“Bir şey olmaz” deyip hayatını kaybedenler
Son yıllarda 40–60 yaş ortası erkeklerde cinsel bağ sırasında kötüleşme ve ani mevt haberlerinde artış var. Hastaneye getirilenlerin bir kısmında kalp krizi, bir kısmında ritim bozukluğu saptanıyor.
Ortak nokta: Performans artırıcı ilaç kullanımı (Kaynak: Journal of Sexual Medicine, 2022).
Bu ilaçlar sağlıklı bireylerde inançlı olabilir, lakin kalp-damar sisteminde sorun varsa tesirleri ölümcül olabilir.
Kalp hastaları neden risk altında?
PDE5 inhibitörleri kalbi direkt yormaz. Fakat şu üç durum varsa tehlike başlar:
1 – Damar sertliği: Genişleyen damara kan akışı artar ancak damar esnek değilse yırtılma yahut pıhtı riski oluşur.
2 – Gizli kalp yetmezliği: Kalp kası zati zayıfsa, artan damar genişliğiyle baş edemez.
3 – Tansiyon ilacı kullanımı: Nitrat kümesi ilaçlarla birlikte alınırsa ani tansiyon düşüşü ve şok görülebilir.
(Kaynak: American College of Cardiology, 2022)
Seks, kalp için ne kadar yük getirir?
Ortalama bir cinsel bağlantı, kalbi yaklaşık 6–8 dakikalık tempolu bir yürüyüş kadar yorar. Sağlıklı bireyler için sorun değildir. Fakat:
– Efor kapasitesi düşükse.
– Son 6 ayda göğüs ağrısı yaşandıysa.
– Efor testinde ritim bozukluğu saptandıysa.
İlişki sırasında kalbin yüklenmesi ölümcül olabilir. (Kaynak: Cleveland Clinic Heart Institute, 2021)
Peki hiç mi kullanılmamalı?
– Önemli kalp yetmezliği, ileri derecede hipertansiyon, geçirilmiş kalp krizi ve nitrat kümesi ilaç kullananlar için katiyetle yasaktır.
– Öteki bireylerde kullanım kararı kardiyolog değerlendirmesiyle verilmelidir.
– Günlük değil, doktor kontrolünde ve belirli aralıklarla kullanımı uygundur.
– Kalp testleri yapılmadan performans ilacı kullanılmamalı.
Her şey olağanken neden kriz olur?
Bazı bireyler “tüm testlerim normaldi” der. Pekala bu nasıl mümkün olur? İşte yanıtı:
Standart testler kalp sıhhatini her vakit tam olarak göstermez.
Görünürde pak olan kalplerin derinliklerinde önemli riskler barınabilir.
Cinsel aktivite planlayan bireylerde şu testlerin yapılması önerilir
– EKG ve efor testi
– Kolesterol ve trigliserid paneli
– Böbrek ve karaciğer fonksiyonları
– Kan basıncı profili
– Gerekirse kalp EKO ve BT anjiyografi
Eforla göğüs ağrısı yaşayan birinin performans ilacı kullanması, tetikleyici olabilir.
İlişki sonrası mevt riskini artıran kombinasyonlar
– Cinsel ilgi + PDE5 ilacı + nitrat kullanımı → Ani tansiyon düşmesi
– Ağır alkol + uyku ilacı + seks ilacı →Ritm bozulması, şuur kaybı
– Steroid + performans artırıcı → Kalp kası büyür fakat elastikiyet kaybolur
– Yorgunluk + uykusuzluk + gerilimli ilgi ortamı → Kortizol artışı, damarda spazm
Riskli küme kimlerdir?
– 45 yaş üstü erkekler.
– Ailede kalp hastalığı hikayesi olanlar.
– Sigara yahut nargile kullananlar.
– Uyku bozukluğu yaşayanlar.
– Kolesterol yahut tansiyon ilacı kullananlar.
– Karaciğer enzimleri yüksek olanlar.
(Kaynak: Turkish Society of Cardiology, 2022)
PDE5 inhibitörleri ne yapar?
Bu ilaçlar fosfodiesteraz-5 (PDE5) enzimini baskılayarak düz kasların gevşemesine neden olur.
Böylece damarlar genişler, ereksiyon kolaylaşır.
Ama unutulmaması gereken bir şey var:
Bu genişleme yalnızca cinsel organla hudutlu değildir.
– Tüm damar sistemi etkilenir.
– Tansiyon düşebilir.
– Kalp yükü artabilir.
(Kaynak: Mayo Clinic, 2023)
Her şey olağanken neden kriz olur?
Bazı bireyler “tüm testlerim normaldi” der. Pekala bu nasıl mümkün olur? İşte karşılığı:
Standart testler kalp sıhhatini her vakit tam olarak göstermez.
Görünürde pak olan kalplerin derinliklerinde önemli riskler barınabilir.
5 görünmeyen kalp riski
– Lipoprotein (a) yüksekliği: Genetik kolesterol taşıyıcı riski.
– Sessiz damar kireçlenmesi: Koroner BT anjiyo olmadan fark edilmezb
– MINOCA sendromu: Anjiyoda açık damar, lakin kriz var (özellikle kadınlarda)
– Gece hipertansiyonu: Gündüz ölçülemeyen, uyku sırasında yükselen tansiyon
– Aritmi eğilimi: Eforla yahut gerilimle tetiklenen ritim bozukluğu
(Kaynak: ESC Preventive Cardiology, 2023)
YARIN: Diş faktörü
– Diş eti kanaması ile kalp krizi ortasındaki görünmez bağ nedir?
– Diş ipi kullanmayanlarda felç riski neden artar?
– Alzheimer hastalarının beyninde diş eti bakterisi nasıl bulunur?
– Diş fırçalama sıklığı ile demans gelişme riski ortasında nasıl bağlantı var?
