Doğu Karadeniz, son yıllarda heyelan, taş düşmesi, taşkın ve sel üzere doğal afetlerle sıkça gündeme geliyor. Bu afetler, hem can ve mal kaybına yol açmakta hem de alt ve üstyapılarda önemli hasarlara neden oluyor. Fakat, bölgeyi etkileyen bir öteki kıymetli risk faktörü de zelzele olarak öne çıkıyor.
6.6 BÜYÜKLÜĞÜNDE ZELZELE OLABİLİR
Jeoloji Mühendisi Prof. Dr. Osman Bektaş, Trabzon’un Akçaabat ilçesinde evvelki gün meydana gelip, kentin birçok yerinde hissedilen 3.2 büyüklüğündeki sarsıntısı kıymetlendirerek, etkin olan Karadeniz fayının muhtemel 6.6 büyüklüğüne kadar sarsıntı üretme potansiyeline sahip olduğunu vurguladı. Bektaş, “Trabzon-Rize kıyısı iki sarsıntı nesli ortasında kalan yerleşim alanlarıdır. Güneyde Türkiye’nin en faal fayı olan Kuzey Anadolu Fayı ve Kuzey Doğu Anadolu fayları var; güneyden kıyısı çeviriyor. Kuzeyden ise Karadeniz fayı, kıyısı tehdit ediyor. 3.2 büyüklüğündeki sarsıntı, kıyıya paralel olduğu için Trabzon’u teğet geçmiştir” diye konuştu.
OLASILIK YÜZDE 90
Karadeniz kıyısının hem kuzeyden hem de güneyden sarsıntı nesilleriyle çevrili olduğunu kaydeden Bektaş, “AFAD bilgilerine nazaran önümüzdeki 50 yıl içerisinde bu fayın üretebileceğin en büyük sarsıntı büyüklüğü 6.6’dır. Yüzde 90 olasılıkla böyledir. Lakin yüzde 10 olasılıkla bu 6.6’dan daha büyük bir sarsıntı üretme mümkünlüğü var. Bu yüzden Doğu Karadeniz kıyısı hem kuzeyden hem güneyden 2 zelzele jenerasyonu ortasında kaldığından bu nedenle de yapı stokunun ona nazaran yapılması gerekir” dedi.
SAHİL KESİTLERİ ÇOK RİSKLİ
Karadeniz kıyısında meydana gelen zelzelelerin faylardaki tansiyonun artışına tesir ettiğini tabir eden Bektaş, “Depremin yeri epeyce enteresan. 2012 yılında Trabzon fayı üzerinde yani denizde 5.6 büyüklüğünde bir zelzele oldu. Bu ana sarsıntının artçıları, Trabzon’a kadar uzandı. Artçıların Trabzon’a kadar uzanması bu bölgedeki fayların gerilmelerinin artırdığını gösteriyor. Birebir biçimde 2024’ün son aylarında Rize Çamlıhemşin’de 4.7’lik zelzelede bu bölgedeki faylardaki gerilmelerin arttığını gösteriyor. Bu zelzele öncü mü? Bunun için bir şey söylemek mümkün değil. AFAD bilgilerine nazaran Karadeniz kıyısı, her an 6.6 büyüklüğünde ya da daha üstünde bir büyüklükteki zelzeleye hazır olmalıdır. Kıyı kısımları çok daha tehlikeli ve risklidir. Kıyıdaki kumsal alanlar zelzelenin büyüklüğünü daha artırıyor” diye konuştu.
