Rusya’nın Türkiye’ye gübre ihracatı rekor kırdı. 2025’in birinci yarısında yapılan sevkiyat, geçen yılın birebir devrine nazaran yüzde 118 artarak 512 bin tona ulaştı. Böylelikle sırf altı ayda, 2024 yılının tamamındaki ihracat hacmi geride bırakıldı.
NEDEN BU KADAR ARTTI?
Uzmanlara nazaran bu artışta, Çin’in 2024 ortasında uygulamaya koyduğu ihracat kısıtlamaları, İran’daki ekonomik kriz ve bölgesel çatışmalar nedeniyle azalan arz tesirli oldu. Ayrıyeten Ortadoğu’daki tansiyon ve Türkiye’nin artan muhtaçlıkları, Rusya’yı Ankara için esas tedarikçi pozisyonuna getirdi.
OCAKTA 123 BİN TON SATIN ALDIK
Birleşmiş Milletler Comtrade bilgilerine nazaran Türkiye, 2025’in birinci altı ayında Rusya’dan 188,2 milyon dolarlık gübre ithalatı yaptı. Bu sayı geçen yılın birebir devrine nazaran 2,6 kat artış manasına geliyor.
-2024 yılı toplam ithalatı: 124 milyon dolar
-2023 yılı toplam ithalatı: 173,5 milyon dolar
En büyük hissesi üre (karbamid) ve kompleks gübreler aldı. Sadece üre ithalatı 269 bin ton olarak gerçekleşti. En ağır sevkiyat ise ocak ayında yapıldı; tek başına 123 bin ton gübre Türkiye’ye gönderildi.
TÜRKİYE’DE DEĞERLİ, RUSYA’DA UCUZ
Sevkiyatların üçte ikisinden fazlası Karadeniz limanlarından gerçekleşti. Geri kalanı Baltık ve Kuzey Rusya üzerinden yapıldı. Bilhassa Ust-Luga limanından haziran ayında yapılan Handysize gemi yüklemesi dikkat çekti.
Rusya’da üretimin de büyüdüğü görülüyor. Ülke içindeki gübre üretimi yıllık %7,1 artışla 15,2 milyon tona ulaştı. Ayrıyeten AB’nin temmuzdan itibaren uygulamaya koyduğu ek vergiler de Türkiye’ye yönelen akışı hızlandırdı.
Analistlere nazaran Türkiye’nin kendi üretimini artırma imkânı yüksek güç maliyetleri nedeniyle sonlu. 2025’in temmuz ayında doğalgaz fiyatları sanayi için %7,86, hanehalkı için ise %24,6 zamlandı. Bu durum, yerli üre üretimini kıymetli hale getirerek ithalatı daha cazip kıldı.
Uzmanlar, önümüzdeki süreçte fiyat hareketleri ve Çin’in ihracat kısıtlamalarını ne ölçüde gevşeteceğinin Türkiye-Rusya ortasındaki gübre ticaretinin geleceğini belirleyeceğini vurguluyor.
