Dağlar ve ıssız çayırlar ortasında, sisin eski efsaneleri fısıldadığı bir noktada, vaktin ötesine geçen bir yer bulunuyor: Arpea Mağarası.
Sadece bir mağara değil, dünyayı ikiye ayıran bir izlenim veren eğimli ve katmanlı duvarlarıyla, 40 milyon yıllık bir jeolojik tanıklık sunuyor. Bu eşsiz oluşum, tabiatın tarihine dair kıymetli bir sır taşıyor.
Ancak bu mağara, yalnızca jeolojik geçmişiyle değil, birebir vakitte gizemli atmosferiyle de dikkat çekiyor. Günümüzde hâlâ varlığını sürdüren mitolojik kıssalara ilham kaynağı olmuştur. Bilim ve efsanenin iç içe geçtiği bir keşif arayanlar için Arpea Mağarası, tam da aradıkları yer.
Arpea Mağarası’nın duvarları, sadece bir tabiat olağanüstüsü değil, tıpkı vakitte geçmişin derin izlerini taşıyan bir arşiv niteliğindedir. Kaya katmanlarının aykırı “V” biçiminde dizilimi, milyonlarca yıl süren tektonik hareketlerin izlerini yansıtarak, Dünya’nın şekillenmesine yol açan bir çarpışmanın sonucunu gözler önüne seriyor. İncecik kaya katmanları, her biri Dünya tarihinin farklı bir sayfasını oluşturuyor ve her kıvrımda yaklaşık 20.000 yıllık evrimsel değişim izlenebiliyor.
Görünmeyen bir güç dağı ikiye bölmüş
Ancak en dikkat cazip özellik, dağın kendine has yapısıdır. Güya görünmeyen bir güç tarafından ikiye bölünmüş üzere duran bu yapı, tarih öncesi çağlardan itibaren bir sığınak fonksiyonu görmüş doğal bir barınak sunuyor. Mağara, derin olmasa da çobanlar, gezginler ve kimi rivayetlere nazaran Bask mitolojisindeki yaratıklar için inançlı bir sığınak olmuştur.
Arpea Mağarası, yalnızca jeolojik bir kusursuz değil, birebir vakitte derin bir gizeme sahip bir yer olarak dikkat çekiyor. Garip silüeti ve ıssız pozisyonu, kuşaktan nesile aktarılan sayısız efsanenin doğmasına sebep olmuştur. Mağara içinde, insanların yerleşiminden evvel bu topraklarda yaşamış olan Bask mitolojisindeki devlerin, jentilakların izlerinin bulunduğu anlatılır. Öteki efsaneler ise bilinmeyen güçlerden, rüzgarın taşıdığı fısıltılardan ve mağaranın açıklanamayan bir güçle titreştiği gecelerden bahseder.
Gerçek ne olursa olsun, bu bölgeye adım attığınızda vaktin ötesinde bir yerde olduğunuz hissi kaçınılmaz bir biçimde sizi sarar.
Arpea Mağarası’na ulaşım, gizemli havasına karşın hayli kolaydır. Orbaitzeta kasabasından Fransa hududuna hakikat uzanan yol, Orbaitzeta silah fabrikası ve 18. yüzyıldan kalma askeri kompleks üzere tarihi kalıntıların yanından geçiyor. Kısa bir seyahatin akabinde dar bir asfalt patika, sizi mağaraya giden yolun başlangıç noktası olan Azpegui Geçidi’ne ulaştırır.
Bir kilometreden biraz daha uzun olan patika, Arpea Mağarası’na gerçek yavaşça inerken, dağ iç kısmını gözler önüne seren tiyatrovari bir biçimde açılır. Herkesin rahatça katılabileceği bu yürüyüş yolu, yağışlı periyotlarda kayganlaşabilen yer nedeniyle dikkat gerektirebilir.
Arpea Mağarası’nda keşif, yalnızca mağara ile hudutlu kalmaz. Gezginler, birkaç dakika uzaklıkta, vaktin izlerini taşıyan ve fonksiyonları hala tam olarak çözülemeyen megalitik yapılar olan Azpegui ve Organbide kromlehlerini keşfetme fırsatına sahiptir. Bu taş çemberler, cet ritüellerinde kullanılmış ve geçmişin hâlâ yaşadığı bir toprakta olduğunuz hissini pekiştiriyor.
Tarih, gizem ve tabiatın iç içe geçtiği bu bölge, farklı bir macera arayanlar için Arpea Mağarası’nı bilinmezliğe açılan bir kapı haline getiriyor. Jeoloji ve folklorun birleştiği bu nokta, adeta antik bir masaldan fırlamış üzere bir atmosfere sahip.
