Dünyanın pek çok ülkesi kripto varlık hizmet sağlayıcılarına yönelik düzenlemelere sürat verdi.
Bu kapsamda Avrupa Birliği’nde (AB) hazırlanan “Kripto Varlık Piyasaları Düzenlemesi”nin geçiş sürecinin akabinde Temmuz 2026’da yürürlüğe girmesi öngörülüyor. İngiltere’de de bu alandaki düzenlemenin tüm taraflarıyla 2026 yılında yürürlüğe girmesi hedefleniyor. Japonya ve Singapur üzere ülkeler de kripto varlık hizmet sağlayıcılarına yönelik temellerini belirledi.
Türkiye’de de kripto varlık ekosistemine yönelik “Sermaye Piyasası Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” 26 Haziran 2024’te TBMM Genel Heyeti’nde kabul edilerek maddeleşti. Böylelikle Türkiye’de kripto varlıklara dair birinci yasal çerçeve oluşturuldu.
SERMAYE YÜKÜMLÜLÜĞÜ GETİRİLİYOR
Hazine ve Maliye Bakanlığından edinilen bilgiye göre, Sermaye Piyasası Kurulu tarafından yürütülen kripto varlık hizmet sağlayıcılarına ait ikincil düzenleme çalışmalarında sona gelindi.
Bu mevzudaki mevzuat çalışmaları, ilgili kamu kurumları ve bölümün görüşü alınarak yürütülürken kripto varlık hizmet sağlayıcılarının kuruluş ve faaliyetleri, çalışma yol ve asılları ile sermaye yeterliliğine ait bildiri taslakları hazırlandı.
Taslaklarla kripto varlık hizmet sağlayıcılarının kurucularına, ortaklarına, yönetici ve işçisine ait kaideler belirleniyor. Hizmet sağlayıcıların minimum sermaye ve öz sermaye fiyatları saptanırken bölüm paydaşlarının mali yapısının sürdürülebilir biçimde korunması için risk bazlı ek sermaye yeterliliği yükümlülükleri getiriliyor.
Kripto varlık hizmet sağlayıcıları tarafından iç kontrol, iç denetim ve risk idare ünitelerinin kurulması mecburî olacak. Bu kuruluşların bağımsız kontrol yükümlülükleri de tespit edilirken kripto varlıkların saklanmasına ve transferine yönelik unsur ve temeller düzenlendi.
“LİSTELEME KOMİTESİ OLUŞTURULACAK”
Kısa müddette yayımlanması beklenen taslaklar kapsamında, platformlar nezdinde listelenmiş kripto varlıklar kaldıraçlı olarak alınıp satılamayacak, türev araç mukaveleleri ile kredili alım, açığa satış ve ödünç süreçlerine mevzu edilemeyecek.
Tebliğlerle, kripto varlıkların platformlar nezdinde listelenmesine yönelik prensip ve asıllar da belirlendi. Platformlar nezdinde kripto varlıkların listelenmesine ve listeden çıkarılmasına ait kararları vermekle yükümlü bir listeleme komitesi oluşturulması zarurî olacak.
Ayrıca kripto varlık hizmet sağlayıcılarının evrak ve kayıt yükümlülükleri de belirleniyor.
Platformlar ve saklama kuruluşlarının müşterilerine ilişkin bakiye bilgileri için Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) ile entegrasyon sağlayarak, kuruluşun talep ettiği raporlamaları yapması gerekecek.
Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının kuruluş ve faaliyete başlamaları SPK müsaadesine tabi olacak. Düzenleme öncesinde faaliyette bulunan hizmet sağlayıcılarının da mevzuatta aranan kaideleri sağlar hale gelmeleri ve SPK’den müsaade alması gerekecek.
– Gereken altyapı yükümlülükleri yerine getirilecek
Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının gerek mali durumları gerekse operasyonel ve teknik altyapılarına ait yükümlülükleri yerine getirmesi istenecek. Böylelikle, sırf faaliyet müsaadesi almış hizmet sağlayıcılarının faaliyette bulunması mümkün olacak.
Mali, operasyonel ve teknik yükümlülüklerin yanı sıra kanun kararları uyarınca kripto varlık hizmet sağlayıcılarının yurt içinde fiyatı oluşan kripto varlıklara ait fiyat nezaret sistemi kurması gerekecek. Piyasa bozucu aksiyonlar tespit edilerek gerekli süreç ve yaptırımlar uygulanacak.
“UYGULANABİLİR KURALLAR BÜTÜNÜ OLUŞTURDUK”
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, AA muhabirine, hazırlanan bildiri taslaklarının, başka ülke düzenlemelerine kıyasla hayli ayrıntılı ve kapsayıcı ögeler içerdiğini söyledi.
Şimşek, “Sermayeye ait risk bazlı düzenleme örneği, başka ülke otoritelerinin düzenlemelerinde yer almıyor. Attığımız bu adımlar, piyasanın aktif olarak işlemesi ve yatırımcılar nezdinde de itimat ortamı oluşmasına imkan sağlayacak. Kripto varlık hizmet sağlayıcılarına denetimli yükümlülükler veren, çerçevesi net formda belirlenmiş, piyasa aktörlerince de uygulanabilir nitelikte kurallar bütünü oluşturmayı amaçladık.” dedi.
Dünyada olduğu üzere Türkiye’de de kripto varlık ekosistemine çok fazla ilgi duyulduğunu vurgulayan Şimşek, şunları kaydetti:
“Söz konusu düzenlemelerle yatırımcı süreçleri kayıt altına alındığından kripto varlık süreçlerinde daha inançlı bir ortam oluşturulmuş olacak. Ülkemiz finansal piyasaları açısından, küresel piyasalara paralel biçimde finansal araç çeşitliliği ve fintek ekosisteminin geliştirilmesi tarafıyla piyasalara yeni bir araç kazandırmış olduk. Ayrıyeten cürmün finansmanının engellenmesi tarafıyla bu düzenlemelerin büyük katkı sağlamasını bekliyoruz.”
