Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) Başkanı Cengiz Eroldu, 2024’te yeni devreye aldıkları yatırımlara işaret ederek, “Onların da olumlu tesiriyle ihracatımızın yüzde 5 ile 10 ortasında büyüyeceğini, üretimde ise 1 milyon 310 bin-1 milyon 450 bin bandında yani ortalamada 1,4 milyonluk bir üretim adeti öngörüyoruz. Bu açıdan da 2025 için hem ihracat hem üretim biraz daha üst çıkacak, beklentimiz o” dedi.
Eroldu, düzenlediği basın toplantısında, otomotiv kesiminin 2024 yılını kıymetlendirerek, kesimin geleceğine ait öngörülerini paylaştı.
Geçen yılın birçok yatırımın açıklandığı ve devreye alındığı bir sene olduğunu lisana getiren Eroldu, OSD üyelerinin çok kıymetli yatırımlarının 2024’te açıklandığını söyledi.
Eroldu, “Bunların içinde üyemiz olmayan BYD’nin Türkiye yatırımı var öncelikli olarak. Daha sonra Oyak Renault’un, Ford Otosan’ın ve Tofaş’ın yatırımlarıyla geleceğe biraz daha âlâ bakar hale gelmiş olduk. Bu sevindirici, yani otomotiv endüstrisi Türkiye’nin ihracat manasında, ekonomik paha manasında en değerli bölümü ve kesinlikle yatırımlarına devam etmesi lazım” diye konuştu.
Otomotiv endüstrisinin son 10 yılda 10 milyar doların üzerinde yatırım gerçekleştirdiğini tabir eden Eroldu, 2024’te üyelerinin toplam yatırım harcamasının 1 milyar 165 milyon dolar düzeyinde olduğunu belirtti.
HEDEF AVRUPA ÜÇÜNCÜSÜ OLMAK
OSD Başkanı Eroldu, 2024’te üretimin evvelki yıla nazaran yüzde 7 azalma gösterdiğini ve seneyi 1 milyon 365 binle kapattığını bildirdi.
Geçen yıl, rekor sene olan 2017’den 330 bin adet eksik durumda olduklarını anlatan Eroldu, şöyle devam etti:
“Yine de bu sayılar değerli. Bu sayıların kıymetli olduğunu göstermek için de Avrupa’daki 11 aylık üretim sayılarına bakmak lazım. Arabanın doğduğu ülkelerden birisi olan İtalya’nın bugün, Türkiye’nin 1,3 milyonluk imalatına karşılık 530 bin civarında bir imalatı var. Keza Fransa, Türkiye ve Çekya da birbirine yakın imalat yapan ülkeler aslında. Türkiye burada üçüncülük ve ile beşincilik ortasında bir duruma sahip. Şu anda bu son 11 ay prestijiyle dördüncü durumdayız lakin Fransa ile de çok büyük bir farkımız yok.
Gelecek yıllarda da bizim gayemiz Fransa’yı geçip Türkiye’nin Avrupa’daki üçüncü büyük otomotiv üreticisi olmasıdır. Hasebiyle bu sayıların içinde bazen kayboluyoruz ve o sayılar manasını, pahasını yitiriyor bir an için sadece sayı olarak görünüyor olağan. Fakat 1,4 milyona yaklaşık üretim yapmak, 2 milyon adetlik kapasiteye sahip olmak bunlar aslında dünya ölçeğinde son derece kıymetli sayılar, kıymetli bedeller.”
Eroldu, üretimdeki düşüşle şad olmadıkları bir öteki hususun da Türkiye’deki toplam kapasite kullanım oranı olduğunu ve bunun da 2024’te yüzde 70 düzeyinde gerçekleştiğini kaydetti.
