İklim değişikliği ve ormansızlaşma nedeniyle geleceği tehdit altında görülen Amazon yağmur ormanları hakkında çarpıcı bir araştırma yayımlandı. Nature Plants mecmuasında paylaşılan çalışmaya nazaran, atmosferdeki karbondioksit (CO₂) artışı Amazon’da beklenmedik bir tesir yarattı: Ağaçlar giderek büyüyor.
BÜYÜMELERİ DURMUYOR
Tropikal ormanlar üzerine çalışan yaklaşık 100 bilim beşerinin katkısıyla yürütülen araştırmada, Amazon havzasındaki 188 farklı bölgede 30 yılı aşkın müddettir ağaç gelişimi izlendi. Bulgular, bölgedeki ağaçların her on yılda ortalama %3,2 oranında genişlediğini ortaya koydu. Bilim insanları bu süreci, artan CO₂ düzeylerinin yarattığı “gübre etkisi” ile açıklıyor.
Cambridge Üniversitesi’nden Dr. Adriane Esquivel-Muelbert, atmosferdeki CO₂ oranının son otuz yılda %20 arttığını belirterek, “Bu artış ağaçların daha geniş çap kazanmalarına ve biyokütlelerini artırmalarına yol açtı” dedi.
HAKİMİYET KURDULAR
Araştırmaya nazaran, büyüyen ağaçların sayısı artarken küçük ağaçların sayısı azalıyor. Büyük ağaçlar, ışık ve su rekabetinde avantaj sağlıyor, orman kaynaklarını daha fazla denetim ediyor. Bu durum Amazon’un karbon depolama kapasitesini de güçlendiriyor. Zira daha büyük ağaç, daha fazla karbon demek.
Ancak uzmanlar, bu olumlu tesirin sırf dokunulmamış ormanlarda gözlemlendiğini vurguluyor. Ormansızlaştırılmış bölgelerde bu büyüme tesiri ortadan kalkıyor. Dr. Rebecca Banbury Morgan, “Kestiklerimizin yerine yeni fidanlar dikerek, doğal ormanın sağladığı karbon ve biyoçeşitlilik yararlarını elde edemeyiz” kelamlarıyla değerli bir ihtarda bulundu.
Amazon’un geleceği, kasım ayında Brezilya’nın Belém kentinde düzenlenecek COP30 İklim Doruğunun de gündem hususlarından biri olacak. Araştırmacılar, Amazon’un insan kaynaklı iklim değişikliğine karşı global gayrette kritik bir rol oynadığını bir sefer daha vurguluyor.
Dr. Esquivel-Muelbert, “Bu sonuçlar, tropikal yağmur ormanlarının iklim değişikliğini azaltma gayretlerimizde ne kadar kıymetli olduğunu gösteriyor” diyerek, memleketler arası topluma güçlü bir bildiri gönderdi.
