Lidar usulü, uçaktan gönderilen milyonlarca lazer darbesinin yere çarpıp geri dönme mühletinin hesaplanmasıyla toprağın altındaki yapıların haritalandırılmasını sağlıyor. Bu sayede, bugüne kadar yalnızca kısmen bilinen Guiengola kentinin tam boyutu belirlendi.
Live Science’ta yer alan habere nazaran; haritalama çalışmaları, kentin 360 hektarlık (890 dönüm) bir alanı kapladığını ve içinde bin 100’den fazla bina, 4 kilometrelik surlar, iç yollar, tapınaklar, oyun alanları ve toplumsal alanlar barındırdığını ortaya koydu. Kentin planlı bir biçimde inşa edildiği, seçkinlerin ve halkın farklı mahallelerde yaşadığı anlaşıldı. Yakınından geçen bir ırmak ise kentin su muhtaçlığını karşılıyordu.
Araştırmacılar ayrıyeten, 45 metreye 50 metre boyutlarında büyük bir kompleks tespit etti. Celis, bu kompleksin Guiengola’nın idare merkezi ve başkanlarının yaşadığı saray olabileceğini öne sürdü.
Tarihî kayıtlara nazaran, Guiengola 1350 ile 1500 yılları ortasında yaklaşık 150 yıl boyunca Zapotekler tarafından iskan edildi ve İspanyolların 1521’de bölgeye ulaşmasından birkaç on yıl evvel terk edildi. Kentin en parlak periyodunda en az 5 bin kişinin burada yaşadığı varsayım ediliyor.
Zapotekler, Guiengola’yı kurduklarında bölgedeki hâkimiyetlerini genişletmeye başlamıştı. Fetih tamamlandığında, halk kenti terk ederek yaklaşık 20 km güneyde bulunan, günümüz Tehuantepec kentine taşındı.
İspanyol kayıtları, 1497 yılında Azteklerin Guiengola’yı kuşattığını lakin Zapoteklerin saldırıyı püskürttüğünü belirtiyor. Celis ve takımı, ırmak kıyısına yakın, en güçlü tahkimat noktalarında binlerce küçük yuvarlak çakıl taşı tespit etti. Bu taşların Azteklerin savaş sırasında sapanlarla attığı mermiler olabileceği düşünülüyor.
