Kaliforniya, bromlu bitkisel yağ, potasyum bromat, propilparaben ve Red 3 üzere dört katkı hususunu yasaklayan çığır açıcı bir yasağı onayladı. Bu hususlar, Avrupa’da kanser ve doğurganlık meseleleriyle alakalı oldukları için yıllardır yasaklı durumda. Yeni yasa, bu kimyasalların bulunduğu besinleri üreten şirketleri ya formüllerini değiştirmeye ya da yasal yaptırımlarla karşı karşıya kalmaya zorlayacak.
Diğer Eyaletler Harekete Geçiyor
New York, Illinois, New Jersey ve Pensilvanya üzere eyaletler de benzeri yasal düzenlemeler üzerinde çalışıyor. New York’ta sunulan yasa tasarısı, azodikarbonamid ve bütillenmiş hidroksianisol üzere hususların yasaklanmasını öngörürken, Pensilvanya’daki tasarı, şekerleme ve işlenmiş besinlerde yaygın olarak kullanılan Red 40, Yellow 5, Yellow 6, Blue 1 ve Blue 2 üzere besin boyalarını amaç alıyor.
Pensilvanya’nın tasarısı, Avrupa’da çocuklarda hiperaktivite ile ilişkilendirilen bu boyaların büsbütün yasaklanmasını öneriyor. Kaliforniya Etraf Muhafaza Ajansı’nın 2021 tarihli raporuna nazaran, bu boyalar dopamin seviyelerini etkileyerek dikkat eksikliği, hiperaktivite ve huzursuzluk üzere davranış bozukluklarına neden oluyor..
Uzmanlar ve Eleştiriler
Consumer Reports’un besin güvenliği yöneticisi Brian Ronholm, FDA’nın yeni bilimsel dataları takip etmekte yetersiz kaldığını söylerken, eyaletlerin bu hususta harekete geçmesinin tüketiciler tarafından desteklendiğini belirtti. Ronholm, “Bu hususlar besinlerden çıkarılmalı. Bilhassa çocukların gelişim periyodunda bu kimyasallara maruz kalması, uzun vadeli riskleri arttırıyor” dedi.
Öte yandan Ulusal Şekerlemeciler Birliği’nden Chris Gindlesperger, besin boyaları ile hiperaktivite ya da kanser ortasında nedensel bir ilişki olduğuna dair kâfi ispat bulunmadığını savunuyor. Gindlesperger, Kaliforniya’da yapılan çalışmanın eksik bilgiler içerdiğini ve bilimsel toplulukta bu konuda fikir birliği olmadığını söz etti.
Kanser Riskleri ve Gelecek Beklentileri
Hayvanlar üzerinde yapılan çalışmalar, Kırmızı 40, Sarı 5 ve Sarı 6 üzere boyaların böbrek ve kan kanserleriyle alakalı olabileceğini gösteriyor. Ayrıyeten, bu boyaların kanserojen olduğu bilinen benzen ile kirlenmiş olabileceği de belirtiliyor. Bu bilgiler yasaklama gayretlerini destekleyen bilimsel desteklerin temelini oluşturuyor.
FDA ve Gelecekteki Yönetmelikler
FDA, bromlu bitkisel yağın hudut sistemi üzerindeki olumsuz tesirleri nedeniyle yasaklanmasını düşünürken, bu katkı unsuru halihazırda birtakım soda ve meşrubatlarda kullanılmaya devam ediyor. Kampanya yürütücüleri, Avrupa’da bu unsurların uzun müddettir yasaklı olduğuna dikkat çekerek, ABD’deki şirketlerin tanımlarını değiştirmenin sıkıntı olmadığını belirtiyor.
Eyalet bazındaki yasakların 2027 yılına kadar yürürlüğe girmesi bekleniyor. Bu süreç, üreticilere formüllerini tekrar düzenlemeleri için vakit tanırken, birebir vakitte tüketicilerin besin güvenliği konusundaki beklentilerini karşılamayı amaçlıyor. Lakin yasa tasarılarının yasal bir statü kazanması için hala uzun bir onay sürecinden geçmesi gerekiyor.