Kapasite kullanımının aslında maliyet rekabetçiliğini de olumsuz etkilediğini vurgulayan Eroldu, “Zaten ülkedeki makroekonomik dengelerden ötürü oluşan bir rekabet kaybı var. Bunun üzerine bir de kapasite kullanımında düşüklük olduğu vakit bu rekabet kaybı daha da büyüyor. Bu açıdan bilhassa bu şiddetli yıllarda bu kapasite kullanım oranının üst çıkmasını son derece destekleyici ve değerli buluyoruz” halinde konuştu.
ÜRETİMDEKİ AZALMANIN NEDENİ
İhracatın ise adetsel olarak 2023’ün paralelinde olduğunu söyleyen Eroldu, aslında üretimdeki azalmanın, iç piyasadaki yerlilik oranının azalmasından kaynaklandığına dikkati çekti.
Eroldu, 2024’ü ihracatta adetsel olarak 1 milyon 13 binlik bir sonuçla kapattıklarını tabir ederek, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Burada da üretimde olduğu üzere aslında rekor adetlerimizin 300 bin mertebesinde gerisindeyiz. Ülke iktisadında olağan ki ihracat değerli. En kıymetli maksatlardan biri Türkiye’nin ihracatının büyütülmesi. Bu mevzuda da otomotiv endüstrisinin, dalının ne kadar takviye olduğunu görüyorsunuz. Bu aslında bir rekor, 37,2 milyar dolarla kapatıyoruz. Bu geçen seneye nazaran Amerikan doları cinsinden yüzde 6 büyüme demek. Bizi takip eden öbür kesimlere baktığımız vakit aramızdaki farkın açıldığını hatırlayacaksınız. İki sene evvel kimya bölümü otomotiv kesiminden daha fazla ihracat yapmıştı lakin şu anda otomotiv toplam ihracatın yüzde 16,5’ini yaparken, kimya dalı yüzde 13,6’sını yapıyor. Hasebiyle 3 puanlık bir fark oluştu. Farklı bir halde otomotiv sanayisi Türkiye iktisadına en büyük ihracatı getiren bölüm pozisyonunda.”
‘ÇİN İLE OLAN TİCARİ DENGESİZLİK YALNIZCA OTOMOTİVİ İLGİLENDİRMİYOR’
OSD Başkanı Cengiz Eroldu, küresel otomotivdeki gündeme değinerek, çok tartışılan, üzerinde konuşulan üç mevzu olduğunu belirtti.
Bu bahislerden birinin elektrifikasyon süreci olduğunu anlatan Eroldu, bu bahislerin, Avrupa’da devredeki emisyon azaltım maksatları ve 2035’te sıfır emisyona geçiş ile Çin’in dünyadaki bütün otomotiv istikrarlarını altüst eder halde hareket ederek, kendisine o denli bir konum hazırlaması olduğunu söyledi.
Eroldu, “Elektrifikasyon süreci Avrupa’da bir yandan baktığımız zaman hükümetler, Avrupa Birliği merkezi organları bir istikamet verdiler ancak gerisinden yatırımların tam olarak tamamlanmadığını görüyoruz. Zira şu anda Avrupa’da bilhassa şarj noktası konusunda olması gereken bedellerin çok altında bir durum var. Münasebetiyle yaptırım yapılması lazım. Bir yandan otomotivcilere ‘elektrikliye geçin’ derken, bir yandan bu altyapının yapılması konusunda kâfi eforun gösterilmemesi olağan ortada bırakıyor” dedi.
Çin’in resmi kaynaklara nazaran kapasitesinin 48 milyon olduğunu aktaran Eroldu, dünyadaki otomotiv talebinin de 90 milyon civarında olduğunu kaydetti.
Eroldu, “Çin tek başına ‘O sayısı ben yapacağım’ diyor. Bu ister istemez çok büyük bir ticaret savaşına yol açacak lakin natürel Çin ile ticaret dengesizliği yalnızca otomotivi ilgilendiren bir bahis değil. Türkiye ile Çin’in genel ticaret istikrarı inanılmaz bozuk. Biz 100 liralık alıyorsak 7 liralık mal satıyoruz Çin’e. Aslında ABD ile Çin ortasında yaşanan bütün gerginliğin sebebi de bu değil mi, sonuçta bu istikrarın bu kadar bozuk olması. Bunun aslında dünya çapında bir nizama girmesine gereksinim var fakat bunun tesirleri yalnız otomotivde değil, her kesimde olacak. Bugün otomotiv dalı hem Avrupa’dan hem Çin’den etkilenirken, tek etkilenen bölüm değil” biçimindeki görüşünü paylaştı.
