Karaburun açıklarında 8 ay evvel su altı kamerası bağlı zıpkınla balık avına çıkan Gürkan Gürbüz, 6 metre derinlikte büyük demir kalıntıları olduğunu gördü.
Kalıntıları su altı kamerasıyla kayıt altına alan Gürbüz, DÜ Biyoloji Kısmı Lideri Prof. Dr. Deniz Yağlıoğlu ile DÜ Su Altı Çalışmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Arkeolog Doç. Dr. Ahmet Bilir’e bilgi verdi.
Batığın kıssasını araştırmak için çalışma başlatan akademisyenler, bölgede dalış yaptı.
Ulaştıkları bulgulardan batığın 1. Dünya Savaşı periyodunda kullanılan Osmanlı gemisi olduğunu pahalandıran akademisyenler, araştırmalarını hazırladıkları projeyle genişletmek için batığın etrafında ve içerisinde hafriyat yapmak için Kültür ve Turizm Bakanlığından müsaade talebinde bulundu.
“Süreç bizi heyecanlandırıyor”
Merkez müdürü arkeolog Doç. Dr. Ahmet Bilir, durumdan haberdar olduktan sonra dalışlar yaparak bölgede incelemelerde bulunduklarını söyledi.
Bazı bulgulara ulaştıklarını aktaran Bilir, “Bölgede metal batıkla karşılaştık. Keşiflerimiz sonucunda bölgede 1. Dünya Savaşı periyodunda batmış olabileceğini düşünüyoruz. 1. Dünya Savaşı dememizin en büyük nedeni içindeki mühimmatla birlikte tespit ettiğimiz için. Bir de misal çağdaş devir özelliklerini taşıması tarafından de bunu net bir formda tabir edebilirim” diye konuştu.
Bilir, batık geminin tahrip olduğunu lisana getirerek, şunları kaydetti:
“Bunun patlama sonucu mu olduğu ya da dalgalar sonucunda mi tahrip olduğu konusunda kuşkularımız var. Bu tarafta çalışmalarımız sürüyor. Kapsamlı çalışma planlıyoruz. Batık epeyce görkemli, 50-60 metre uzunluğunda. Metal sac bir gemi. Periyot özellikleri, gemi üretim teknolojileri açısından baktığımızda batığın hayli kıymetli olduğunu düşünüyoruz. Hem 1. Dünya Savaşı savaş alanı arkeolojisi hem de turizm potansiyeli açısından bu türlü bir batığın bulunmuş olması bizim için çok kıymetli.
Süreç bizi heyecanlandırıyor. Su altında batık bir gemiyi görmek aslında son derece heyecanlandırıyor, bu batık da bizi çok heyecanlandırdı. Bir kısmı kuma gömülmüş. Burada hafriyat çalışması yapılması gerekebilir. Yakın vakit bir batık olduğu için de tersane kayıtlarına ulaşabiliriz. İpucunu oradan toparlayabiliriz. Burada Kültür ve Turizm Bakanlığı izniyle çalışmalar yapmamız gerekiyor.”
“Karadeniz’de buna misal kaç sırlar var”
DÜ Biyoloji Kısmı Lideri Prof. Dr. Yağlıoğlu da batığın bulunduğu yerden manzara ve koordinat aldıklarını belirterek, “Yıllardır Akçakoca bölgesinde biyoçeşitlilik manasında çalışmalar yapıyorum. Neredeyse yılın 2-3 ayını geçirdiğim ve dalışlar yaptığım kıyıda bu türlü bir batığın varlığını benim bile görmemiş olmam çok enteresan. Bu da bize gösteriyor ki Karadeniz’de daha buna misal kaç sırlar var. Bu da bizde heyecan oluşturuyor” sözlerini kullandı.
İncelemeler sonucu çarpıcı datalara ulaştıklarını anlatan Yağlıoğlu, şunları kaydetti:
“Batıkla ilgili ihtimalden biri 2. Dünya Savaşı sırasında Almanların Tuna Irmağı üzerinden Karadeniz’e çıkardığı ve misyon bitiminde Karadeniz’de mahsur kalması sonucu kendi mürettebatı tarafından batırılan hatta 3 denizaltından bugüne kadar bulunamayan U19 denizaltısı olduğunu düşündük zira bu bölgede kaybolan yahut batan deniz araçlarından biri buydu. Lakin aldığımız imajlarda batığın yapısı açıcısından denizaltına ilişkin olmadığını gördük.
İkinci ihtimal ise tarihimiz için çok kıymetli olan Bezm-i Alem, Mithat Paşa ve Bahr-i Ahmer gemileri 7 Kasım 1914’te batırılmış ve tarihin seyrinin değişmesine neden olmuş. Bu 3 Osmanlı gemisi Sarıkamış’a gereç sevk etmek için yola çıkmış ve yıllarca akıbetleri belirlenememiş. Ahmet hocamla batık içerisinde gördüğümüz torpido formundaki mühimmat dikkatimizi çekti. Batıkta bulduğumuz birtakım gereçler bizi Sarıkamış’a yola çıkan gemilerden biri olma ihtimaline yönlendirildi. Bu birinci tespitlerin akabinde batık üzerinde daha detaylı araştırma yapabilmek için proje hazırlıklarına başladık. Üniversitemiz projemizi destekleyecek. Batığın tarihi ve öyküsü çıkarmayı hedefliyoruz.”
Yağlıoğlu, mühimmatın tarihlenmesi için yazışmaların yapıldığını vurgulayarak, “Askeri mühimmatın tarihlendirilmesi, kim tarafından kullanıldığı, kullanılıp kullanılmadığının tespit edilmesi üzere bahislerde uzmanların görüşüne muhtaçlık var. Devletimizin gerekli ünitelerini bu bahiste bilgilendirdik. Gemiyi tarihlendirme ve isimlendirme konusunda ayrıntılı araştırma gerekiyor. Üzerinde ve etrafında yapılacak hafriyat çalışmaları bize ışık tutacak.” diye konuştu.
