İstanbul Büyükşehir Belediyesi Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun da ortalarında bulunduğu çok sayıda İBB yöneticisi ile ilçe belediye başkanı ve yöneticilerinin tutuklanmasına temel destek gösterilen bâtın şahit sözlerinin kendi başına karara temel alınamayacağına dair Yargıtay kararı olmasına karşın bu durumun göz arkası edildiği ortaya çıktı. Yargıtay, gerek kapalı, gerek açık şahit sözlerinin öncelikle görgüye dayalı olması gerektiğini, görgüye dayalı sözlerin de evrak içerisindeki somut kanıtlarla teğe bir örtüşerek uyumlu olması halinde karara temel alınabileceğini, aksi halde geçersiz sayılacağını belirtiyor. İBB soruşturmasında ise zımnî şahit tabirlerini destekleyen somut kanıt emaresi bulunmuyor.
İstanbul Büyükşehir ile kimi İlçe belediyelerine yönelik soruşturmanın en kıymetli ayağını oluşturan 4 saklı şahit sözünü destekleyen somut kanıt bulunmaması bu beyanların geçersiz olduğunu ortaya koydu. Ekrem İmamoğlu’nun mali cürümler soruşturması kapsamında tutuklanmasına destek gösterilen Çınar, Meşe, Ladin ve Prensip kod isimli zımnî şahitler sözlerinin görgüye değil, duyuma yahut öngörüye dayalı somut kanıt niteliğinde olmadığı ortaya çıktı. Bu beyanların mesnetsiz, duyuma dayalı soyut olması gözleri bununla ilgili Yargıtay 3. Ceza Dairesi ile Yargıtay Ceza Daireleri Genel Konseyinin içtihat oluşturan emsal nitelikteki kararlarına çevirdi. Yargıtay’ın saklı ve açık şahitlerle ilgili birden fazla kararında, öncelikle kapalı ve açık şahidin sanığı tanıyıp tanımadığı, ortalarında geçmişe dayalı bir hasımlık yahut menfaat alakası olup olmadığının araştırılması gerektiğine dikkat çekiliyor. Beyanların maddi menfaat ve çıkar gayeli hasımlığa dayalı olması halinde hukuken geçerli sayılmasının mümkün olamayacağı söz ediliyor.
İFADE KÂFİ DEĞİL, TABİRLE UYUMLU KANIT OLMALI
Yargıtay kararında, gerek bilinmeyen, gerekse açık kimlik bilgileri belge içerisinde yer alan açık şahitler sözlerinin aleyhine beyanda bulunduğu kişi hakkındaki toplanan somut yan kanıtlarla teğe bir uyumlu, örtüşmesi ve desteklenmesi gerektiği bilgisine yer veriliyor. Aksi halde salt açık yahut bilinmeyen şahit beyanıyla tutuklanamayacağı üzere hakkında mahkûmiyet kararı kurulamayacağı, somut ve görgüye dayalı maddi kanıt içermeyen beyanların da karara temel alınamayacağı tabir ediliyor. Görgüye dayalı olsa da kanıt klasörlerinde bu ifadeyi destekleyen somut kanıtların olması gerektiğine dikkat çekilen Yargıtay kararında, aksi halde vicdani kanaatin tam hasıl olması bakımından, soyut, teyide muhtaç, gerçeğe alışılmamış, her türlü kuşkudan uzak, kesin ve inandırıcı, beyanların soruşturmaya dahi husus edilemeyeceğinin altı çiziliyor.
VİCDANİ KANAATE SEZGİLERLE ULAŞILMAMALI
Yargıtay’ın bâtın sözlerinin kendi başına kanıt olamayacağına dair birden fazla emsal kararlarında şöyle deniliyor: “Ceza yargılamasının gayesi, maddi gerçeğe insan onuruna yaraşır biçimde ulaşmaktır. Kabahatin varlığı, sanığın sorumluluğu, hukuka uygun olarak elde edilmiş olmak kaydıyla her türlü kanıtla ispat edilebilir. Kanıtların hukuka uygun elde edilmesi, gerçekçi ve akılcı olması maddi hadiseyi temsil etmesi ve kanıtlamaya kâfi olması aranmalıdır. Mahkûmiyet kararı kurulabilmesi için, maddi sorunu çözen makamın sanığın hatalı olduğuna vicdani kanaat getirmesi gerekir. Mahkeme kanıt araçlarını akıl yürütmek ve deneyim kurallarına başvurmak suretiyle vicdanına nazaran kıymetlendirir. Akıl yürüterek boşlukları doldurur ve vicdani kanaate sezgileriyle değil, akıl yoluyla ulaşır. Mahkeme kararına temel alacağı kanıtlar kadar, almayacağı kanıtları de tartışıp reddetmelidir. Sanığın üzerine atılı hatalardan cezalandırılmasına karar verilebilmesinin temel koşulu, hatanın hiçbir kuşkuya yer vermeyecek katılıkta ispat edilebilmesidir. Gerçekleşme biçimi tam olarak aydınlatılamamış olay ve tezler aleyhe yorumlanarak mahkûmiyet kararı kurulamaz. Ceza mahkûmiyeti, toplanan kanıtların bir kısmına dayanılıp, öteki bir kısmı göz arkası edilerek ulaşılan kanaatlere değil kesin ve açık bir ispata dayanmalı. Bu ispat hiçbir kuşku yahut öbür türlü oluşa imkân vermeyecek açıklıkta olmalıdır. Yüksek de olsa, ihtimale dayanılarak sanığın mahkumiyetine karar vermek ceza muhakemesinin en kıymetli hedefi olan gerçeğe ulaşmadan karar kurmak manasına gelecektir.”
YARGITAY KARARINA KARŞIN TUTUKLANDI
Yüksek yargı organı Yargıtay Ceza Daireleri ile Ceza Daireleri Genel Konseyinin bâtın tanıklıkla ilgili kesin kararı bulunmasına karşın Ekrem İmamoğlu’nun tutuklandığı soruşturma belgesinde söz veren 4 zımnî şahidin da beyanlarının duyuma ve varsayıma dayalı olması nedeniyle prestij edilemez sözler olmasına karşın tutuklama münasebeti yapılması dikkat çekti.
