Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, CNN Türk’te katıldığı programda, Suriye’ye ait kritik değerlendirmelerde bulundu.
Beşar Esad idaresinin Suriye halkına yönelik acımasız olduğunu vurgulayan Fidan, rejiminin sonunu hazırlayan durumun bu olduğunu savundu.
Şam’a yaptığı ziyaretin ayrıntılarını aktaran Fidan, “O gün uçak müsait olmadığı için havalimanı çalışmıyordu, daha yeni tahminen bugünlerde çalışmaya başladı. Karayoluyla gitme durumunda kaldık. Hatay’dan itibaren, huduttan geçtiğimiz andan itibaren, İdlib tarafı yeterliydi aslında. İdlib’e evvelden de gittik geldiğimiz bir yerde fakat daha sonra Hama, Humus ve Şam’a. Halep’ten geçmedik. Hama, Humus üzerinden. …ve Şam’ın eteklerine gelene kadar daima bir yıkım vardı aslında” dedi.
Fidan, Suriye’deki yeni idarenin geleceğine yönelik diplomatik bir yol haritası ortaya koyduklarını belirterek “Görüşmemiz uzun sürdü. Ortaya koyduğumuz bir tez vardı. Yeni idaresi yargılamadan ne istediğimizi kendi ortamızda kararlaştıralım ve gidelim bizim tavsiyemiz bu dedik. Birinci kriz çıktığında herkes şaşkındı. Biz Türkiye olarak herkesin kabul edeceğiz bir söylemi ortaya koyduk. Herkes kabul etti. Şara’ya da bunları anlattık. Ben de bu fikirdeyim itirazım yok dedi.
*Bizim iki konumuz vardı: Suriyeli kardeşlerimizin durumları, terör örgütü PKK’nın varlığının sona erdirilmesi. Bu mevzuları ele aldık. Şara hem sorumluluğunun farkında hem de bölgenin kendisinden beklentilerinin farkında. Rasyonel ve oturaklı bir önder. Umudum var” dedi.
Fidan, Suriye’nin geleceği için kıymetli bir mevzu olarak, ülkenin yine imar edilmesi gerektiğini ve bilhassa Halep üzere kentlerin acil bir halde tekrar inşa edilmesi gerektiğini belirtti.
Fidan şunları söyledi:
“Ben sordum, yani yol haritanı nedir zihninde? Yani nasıl bir idare, bu idare nasıl seçilecek, nasıl olacak, nereye gidilecek? Devletin ismi ne olacak? Rejimin biçimi ne olacak? Buraya kadar konuştuk.
Şara’nın yönettiği nüfusun yarıdan fazlası iç göçtü. Geri dönüşler için tekrar yapılanma faaliyetleri başlamalı. Yol haritasını sordum. Devletin ismi Suriye Arap Cumhuriyeti olacak. Bayrağa bir yıldız daha eklediler.
PKK/YPG’nin Türkiye ve bölge için büyük bir tehdit oluşturduğunu, bu sorunun çözülmemesi durumunda Türkiye’nin askeri harekat yapma mümkünlüğü olduğunun altını çizen Fidan, şunları söyledi:
“Bizim devlet olarak yıllardır bu bahse yönelik çeşitli çalışmalarımız var. Artık yeni gerçeklikle bir arada farklı senaryolarla yolumuza devam ediyoruz. Bunların başında şu geliyor. Artık Suriye’deki yeni idarenin açıkçası bu sorunu sahiplenmesi ve kendi ülkesinin ulusal bütünlüğünü, bölgesel bütünlüğünü sağlama ismine gerekli adımları atması gerekiyor. Bizim beklentimiz bu tarafta. Atacak, yani görüşmeler devam ediyor. Bu istikamette bir kadro adımların atılmasını bekliyoruz. Buna bir vakit vermek lazım, bir müddet.”
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ‘Türkiye, ABD’ye karşın Suriye’de askeri operasyon yapacak mı?’ sorusuna şöyle yanıt verdi:
“Bizim onlara verdiğimiz ültimatom ortada. Amerikalılar üzerinden de verdik, basın üzerinden de verdik. Kime? YPG’ye. Memleketler arası terörist savaşçı niteliği taşıyan, Türkiye’den, İran’dan, Irak’tan gelmişlerin terk etmeleri gerekiyor. PKK’lı takımların ülkeyi terk etmeleri gerekiyor. Şu anda buna yönelik bir hazırlık da görmüyoruz, niyet de görmüyoruz, açıkçası. Ve bekliyoruz.
Biz ültimatomları yahut koşulları söylerken, şunun için söylüyoruz. Şayet askeri harekat olmasını istemiyorsanız, bölgede, ne bizim tarafımızdan, ne Suriye’deki yeni idare tarafından, bunun koşulları aşikardır. Bu kaideleri çok kolay bir biçimde, sadık bir biçimde, hiçbir şeyden, hiç kimseden saklamadan ortaya koyuyoruz. Nedir koşullarımız size? Milletlerarası diğer ülkelerden gelen terörist savaşçıların ülkeyi terk etmesi. PKK’lı idare takımının ülkeyi terk etmesi. Terör örgütünün üst seviye yöneticilerinin Suriye’yi terk etmesi gerekiyor. Onlar kendilerini biliyorlar, isimleri bizde var. Daha sonraki takımların silahlarını bırakarak yeni sisteme dahil olmaları gerekiyor. Bu kansız, sorunsuz bir geçiş. Buna karşılık, oradaki PKK’lı olmayan, aziz Suriyeli Kürtleri canlarına, mallarına rastgele bir ziyan gelmeden olağan hayata katılmaları ve yaşamaları gerekiyor. Yani Suriyeli yeni idare de bunun garantisini bize veriyor. Zira koşullarımız ortasında bu da var.
Suriyeli, Kürt vatandaşların da canları, malları garanti altında olacak, yeni idareye katılacaklar. Eşit yurttaş olarak orada var olacaklar. Doğal, onun da garantisini istiyoruz. Zira Esad periyodunda Kürtlerin bir kısmına vatandaşlık verilmemişti. Kimlik verilmemişti. Ben MİT müsteşarı iken, bu ihtilalden evvel, iç savaştan evvel yaptığım görüşmelerin bir kısmı Cumhurbaşkanımızın talimatıyla bunu halletmek üzerineydi. Yani bu insanlara yazık. Kendilerine hayat kuramıyorlar, gidiyorlar. PKK’nın kucağına düşüyorlar, öteki mafyaya düşüyorlar. Size de ziyan, bölgeye de ziyan. Yani bu türlü bir şey olmaz. İnsanlık dışı muamele olmaz. Şu anda onun ortadan kalkması gerekiyor doğal ki.”
