Tarifeler yoluyla ABD’nin değerli ticaret ortaklarıyla yaşanabilecek sıkıntılara dair telaşlar öne çıkarken, jeopolitik risklerin varlığını müdafaası da varlık fiyatları üzerinde tesirli oldu. Trump’ın adımlarının ABD’de enflasyonist baskıları artırabileceği ve bu vakte kadar enflasyonla çabada değerli ara kaydeden ABD Merkez Bankasının (Fed) siyaset alanını daraltabileceğine ait soru işaretleri ise fiyatlamaları zorlaştırdı.
Öte yandan, Fed yetkililerinin kelamlı yönlendirmeleri de takip edildi. Chicago Fed Başkanı Austan Goolsbee, enflasyonun 2022’de ulaştığı 40 yılın en yüksek düzeyinden düşürülmesinde büyük ilerleme kaydedildiğinin unutulmamasının değerli olduğunu vurgulayarak iktisattaki belirsizlik seviyesinin ve Trump idaresinin tarifeler konusunda gelişen siyasetlerinin tesirinin olabileceğini belirtti.
Asya tarafından ise Çin Ticaret Bakanı Vang Vıntao, ABD’nin Çin’den ithal eserlere getirdiği yüzde 10 ek gümrük vergisinin ikili alakaları olumsuz etkilediğini belirtti. Vang, yeni atanan ABD’li mevkidaşı Howard Lutnick’e yazdığı mektupta, “Tek taraflı tarife artışları olağan ekonomik alakaları olumsuz etkiliyor. Meseleleri eşit temelde diyalog ve müzakere ile çözmeyi umuyoruz.” tabirini kullandı.
Öte yandan Trump, Rusya Devlet Başkanı Putin ile Ukrayna Devlet Lideri Zelenskiy’nin bir ortaya gelmeleri gerekeceğini kaydederek, “Bir ateşkes görmek ve mutabakatın yapılmasını istiyorum. Bence muahedeyi yapmak için bir talihimiz var.” dedi.
ONS REKORA DOYMUYOR
Dünya genelinde devam eden jeopolitik belirsizlikler ve Trump’ın yeni gümrük tarifelerinin yarattığı tasalar, altın fiyatlarını rekor düzeylere taşımaya devam ediyor. Bu gelişmelerle 8 haftadır üst üste bedel kazanan altının ons fiyatı geçen hafta da 2 bin 954,89 dolar düzeyini görerek rekorunu tazeledi.
Bu gelişmelerin tesiriyle ons bazında fiyatlar, geçen hafta altında yüzde 1,7, gümüşte yüzde 1,1 ve paladyumda yüzde 0,5 artarken, platinde yüzde 1,1 azaldı.
CİTİGROUP’DAN BAKIR FİYATI ANALİZİ
Baz metallerde ise bakır hariç olumlu bir seyir izlendi. ABD merkezli Citigroup, geçen hafta yayınladığı tahlilde, ABD’nin geniş kapsamlı karşılıklı gümrük tarifelerinin birinci çeyrekte yürürlüğe girme mümkünlüğünün azalması nedeniyle, bakır için 6-12 aylık fiyat varsayımını aşağı istikametli revize etti.
Kurumsal tarafta ise Çin’in savunma ve sanayi devi China North Industries Corp, Demokratik Kongo Cumhuriyeti bakır ve kobalt şirketi Chemaf SA’ya ilişkin bakır ve kobalt varlıklarını satın alma teklifini revize etmeye hazır olduğunu bildirdi. Şili devletine ilişkin bakır devi Codelco ve Londra merkezli madencilik şirketi Anglo American ise Şili’nin orta kısmında komşu bakır madenlerini ortak işletmek için bir mutabakat muahedesi imzaladı.
Baz metallerde tezgah üstü piyasada geçen hafta fiyatlar libre bazında bakırda yüzde 2,1 azalırken, alüminyumda yüzde 0,2, nikelde yüzde 0,8, çinkoda yüzde 1,2 ve kurşunda yüzde 0,7 arttı.
