DSÖ, 2021 yılında yayımladığı Global Tütün Epidemisi Hakkındaki Yeni ve Yükselmekte Olan Eserlere Dair başlıklı raporunda, elektronik sigaraların sıhhat üzerindeki olumsuz tesirlerine dikkat çekmişti. Raporda, elektronik sigaraların tütün eserleriyle benzeri toksinler içerdiği ve akciğer sıhhatini tehdit ettiği vurgulanmıştı.
2024 yılında ise elektronik sigara ve vaping aygıtlarına bağlı gelişen Evali (e-cigarette or vaping product use-associated lung injury) Sendromu’nu bir salgın olarak tanımladı ve bu durumun toplum sıhhati üzerindeki olumsuz tesirlerine dikkat çekti.
DSÖ raporunda, elektronik sigara kullanımının teneffüs yetmezliği ve kalıcı akciğer hasarı üzere önemli sıhhat sıkıntılarına yol açabileceği vurgulandı.
‘EVALİ SENDROMU 2024 YILINDA DSÖ TARAFINDAN BİR SALGIN OLARAK TANIMLANDI’
Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Seha Akduman, “Evali, elektronik sigara yahut vaping aygıtlarına bağlı gelişen akut akciğer hasarıdır. Bu durum, teneffüs yetmezliğine hatta önemli teneffüs külfetlerine yol açabilir. Bugüne kadar çok sık gündeme gelmese de 2024 yılında DSÖ tarafından bir salgın olarak tanımlandı ve dikkatle ele alınması gereken bir sorun olarak öne çıktı” diye konuştu.
‘SU BUHARINDA ERİYİK OLAN AĞIR METALLER AKCİĞERE DAHA FAZLA ZİYAN VEREBİLİYOR’
Elektronik sigaraların daha az ziyanlı olarak lanse edilmesinin yanlış bir algı oluşturduğunu belirten Dr. Öğr. Ü. Akduman, şu açıklamalarda bulundu:
“Elektronik sigara, olağan sigaraya nazaran daha az ziyanlı olarak tanıtılsa da emsal toksinler içerir. Bilhassa su buharında çözünebilen ağır metallerin akciğerler için daha fazla ziyan verme potansiyeline sahip olduğu düşünülmektedir.”
Dr. Öğr. Ü. Akduman, Evali’nin belirtilerinin Covid-19 ve influenza üzere hastalıklarla karıştırılabileceğini söz ederek, “Evali hastalarında Covid-19 ve influenza’dakine misal buzlu cam dansiteleri görülebilir. Teşhis koyarken viral enfeksiyonların dışlanması kritik değer taşır. PCR testleri yahut öteki tekniklerle viral ya da bakteriyel enfeksiyon olmadığı tespit edildikten sonra, hastanın elektronik sigara kullanım geçmişi incelenerek teşhis konulabilir” dedi.
‘TEDAVİDE KORTİZON KULLANIMI ETKİLİ’
Evali tedavisinde teneffüs yetmezliği için destekleyici formüllerin kullanıldığını belirten Dr. Öğr. Ü. Akduman, şu bilgileri verdi:
“Evali’de inflamasyonu baskılamak için kortizon tedavisi epeyce tesirli bir halde kullanılmaktadır. Bunun yanı sıra başka teneffüs yetmezliği tedavi prosedürleri de uygulanmaktadır.”
‘ELEKTRONİK SİGARA KALICI HASARA NEDEN OLABİLİR’
Elektronik sigara kullanımının uzun vadeli tesirlerine de değinen Dr. Öğr. Ü. Akduman, şu ihtarlarda bulundu:
“Elektronik sigara kullanımına bağlı gelişen Evali Sendromu, akciğerlerde fibrozis (sertleşme) üzere kalıcı hasarlara neden olabilir. Elektronik sigara birinci defa 2003 yılında ruhsatlandırılmış, Evali ise 2019 yılında tanımlanmıştır. Bu hastalığın görülme sıklığı her yıl artış göstermektedir ve bu durum gelecekte gençler ortasında daha önemli sıhhat problemlerine yol açabilir. Elektronik sigara temiz bir alternatif değildir; bilakis birtakım toksinlerin ziyan verme potansiyeli daha yüksektir.”
‘SON KELAM: ELEKTRONİK SİGARADAN UZAK DURUN’
Elektronik sigaranın tehlikelerine bir sefer daha vurgu yaparak şunları söyledi: Dr. Akduman, sözlerini şu halde tamamladı:
“Elektronik sigara, sigaraya alternatif temiz bir eser olarak sunulsa da birebir toksinleri içerir ve Evali üzere önemli sıhhat meselelerine neden olabilir. 2024 yılı, Evali’nin salgın olarak anıldığı bir yıl olmuştur. Gençler ve yetişkinler, bu eserlerin tehlikelerinin farkında olarak kullanmaktan kaçınmalıdır.”
