Güneş Sistemi’nin oluşumuna ait mevcut teoriler, gezegenlerin birinci başta kusursuz bir dairesel yörüngeyle hareket ettiğini ve hepsinin neredeyse tıpkı yörünge düzleminde bulunduğunu varsayıyor. Fakat bugün gezegenlerin yörünge yollarında hafif sapmalar mevcut ve bu durum bilim insanlarını gezegenlerin neden bu düzlemden saptığı konusunda düşünmeye sevk ediyor.
Araştırmacılar, bu sorunun mümkün bir karşılığı olarak 4 milyar yıl evvel meydana gelen bir olaya işaret ediyor. Gizemli bir kozmik cisim, Güneş Sistemi’ne yakından geçerek dev gezegenlerin yörünge tertibini bozmaya yetecek kadar güçlü bir etkileşim yarattı.
Araştırmacılar bu hipotezi test etmek için, her biri 20 milyon yıllık süreçleri kapsayan 50 bin farklı bilgisayar simülasyonu yaptı. Simülasyonlarda ziyaretçi cismin kütlesi, hareket suratı ve Güneş’e yaklaşım uzaklığı üzere parametreler değiştirildi. Simülasyonlardan elde edilen en gerçekçi senaryolar, Jüpiter’den sekiz kat daha büyük bir cismin Güneş’e Mars kadar yakın bir uzaklıktan geçtiğini gösteriyor.
Araştırmaya nazaran bu cisim, Güneş’e 1.69 astronomik ünite kadar yaklaşmış olabilir. Bu uzaklık, Güneş ile Mars ortasındaki uzaklıktan biraz daha fazladır. Çarpıcı bir halde, bu üzere olaylar kainatta ender değil. Araştırmacılar, onlarca milyar Güneş gibisi yıldızın çoğunlukla açık yıldız kümelelerinde oluştuğunu ve bu kümelelerde yıldızların birbirleriyle bu cins müsabakalarının epey mümkün olduğunu belirtiyor.
Araştırmacılar, “Diğer bir deyişle, bu türlü bir müsabaka senaryosu bulmak samanlıkta iğne aramak kadar güç değil” formunda yazdı.
GEZEGENLERİN YÖRÜNGE SAPMALARI
Hakim teoriye nazaran, gezegenlerin yörünge yolları Güneş’in etrafında eş merkezli daireler biçiminde düzenlenmiş olmalıydı. Lakin bugün düzlemler ortasındaki farklılıklar hayli bariz. Örneğin, Dünya’nın yörünge düzlemi ile Merkür’ün düzlemi ortasında yedi derecelik bir fark bulunuyor.
Bu sapmalar bilhassa dev gezegenler Jüpiter, Satürn, Uranüs ve Neptün kelam konusu olduğunda daha da dikkat cazip hale geliyor. Araştırmacı Renu Malhotra, “Teorik astrofiziğin çözmesi gereken bulmaca, gezegenlerin yörünge biçimlerinin nasıl yuvarlaklıktan uzaklaştığı ve düzlemlerindeki eğimlerin neden ne çok fazla ne de çok az olduğu idi” diyor.
Daha evvelki çalışmalar, dev gezegenlerin birbirleriyle olan etkileşimlerinin bu yörünge sapmalarını açıklayabileceğini ileri sürse de, bu hipotezlerin kimi değerli ayrıntılarla uyuşmadığı tabir ediliyor.
İÇ GÜNEŞ SİSTEMİ VE KARASAL GEZEGENLER
Malhotra ve takımı, bu senaryoların dev gezegenlerin bugün izlediği yörünge yollarını yine oluşturduğunu buldu. Birtakım senaryolarda cisim, Uranüs’ün yörünge sınırının çok ötesine geçerken, kimi durumlarda Merkür’ün yörünge düzlemini bile sıyırıp geçiyordu. Takım, bu simülasyonlara Merkür, Venüs, Dünya ve Mars üzere karasal gezegenleri de ekledi. Karasal gezegenler dahil edildiğinde bile, elde edilen yörünge senaryoları bugün gözlemlenen tertibe yakın bir biçimde oluşuyordu.
Çalışma, Jüpiter, Satürn, Uranüs ve Neptün’ün hafif kusurlu yörünge formlarından tek bir olayın sorumlu olabileceğini öne sürüyor. Bu olayın gerçekleşmiş olma mümkünlüğü düşük olsa da (yaklaşık 1.000’de 1 ile 10.000’de 1) imkansız olarak görülmüyor.
