Irak’taki yeni düzenlemeyle evlilik yaşı 18’den 9’a düşürüldü. Bu kanunla birlikte yetişkin erkeklerin kız çocuklarıyla evlenmesinin önü açılırken; bayan hakları ve çocuk hayat hakkını tehdit ettiği gerekçesiyle insan hakları aktivistleri reaksiyon gösterdi.
1959’DAN BERİ BİRİNCİ DEFA DEĞİŞTİ
1959’da yürürlüğe giren ve bayan haklarını muhafazayı amaçlayan Ferdî Statü Yasası, Irak’ta evlilik yaşını genel olarak 18 olarak belirlemişti. Lakin Salı günü onaylanan yasa değişiklikleri, din adamlarının İslami hukuk yorumlarına nazaran karar almasına müsaade veriyor. Bu durum, bilhassa Irak’taki Şii dini otoriteler tarafından benimsenen Caferi mezhebine nazaran kız çocuklarının 9 yaşında evlenebilmesinin önünü açıyor.
Destekçiler, değişikliklerin İslami bedellerle ahenk sağlama ve Batı tesirini azaltma hedefi taşıdığını savunuyor. Lakin insan hakları savunucuları, bu düzenlemenin bayanlar ve kız çocuklarının haklarını zayıflatacağını tabir ediyor.
“KADIN VE ÇOCUK HAKLARINA DARBE”
Irak Kadınlar Birliği üyesi ve insan hakları aktivisti İntisar el-Mayali, yeni düzenlemenin önemli sonuçlar doğuracağını belirtti. Mayali, “Bu yasa, kız çocuklarının erken yaşta evlenmesiyle onların hayat hakkını ihlal edecek ve bayanların boşanma, velayet ve miras üzere haklarına yönelik müdafaa düzeneklerini zayıflatacak” diye konuştu.
OTURUMDA KAOS YAŞANDI
Irak’taki Parlamento oturumu, üç tartışmalı yasanın tek bir oylamayla geçmesi nedeniyle karıştı. Bir parlamento yetkilisi, yasanın kabul edilmesi için kâfi çoğunluk sağlanmadığını tez etti: “Oturuma katılan milletvekillerinin yarısı oylamaya katılmadı, bu da tüzel kâfi sayıyı ihlal ediyor.” Kimi milletvekilleri karara itiraz ederken, kürsüde protestolar yaşandı.
Bağımsız milletvekillerinden Raid el-Maliki ise uygar durum yasasını desteklediklerini, lakin öteki iki maddeyle birleştirilerek oylanmasının yasal bir itiraza yol açabileceğini belirtti: “Yasalar başka ayrı oylanmalıydı, bu süreç türel bir karışıklık yaratabilir.”
Parlamento Başkanı Mahmud el-Meşhedani ise maddeyi savunarak, “Bu, adaleti güçlendirme ve vatandaşların günlük ömrünü düzenleme sürecinde kıymetli bir adımdır” tabirlerini kullandı.
