Malta’daki St Edward’s College’ın görkemli taş basamaklarını yürürken, kendinizi İngiltere’de sanabilirsiniz. Sonuçta, binanın kendisi hastane olarak hizmet verdiğinde Florence Nightingale’in onayıyla tasarlanmıştı. Mezunları ortasında pek çok kıdemli siyasetçi ve hukukçular da yer alıyor.
Ve tıpkı İngiltere’deki özel okullar üzere, St Edward’s da Malta hükümetinin duyurduğu değişikliklere ahenk sağlıyor. Ancak, Malta İşçi Partisi hükümeti, okul fiyatlarına %20 oranında KDV uygulanması yerine, Ekim ayındaki bütçesinde özel okullarda çocukları olan ebeveynlere verilen vergi kredilerini artıracağını duyurdu.
Bu, özel okul ebeveynlerinin artık vergilendirilebilir gelirlerini düşüren vergi indirimlerine hak kazandığı manasına geliyor. Bu indirimler, anaokulundaki her çocuk için 3.500 €’ya (133 bin TL), ilkokul için 4.600 €’ya (175 bin TL) ve ortaokul için 6.500 €’ya (247 bin TL) kadar çıkıyor.
Üç çocuğunu da özel okula gönderen ve yılda 150 bin € kazanan bir ebeveyn, böylece yılda 130.500 € kazanıyormuş üzere gelir vergisi ödüyor (3 çocuğun da ortaokul ve/veya lise öğrencisi olduğunu varsayarsak 6.500 x 3 = 19.500 Euro gelir vergisine tabi olacak meblağdan çıkarılıyor, yani 150.000-19.500= 130.500 Euro kazanıyormuş üzere gelir vergisi ödüyor) ve bu da her yıl yaklaşık 7.000 € gelir vergisi tasarrufu sağlıyor.
Şansölye Rachel Reeves hükümetinin çağdaş kanadını temsil eden İşçi Partili Maliye Bakanı Clyde Caruana, özel okul ebeveynleri için gelir vergisi kesintilerinin, çocukları devlet tarafından finanse edilen bir yerde eğitim görmediği için devlete sağladıkları tasarrufları tanımak emeliyle düzenlendiğini duyurdu.
Caruana‘nın kararı, okulların fiyatlarını yıllık %12’den fazla artırmayacağına dair bir taahhüt karşılığında, 2029’a kadar Malta’nın özel okullarına 27 milyon € yatırım yapma taahhüdünün üzerine geldi.
St Edward’s’daki muhasebeci Analise Cioffi, Malta hükümetinin kararının kolay olduğunu söylüyor ve şu yorumu yapıyor:
– Malta’da her vakit vergi iadesi ödeneği olmuştur. Bunun en önemli nedeni, nüfusumuzun son birkaç on yılda artması ve şu anda özel okula giden tüm çocuklar bunun yerine bir devlet okuluna gitseydi, hükümet için maliyetin fahiş olmasıydı.
TÜM ÇOCUKLAR İÇİN…
40 yıldan fazla bir müddettir memleketler arası okullarda çalışmış biri olarak, Malta’nın eğitime yaklaşımından ve devlet ile özel okullar ortasındaki ahenkten etkilendiğini belirten St Edward’s College müdürü Nollaig Mac an Bhaird ise şunları aktarıyor:
– Eğitim departmanıyla bir toplantıdan yeni geldim ve toplantının tamamında çok işbirlikçi bir tema vardı. Temel misyon, “Malta’daki tüm çocuklar için eğitimi nasıl güzelleştirebiliriz?” Fark ettiğiniz başka şey ise, alınan eğitimin milletlerarası bir okulda veya denizaşırı bir İngiliz okulunda ödemeyi beklediğinizden çok daha uygun bir fiyat-kalite oranına sahip olması.
Malta’da 25’ten fazla özel okul var, birçoğunun İngilizce isimleri var. Zira bir Akdeniz adası olan Malta Osmanlı ve Fransız hakimiyetinin akabinde 1814-1964 yılları ortasında İngilizlerin himayesinde bir koloni devlet olarak kuruldu. Birçoğu 10. ve 11. sınıf öğrencileri için IGCSE olarak kısaltılan General Certificate of Secondary Education, memleketler arası bir Genel Ortaöğretim Sertifikası. Bu sistem İngiltere eğitim sistemi içinde bir köşe taşı olarak bedellendiriliyor. Bu sistemi takip edecek öğrencilere 6. sınıftayken Milletlerarası Bakalorya eğitimi sunuyor.
VERGİLER VE DEVLET SİYASETLERİ
Bu kurumlar okul çağındaki tüm çocukların yaklaşık %10’unu eğitiyor ve fiyatlar İngiltere’dekinden kıymetli ölçüde daha ucuz, çocuğun yaşına bağlı olarak fark ortalama 6.000 ila 9.000 € ortasında değişiyor.
Bu, İngiliz ailelerin gözünden kaçan bir şey değil. Bayan Cioffi, okulun Malta’ya taşınmayı düşünen İngiliz ailelerden gelen taleplerde kıymetli bir artış gördüğünü ve bunun nedeninin %20 KDV oranı olduğunu söyledi.
Ülkede evli çiftler için tercihli vergi bantları var ve en yüksek gelir vergisi oranı %35, İngiltere’de ise bu oran %45.
Malta’da ayrıyeten bir birey üç yıldan uzun müddettir orada yaşıyorsa miras vergisi ve sermaye yararı vergisinden muaf oluyor.
PEKİ İNGİLTERE’DE DURUM NASIL?
1 Ocak 2026’dan itibaren özel okul velileri çocuklarının tahsil fiyatları için KDV ödemek zorunda kalacak.
Britanya’nın en bilinen okullarında fiyatların ne kadar arttığını öğrenmek sıkıntı değil lakin çocuğunuzu okuldan almak zorunda kalacaksanız devlete geçişte fiyatsız faydalanılabilecek pek çok ipucu var.
Tüm ülkelerde olduğu üzere Türkiye’de de çocuğunu özel okulda okutanlar yalnızca varlıklı bölümden çiftler değil. Orta gelir kesitinden de çok sayıda anne-baba çocuğunu daha güzel bir eğitim alabilmesi için özel okulda okutmak için çabalıyor. Lakin artan okul fiyatları değerlendirildiğinde halihazırda çocuğu İngiltere’deki bir özel okulda okuyan ve onun devlet okuluna geçmemesi için çabalayan bir annenin yalnızca çok çalışması bu istikrar için kâfi değil. Görünen o ki; orta direk bir ekonomik güçle var olmaya çalışan pek çok ebeveyn maaşlarına ek olarak toplumsal medya uygulamaları üzerinden konutlarındaki bir odayı kiralamak zorunda kalabiliyor.
Okullardaki artan fiyatlar ve kiralardaki öngörülemeyen artış neredeyse paralel olarak birbirinin izini sürerken, konut sahiplerinin lehine bir kiralama mesken iktisadına beklenen katkıyı sağlayabilir. Pek uzun ömürlü olmasa da…
*** The Telegraph – Pieter Snepvangers
