İleri yaşlarda ortaya çıkan her unutkanlık alzheimer işareti midir? Bu soruya katiyen ‘Evet’’ diyemeyiz. Çünkü belirtileri alzheimer ile parkinsona çok benzeyen ‘Adams hakim sendromu’ başka ismiyle ‘normal basınçlı hidrosefali’ de unutkanlıkla kendini gösteriyor. Beyin omurilik sıvısının beyinde birikmesiyle ortaya çıkan bu hastalığın birden fazla vakit alzheimer ile karıştırıldığını belirten Beyin ve Hudut Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Miktat Kaya, ‘normal basınçlı hidrosefali’nin verdiği sinyalleri, hakikat teşhis ve tedavi yollarını şöyle açıkladı:
Doç. Dr. Miktat Kaya
En yaygın belirtisi yürüme bozukluğudur
Normal basınçlı hidrosefali, beyin omurilik sıvısının beyinde birikmesiyle ortaya çıkan ve çoklukla yaşlı bireylerde görülen bir hastalıktır. Bu hastalıkta, beynin vetriküllerinde (sıvı dolu odalarında) sıvı birikmesine karşın baş içi basınç olağandır.
Başlıca belirtileri ortasında bilişsel işlevlerde bozulma (unutkanlık, konsantrasyon sorunları), yürüme bozuklukları ve idrar kaçırma yer alır.
Bu nedenle uygun tanısal testler yapılmazsa alzheimer ve parkinson üzere hastalıklarla karıştırılabilir.
Yürüme bozukluğu: Normal basınçlı hidrosefali olaylarında en yaygın görülen belirtidir. Hastalar çoklukla küçük adımlarla yürür ve adeta ayaklarını yerden kaldıramaz.
Denge problemleri ve yürüme zorlukları hastanın günlük aktivitelerini zorlaştırabilir.
İdrar kaçırma: Genellikle yürüme bozukluğuyla birlikte ortaya çıkar. Bu durum, hasta üzerinde toplumsal ve ruhsal baskıya neden olabilir. Birdenbire idrar yapma isteği duyma ve denetim edememe sık görülen belirtiler ortasındadır.
Bilişsel bozukluklar: Hastalıkta hafıza kaybı, odaklanma zorluğu ve genel bilişsel fonksiyonlarda yavaşlama da görülebilir.
Bu belirtiler, hastaların düşünme süreçlerini etkileyebilir ve vakitle Alzheimer ile karıştırılabilir. Lakin ‘Adams hakim sendromu’nda bilişsel bozukluklar çoklukla daha yavaş ilerler.
NASIL TEŞHİS EDİLİR?
Normal Basınçlı Hidrosefali’nin tanısı, belirtilerin dikkatlice kıymetlendirilmesi ve beyin görüntüleme metotlarıyla konur.
Beyin MR ve BT (Bilgisayarlı Tomografi) taramaları, ventriküllerdeki genişlemeyi ve sıvı birikimini tespit etmekte kullanılır. Ayrıyeten, lomber ponksiyon testi ile beyin omurilik sıvısının basıncı ölçülür ve semptomların düzelip düzelmediği gözlemlenebilir.
TEDAVİSİ MÜMKÜN MÜ?
Erken tanı ve tedavi edilmediğinde hastalık ilerleyebilir. Lakin yanlışsız bir teşhis ile cerrahi müdahale (şant yerleştirilmesi) hastaların ömür kalitesini büyük ölçüde güzelleştirebilir.
Şant, beyindeki fazla sıvıyı bedenin diğer bir bölgesine, ekseriyetle karın boşluğuna yönlendirir. Bu, beyin üzerindeki baskıyı azaltarak hastanın semptomlarının hafiflemesine imkan tanır.
Cerrahi müdahale sonrasında hastalar ekseriyetle birkaç hafta içinde olumlu sonuç alabilir. Şant yerleştirilmesi, semptomları hafifletmek ve hastanın ömür kalitesini artırmak için tesirli bir sistemdir. Şant ameliyatı sonrası güzelleşme süreci, hastanın yaşına ve genel sıhhat durumuna bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Birçok hasta, yürüme bozukluklarında, bilişsel fonksiyonlarda ve idrar denetiminde bariz bir düzgünleşme yaşayabilir.
Bununla birlikte, şantın vakitle tıkanması yahut enfekte olması üzere komplikasyonlar gelişebileceğinden tertipli denetimler ve takip kıymetlidir.
