirten Malatya İnönü Üniversitesi öğretim vazifelisi inşaat mühendisi Vehbi Aluçlu kentte yanlış projelerin uygulandığını söyledi. Aluçlu, “Depremin üzerinden 2 yıl geçmesine karşın Malatya’da gereğince konut teslim edilmediği üzere hiçbir işyeri de teslim edilmedi. Malatya’nın merkezinde yapılan işyerleri tamamlanmak üzere lakin çok yanlış proje uygulandı o bölgeye. Şöyle ki Bakırcılar çarşısı dediğimiz alan yüzyıl içerisinde oluşmuş yarık ve eğri büğrü yollarla yarık parsellerle oluşan bir yerdi. Bunun birebirini tekrar yapmak Malatya’ya yapılan en büyük plansızlık örneği olarak karşımıza çıkıyor. O bölge Malatya’nın kalbi dediğimiz esnaf kısmının bulunduğu bir alandı. Bu alan yapılırken oradaki dükkan yoğunluğu olsun, nüfus yoğunluğu olsun o bölgede bir ölçü alınması gerekiyordu. Muhakkak meslek kümelerini muhakkak yerlere taşıyarak yük azaltılması gerekirken biz tam aykırısını yaparak daha fazla dükkan ve konut inşa ettik. Bu da bizim gelecekte Malatya’mız için otopark, nüfus sirkülasyonu üzere çok büyük sorun olarak karşımıza çıkacak. Yamuk yapılan binalarla yarık yollarla Malatya’yı geleceğe hazırlayamadık maalesef. Kentin merkezindeki bu alanımız daha düzgün yollarla, dizayn olarak daha kaliteli binalarla kent geleceğe hazır olabilirdi ancak maalesef yanlış bir uygulama yapıldı. Biz konuştukça bizi ötekileştiriyorlar hatta birçok kahırlar yaşıyorum üniversitede kısım başkanlığından tutunda öteki düşünceler yaşatılıyor. Konuşmaya devam edeceğim Malatya için bildiğim doğruları söylemek zorundayım. Bakırcılar çarşısı Akpınar mevkiinde yapılan yanlışların Saray mahallesinde, Niyazi Mısri Mahallesinde yapılmaması için elimizden gelen çabası göstermeye çalışıyoruz” diye konuştu.
“YERALTI SUYUNU DRENAJ ETMEK YERİNE KAZIKLARLA TEDBİR ALINDI”
Malatya’nın yeraltı suyunun yüzeye çok yakın alan olduğunu belirten Aluçlu suyun drenaj edilerek denetim altına alınması gerekirken diyafram duvar ve fore kazıklarla tedbir alındığı söyledi. Aluçlu alınması gerekilen tedbirleri şu sözlerle tabir etti;
“Zemini 2-3 metre kazdığınız vakit yeraltı suyuyla karşılaşıyorsunuz. Halbuki biz bunu daha evvel tekraren lisana getirdik. Suyun drene edilmesi gerektiğini tabir ettik. Suyu drene ederseniz buradan Kayseri’ye kadar beton kazıklar çakmaya gerek kalmayacaktı buradan Elazığ’a kadar da Saray Mahallesinde diyafram duvar denilen bir sistem yapıldı bu diyafram duvara da gerek kalmayacaktı. Bunlar çok büyük maliyet getiren süreçler. Siz suyu akış tarafı olarak Beydağ’ının yamaçlarından geliyor Fırat’a kadar yeraltı suyumuz akış halinde devam ediyor. Siz bu suyu Kernek yamaçlarının orada drene ederseniz bu sizin binalarınıza ziyan vermeyecektir. Bu kadar diyafram duvara ve kazığa da gerek kalmayacaktır. Ama Malatya’nın doğrularını söyleyen beşerler maalesef toplantılara dahi davet edilmiyor. Hem İnşaat Mühendisleri odası olarak hem de bir akademisyen olarak birçok bahiste ses çıkarıyoruz lakin ötekileştiriliyoruz.”
“2 YIL GEÇTİ 120 BİN İNSANIMIZ KONTEYNERDE YAŞIYOR”
Birçok sorunun çözülmediğine dikkat çeken öğretim vazifelisi Aluçlu, “Trafik meselesini çözmemişsiniz, otopark problemini çözmemişsiniz, yollar genişletmemişsiniz, yeşil alan bırakmamışsınız, yeraltındaki su sıkıntısını çözmemişsiniz sorun üstüne sorun. Bu sorunlara baktığımızda Malatya’nın kendisine gelmesi uzun sürecek 2 yıl geçti hala 120 bin insanımız konteynerlerde yaşıyor ve bütün esnafımız hala daha konteynerlerde iş yapmaya çalışıyor. Soğuk ve sıcak aylarda oralarda yaşamak çok güç. Beşerler üşüyorlar ve elektrikle ısınmaya çalışıyorlar. Çeşitli hallerde elektrik sobalarından kaynaklı olarak yangınlar çıkmaya başlıyor. Malatya’nın ayağa kalkması ve verdiği göçü tekrar kazanabilmesi çok değerli. Malatya inşaat manasında 2-3 yıl içerisinde toplanacaktır. Fakat ekonomik, toplumsal manada toparlanması çok daha uzun sürecektir” sözlerini kullandı.
