Büyümeyi, yatırımı, toplumsal harcamaları finanse etmek için toplanan vergiler, faize gidiyor. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın bilgilerine nazaran yılın birinci yarısında 4 trilyon 771 milyar lira vergi toplanırken, faiz harcaması 1.1 trilyon lirayı aştı. Faiz ödemeleri haziranda, nisan ayındaki rekorunu kırdı ve 275 milyar 674 milyon liraya ulaştı. Bu rekorda 19 Mart’ın süren tesirlerinin yanı sıra 2015’te enflasyona endeksli 25 milyar liralık anapara borçlanması yapan Hazine’nin, bu borç için 140 milyar liralık faiz ödemesi yapması tesirli oldu.
YÜK DAR GELİRLİDE
Yılın birinci yarısında bütçeden 1 trilyon 111 milyar liralık kaynak, faiz harcamalarında kullanıldı. Hazine’nin 2024’ün tamamındaki faiz ödemesi 1.2 trilyon lira olmuştu. Rekor düzeydeki faiz yükünü finanse etmek dar gelirliye düştü. Yılın birinci yarısında Hazine 4.7 trilyon lirayı aşan vergi topladı. Büyük oranda çalışanların maaşından toplanan Gelir Vergisi’nden 6 ayda 1.1 trilyon lira toplandı. Kurumlar Vergisi tahsilatı ise 6 ayda 538.9 milyar lirada kaldı. Böylelikle çalışanlar, şirketlerin 2 katı kadar vergi ödedi. Bütçeden 6 ayda 6.5 trilyon lira harcanmasıyla bütçe açığı 980 milyar liraya ulaştı. Çiftçilere 6 ayda 167 milyar lira, fakirlere 180 milyar lira takviye sağlanırken, emeklilere iki bayramda ödenen toplam bayram ikramiyeleri ölçüsü 114 milyar lira oldu.
SERVET TRANSFERİ
“Tarihimizin en büyük servet transferlerinden biri gerçekleşiyor” diye yazan İktisatçı İnan Memnun, “Faiz ödemeleri, eğitim harcamalarından yüzde 55, sıhhat harcamalarından yüzde 125 daha fazla” dedi.
DEPREM PARASI FAİZE GİDİYOR
Faize giden kaynak büyüdüğü için toplumsal devlet harcamalarının hissesi azalıyor. Haziran ayında 275.7 milyar liralık faiz ödemesi yapıldı. Öbür yandan birebir ayda toplumsal güvenlik, tarım, eğitim, yoksullukla gayret, istihdam, sarsıntı bölgesi ve ormanların korunması için toplam 271.7 milyar liralık ödeme yapıldı. Zelzele harcamaları haziranda 15.5 milyar lira, 6 ayda ise toplam 90.4 milyar lira oldu.
ALİ ERBAŞ’TAN HARCAMA REKORU
Bütçesiyle birçok bakanlığı geride bırakan, Diyanet İşleri Başkanlığı’nın 2025’in birinci 6 ayında günlük 345 milyon 979 bin 594 TL harcadığı ortaya çıktı. Başkanlık, Ocak-Haziran 2025 periyodunda 62 milyar 276 milyon 327 bin TL kaynak kullandı. Elektrik faturalarındaki devlet dayanağı tartışılmaya devam ederken, Elektrik Üretim AŞ’ye ise 6 ayda 103.8 milyar lira ödeme yapıldı.
