Avrupa önderleri Pazartesi günü Paris’te düzenlenen acil tepede kıtanın savunma kapasitesini artırmak için daha fazla harcama yapma konusunda mutabakata vardı.
Ancak toplantı, tüm sıkıntılara bir tahlil sunamadı. Ukrayna’da bir barış mutabakatını desteklemek gayesiyle barış gücü göndermek konusunda uyuşmazlık devam etti.
Avrupa yetkilileri, Ukrayna için bir güvenlik garantisi sağlanabileceğini belirtti. Lakin bu teminatın, ABD’nin vereceği takviyeye bağlı olacağını vurguladılar.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un düzenlediği zirve, ABD Başkanı Donald Trump’ın Avrupa müttefikleri ve Ukrayna’yı konuşmalar dışında bırakarak Rusya ile direkt barış görüşmeleri başlatmasının ardından gerçekleşti.
ABD Başkanı Donald Trump ve Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in Salı günü Suudi Arabistan’da bir ortaya gelmesi bekleniyor.
Macron, tepe öncesinde Trump ile görüştü. Beyaz Saray yetkilileri görüşmenin dostça geçtiğini belirtti. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy de Macron ile uzun bir telefon görüşmesi yaptığını açıkladı.
AVRUPA ‘ÇOCUK MASASINDA’
Almanya’nın en büyük savunma şirketi Rheinmetall’in CEO’su Armin Papperger, Avrupa’nın Ukrayna’nın geleceğine dair görüşmelerde dışlanmasının, kıtanın onlarca yıldır savunmaya gereğince yatırım yapmamasından kaynaklandığını söyledi.
Papperger, Avrupa ülkelerinin ABD Başkanı Donald Trump’ın savaşın sona erdirilmesi için yürüttüğü müzakerelerden dışlanmasını kendi yanlışları olarak nitelendirdi.
Papperger, “Eğer yatırım yapmazsanız, güçlü olmazsanız, size çocuk muamelesi yaparlar” diyerek, Avrupa’nın son otuz yılda düşük savunma harcamalarını tercih ettiğini vurguladı.
Münih Güvenlik Konferansı’nda konuşan Papperger, bu yaklaşımın sonucunda Avrupa’nın, Ukrayna konusunda ABD ve Rusya’nın yürüttüğü görüşmelerde etkisiz kaldığını belirtti.
Papperger, “Eğer büyükler, bir ziyarette yemek masasına oturuyorsa, çocuklar öbür bir masaya oturur” diyerek, ABD ve Rusya müzakere ederken Avrupa’nın masada yer alamamasını eleştirdi. “Artık çok net: Avrupa, çocuk masasında oturuyor” diye ekledi.
HALA KARARSIZLAR
Trump’ın Rusya ile direkt görüşmelere başlaması Avrupa başşehirlerinde şaşkınlık yarattı. Ukrayna ve Avrupalı müttefikler bilgilendirilmeden yapılan bu atılım, kıtanın ABD’nin askeri müdafaasına ne kadar bağımlı olduğunu gözler önüne serdi.
Birçok Avrupalı önder, Ukrayna’nın güvenliğini sağlamak için artık daha fazla sorumluluk almaları gerektiğini kabul etti.
İngiltere Başbakanı Keir Starmer, tepe öncesinde Ukrayna’ya barış gücü göndermeye istekli olduğunu belirtti. Lakin ABD’nin de güvenlik garantisi vermesi gerektiğini söyledi.
Almanya Başbakanı Olaf Scholz, Ukrayna’nın onayı olmadan rastgele bir barış mutabakatının imkansız olduğunu vurguladı. Fakat Almanya’nın Ukrayna’ya barış gücü göndermesi için şimdi erken olduğunu belirtti.
İtalya Başbakanı Giorgia Meloni de bu fikre kuşkuyla yaklaştı. “Avrupa askerlerinin Ukrayna’ya konuşlandırılmasını öngören plan bana en karmaşık ve tahminen de en az tesirli tahlil üzere görünüyor” dedi.
Danimarka Başbakanı Mette Frederiksen, Avrupa’nın Ukrayna’ya verdiği dayanağı artırması gerektiğini belirtti.
BÜYÜK GÖRÜŞMEYE SAATLER KALA
ABD ve Rusya ortasındaki üst seviye görüşmeler Salı günü Riyad’da başlayacak. Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ve Ulusal Güvenlik Danışmanı Mike Waltz ile bir ortaya geldi.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ve Kremlin danışmanı Yuri Uşakov’un da toplantıya katılması bekleniyor. Kremlin, görüşmelerin Rusya-ABD bağlantılarının tamamını ele alacağını lakin toprak odunu vermeyeceklerini açıkladı.
Rusya’nın egemen varlık fonu başkanı Kirill Dmitriev’in de Riyad’da ABD heyetiyle bir ortaya gelmesi planlanıyor. CNN’e konuşan Dmitriev, Trump grubuyla görüştüğünü ve diyaloğun değerine inandığını söyledi ve “ABD-Rusya alakaları dünya için çok önemli” sözünü kullandı.
ABD heyeti, Rusya’nın hakikaten barış görüşmelerine hazır olup olmadığını anlamak istediklerini belirtti. Fakat Moskova, Riyad’daki görüşmelerin sadece ABD ve Rusya ortasında gerçekleşeceğini vurguladı.
