Çernobil’in 4. reaktörünün kalıntılarının derinliklerinde, radyoaktif enkaz katmanlarının altında, gezegenin en tehlikeli objelerinden biri yer alıyor: Fil Ayağı. 1986’daki nükleer felaketten geriye kalan bu erimiş koryumun grotesk ve buruşuk kütlesi, o gün ortaya çıkan muazzam güç ve yıkımın ürpertici bir ispatı olarak duruyor.
Fil ayağı nedir?
dailygalaxy’a nazaran çernobil felaketinin çabucak akabinde oluşan Fil Ayağı, nükleer çekirdeğin çok ısısında eriyen uranyum, zirkonyum, çelik, beton ve kumun fecî bir füzyonudur. Ortaya çıkan kütle, bir filin pürüzlü ve çatlamış derisine benzeyen bir yumruya dönüşerek, uğursuz ismini almıştır.
Patlamadan sonraki haftalarda, Fil Ayağı o kadar yüksek bir radyasyon yaydı ki, yanına yalnızca 30 saniye yaklaşan bir kişi şiddetli mide bulantısı ve baş dönmesi yaşardı. Beş dakika maruz kalmak ise ölümcül bir doz alımına yol açar ve bu, kaçınılmaz bir mevtle sonuçlanırdı. Bugün, radyasyon düzeyleri azalmış olsa da, çok yakınlaşmak hala büyük bir tehlike taşır.
Tehlikelerine karşın, Fil Ayağı incelenmiş ve hatta yakından fotoğraflanmıştır. 1996’da, nükleer güvenlik uzmanı Artur Korneyev, bu radyoaktif canavarı belgelemek için Reaktör 4’ün derinliklerine girmiştir. Korneyev’in, buruşuk ve erimiş kütleyi loş ışıklı, çürüyen bir koridorda tasvir eden ürkütücü fotoğrafı, Çernobil sonrası en makus şöhretli imgelerden biri haline gelmiştir.
Ancak Korneyev’in yüreği büyük bir bedelle ödenmiştir. Yıllarca radyasyona maruz kalması, ona katarakt, sıhhat komplikasyonları ve geri döndürülemez hasarlar bırakmıştır. Artık Çernobil’in Yasak Bölgesi’ne girmesi yasaklanmış olup, bu durum, felaketin kalıntılarının devam eden tehlikesinin acımasız bir delili olarak durmaktadır.
Son gelişmeler bölgeyi daha tehlikeli hale getirdi
Çernobil’in radyasyon tehlikeleri aslında büyük bir risk oluştururken, son gelişmeler bölgeyi daha da tehlikeli hale getirdi. Yaklaşık üç yıl evvel, Rusya’nın Ukrayna’yı işgal ederek, II. Dünya Savaşı’ndan bu yana Avrupa’nın en ölümcül çatışmalarından birini başlattı.
İşgalin birinci günlerinde, Rus birlikleri Çernobil’e saldırarak nükleer tesisin denetimini ele geçirdi. Haftalarca Ukraynalı tesis emekçileri rehin tutuldu ve jeneratörlerin çalışır durumda tutulması, diğer bir felaketin önlenmesi için yakıt çalmaya zorlandılar. Birtakım Rus askerlerinin, kirli topraklarda hendekler kazarken farkında olmadan kendilerini potansiyel olarak ölümcül dozlarda radyasyona maruz bıraktıkları bildirildi.
Ukrayna güçleri bölgeyi geri almış olsa da, Çernobil, hem radyasyon riski hem de devam eden savaş nedeniyle yüksek tehlike arz eden bir bölge olmaya devam ediyor. Askerlerin dünyanın en kirli bölgelerinden birinde hareket etmesi, zati yıkıcı olan çatışmaya bir kaygı katmanı daha ekliyor.
Çernobil felaketinin üzerinden yaklaşık kırk yıl geçmiş olmasına karşın, Fil Ayağı hâlâ Reaktör 4’ün derinliklerinde, insanlık tarihinin radyoaktif bir kalıntısı olarak duruyor. Bilim insanları, hala için için yanan kalıntıların uzun vadeli tesirlerinden telaş ederek bölgeyi izlemeye devam ediyor. Radyasyonu tutmak için inşa edilen lahit, vakitle eskidi ve daima bakım ihtiyacıyla karşı karşıya; bu da vakte karşı bir yarışa dönüşüyor. Dehşetli geçmişine karşın, Fil Ayağı, nükleer gücün risklerinin bir sembolü ve insanlığın hem kazara hem de kasıtlı olarak yıkım kapasitesinin bir hatırlatıcısı olmaya devam ediyor. Çernobil’in karanlık gerçekliği sırf Reaktör 4’ün derinliklerinde değil, birebir vakitte Ukrayna’nın toprağında, havasında ve tarihinde de varlığını sürdürüyor.
