Hükümetin Orta Vadeli Programı’nın toplumsal güvenlik, emeklilik, sıhhat ve çalışma hayatına yönelik çok sayıda düzenleme yapılmasını da kapsadığını anımsatan Toplumsal Güvenlik Uzmanı İsa Karakaş, çalışma yılı arttıkça maaşın düşmesine sebep olan sistemin değişeceği tarafında kritik açıklamalarda bulundu.
Kısmi emekli olanlar ile olağan emekli olanlar birebir tabanda eşitlenerek fazla çalışanların ödüllendirme yerine cezalandırıldığını söyleyen Karakaş, 2024’te emekli olanların maaş hesabında yüzde 30’a varan düşüşler yaşandığını söyledi.
EMEKLİ AYLIKLARI AZALDI
Mevcut düzenlemeyle birlikte taban fiyatlı ve öteki düşük fiyat üzerinden sigortalı gösterilenlerin muhakkak durumlarda çalıştıkça emekli aylıkları artma yerine azaldığını vurgulayan Karakaş, emeklilik için yaş dışında öbür koşulları yerine getiren çok sayıda sigortalı toplumsal güvenlik sisteminden çıkmakta ya da kayıt dışı çalıştığını belirtti.
SSK emeklilik aylığı genel olarak=Ortalama aylık kar x aylık bağlama oranı formülü ile hesaplanmaktadır. Bu formülde bilhassa ABO diye tabir edilen aylık bağlama oranları büyük değer taşıyor.
2008’den itibaren çalışmalar belli hâllerde bilhassa taban fiyat ve bu fiyata yakın komşu fiyat üzerinden SGK’ya bildirilenlerin maaşlarında olumlu yansımadığını söyleyen Karakaş, bu durumun hem SGK’nın hem de çalışanın ziyanına sebep olduğunu belirtti.
Özellikle SSK (4/1-a) ve Bağ-Kur (4/1-b) sigortalılarının çalıştıkça yüksek emekli maaşı alması tarafında yasal bir düzenlemeye gidilmesi milyonlarca çalışanın en büyük beklentisi oldu.
Karakaş, hükûmetin plan ve programlarında toplumsal güvenlikle ilgili yer alan maksatlar ortasında; emeklilik sisteminden erken çıkışı engellemek ve sistemden ortalama çıkış yaşının yükseltilmesi için sigortalıların çalışmasını teşvik etmek gayesiyle emeklilik parametreleri gözden geçirilmesi varsayım edildiğini açıkladı.
İKİ BAŞKA EMEKLİLİK TABAN MAAŞI UYGULAMASINA GİDİLEBİLİR
Gelecek devirlerde kısmi (yaş haddinden) emeklilik ile olağan emeklilik için iki başka emeklilik taban maaşı uygulamasına gidilebilir. Birebir vakitte 25 yıldan sonraki çalışmalarda her bir yıl için ABO’da ek artışlar öngören yeni bir sistem hayata geçirilebilecektir.
Karakaş, “Öngörülen önlemler kapsamında düzenleme yapılması hâlinde aktif/pasif istikrarında iyileşmelere neden olabileceği üzere sigortalıların da çalıştıkça emeklilik maaşım azalacak mı? Kaygısı ortadan kalkacaktır” tabirlerini kullandı.
Karakaş, program çerçevesinde çalışanların yüksek maaş almak için sistemde daha fazla kalması, kayıt dışılıkla çaba ve beklenen öteki önlemlerin hayata geçirilmesiyle SGK’nın prim gelirleri yükseldikçe SGK, vatandaşlara daha kaliteli hizmet verebileceğini de anımsattı.