DOĞALGAZ FİYATLARI İKLİM ŞARTLARI NEDENİYLE YÜKSELDİ
Geçen hafta petrol fiyatları, dünyanın en büyük petrol tüketicisi ABD’de stokların beklenenden fazla arttığını gösteren dataların ve Rusya-Ukrayna Savaşı’nda barışın sağlanmasına yönelik gayretlerin tesiriyle düştü. ABD’de geçen hafta soğuk hava şartlarının petrol ve gaz fiyatlarını yükseltmesi beklense de ABD Güç Enformasyon Yönetiminin (EIA) bilgileri, stok artışının talep beklentilerinin gerisinde kaldığını gösterdi. ABD’nin ticari ham petrol stokları, piyasa beklentisi olan 2 milyon 200 bin varillik artışın üzerinde, 4 milyon 600 bin varil artarak 432 milyon 500 bin varile yükseldi. Bu durum, talebin beklenenden zayıf olduğuna işaret ederek fiyatlar üzerinde baskı oluşturdu.
ABD’nin günlük ham petrol üretimi 300 bin varil artışla 13 milyon 497 bin varile çıktı. Ham petrol ihracatı 472 bin varil artarak arz taraflı baskıyı artırdı. Üretim ve ihracattaki bu artış, global arz fazlasına yönelik telaşları güçlendirdi ve fiyatların düşmesinde tesirli oldu.
Doğal gaz fiyatlarında iklim şartları tesirli olurken, mart ayının başında Kuzey Kutbu’ndan gelen çok soğuk hava dalgasının Kuzey Amerika’nın büyük bir kısmını etkilemesi ve ısıtma masraflarını artıracağı öngörüsü fiyatların yükselmesine neden oldu.
Bu gelişmelerle geçen hafta Brent petrolün varil fiyatı, haftayı yüzde 0,7 düşüşle 73,9 dolardan tamamladı. New York Ticaret Borsasında süreç gören doğal gazın İngiliz termal ünitesi (MMBtu) cinsinden fiyatı da yüzde 12,6 artışla tamamlandı.
USDA 20 MİLYON DOLARLIK FONU ÖZGÜR BIRAKACAK
Geçen hafta tarım emtialarında karışık bir seyir izlenirken, Çin ve ABD başta olmak üzere dünya genelinden gelen haber akışı yakından takip edildi. ABD Tarım Bakanlığı (USDA), Trump yönetiminin federal hükümeti tekrar yapılandırma uğraşları kapsamında daha evvel onaylanan fakat dondurulan 20 milyon dolarlık fonu özgür bırakacağını duyurdu.
Çin Devlet Kurulu ise yıllık kırsal siyaset yol haritası olarak bilinen “No. 1 dokümanı” kapsamında, büyük tahıl üretim bölgelerine yönelik teşvik ve sübvansiyon sistemlerinin uygunlaştırılması, biyoteknoloji tarımının sanayileştirilmesi üzere çeşitli tedbirler içeren planlarını açıkladı.
Brezilya Ulusal Güç Kurulu, mart ayından itibaren mecburî biyodizel karışım oranını yüzde 15’e yükseltmek yerine yüzde 14 düzeyinde tutmaya karar verdi. Brezilya’da biyodizelin büyük bir kısmı, işlenmiş soya yağından elde ediliyor.
Tayland’da ise hükümetin pirinç çiftçilerini destekleme tedbirleri beklentileri karşılamadı. Dünyanın ikinci en büyük pirinç ihracatçısı olan ülkede birtakım üreticiler, düşen fiyatlar ve artan üretim maliyetleri nedeniyle protesto düzenlemeye hazırlanıyor.
Bu gelişmelerle, geçen hafta Chicago Ticaret Borsasında kile başına fiyatlar soya fasulyesinde ve mısırda yüzde 0,4 artarken, pirinçte yüzde 3 ve buğdayda yüzde 1,6 azaldı.
ABD’de faaliyet gösteren emtia borsası Intercontinental Exchange’de libre bazında fiyatlar, şekerde yüzde 3,1 artarken pamukta yüzde 1,3 ve kahvede yüzde 4,5 azaldı. Kakaonun ton başına fiyatı da haftayı yüzde 11,5 azalışla tamamladı.