‘İHRACATIMIZ BÜYÜYECEK’
OSD Başkanı Eroldu, 2025’te Türkiye otomotivinin gündeminde iki bahis bulunduğunu, bunların üretim rekabetçiliğinde aşınma ile kapasite kullanımının artması başlıkları olarak öne çıktığını lisana getirdi.
Kapasite kullanımının azalmasının bir maliyet ögesi olduğunu belirten Eroldu, şöyle devam etti:
“Sizin 100 liralık masrafınız varsa, 100 lirayı 100 araca bölmekle 60 araca bölmek ortasında bir fark var. Birisinde 1 lira çıkıyor başkasında 1,5 lira çıkıyor kolay olarak. Bunun yolu da bizim iç pazardaki yerli hissesinin artırılması. Bunun için de aslında hükümetin de birçok takviye olmaya çalıştığı bahisler var. En son biliyorsunuz, engelli araç ÖTV muafiyetinden sırf yerli üreticilerin ürettikleri araçların kapsama alınması konusu oldu, değerli bir adım. Natürel iç pazardaki yerli hissesinin artırılmasının ana konusu ise 2022’den beri değişmeyen ÖTV matrahlarının tekrar günün gerçeklerine uygun bir biçimde güncellenmesinden geçiyor.”
Eroldu, 2025 beklentilerine ait, “Biz ne bekliyoruz? Biz otomotiv sanayi olarak mevcut elimizdeki işlerin ve 2024’te yeni devreye aldığımız yatırımların da olumlu tesiriyle ihracatımızın yüzde 5 ile 10 ortasında büyüyeceğini, üretimde ise 1 milyon 310 bin-1 milyon 450 bin bandında, yani ortalamada 1,4 milyonluk bir üretim adeti öngörüyoruz. Bu açıdan da 2025 için en azından işlerimiz manasında hem ihracat hem üretim biraz daha üst çıkacak, beklentimiz o” sözlerini kullandı.
ÇİN YATIRIMLARININ OLUMLU YANSIMASI BEKLENİYOR
Eroldu, Çin’deki markaların Türkiye’ye yatırım söylentileri anımsatılarak, 2025’te ülkeye yatırımın hızlanacağı ve bunun üretimi nasıl etkileyeceği istikametindeki soruya, şu karşılığı verdi:
“Bence buradaki üretimi olumlu etkileyecek. Sonuçta bakın bir Meksika örneği var değil mi? Bugün Meksika 4 milyonun üzerinde üretim yapan bir yer. Türkiye’nin de üretiminin büyümesi bütün oyuncuların rekabetçiliği manasında düzgün bir şey. Zira herkesin ölçeğini artıracak. Artık ülke menfaati açısından baktığınız vakit bu ülkeye yatırım gelmesi çok olumlu bir şey. Yeni oyuncuların teknolojik olarak bir grup yeni teknolojiler ülkeye getirmesi açısından çok olumlu.
İkincisi de ülkedeki ölçeği büyütecekleri için çok olumlu. O vakit Türkiye’ye bir sürü bugün olmayan tedarikçi gelebilir, Türkiye’de daha rekabetçi üretim olabilir. Hasebiyle burada bir yumurta, tavuk bağlantısı var. Yani onların gelmesinin Türkiye’ye hiçbir ziyanı olmaz. Biz o açıdan otomotiv endüstrisi olarak çok destekliyoruz”
Kısa vadede ÖTV düzenlemesi isteyip istemedikleri sorusunu ise Eroldu, “İstiyoruz, beklemiyoruz” biçiminde yanıtladı.
