Türkiye iktisadında önde gelen bilhassa ihracatta en güçlü kesimlerden olan dokuma ve hazır giysi bölümü, son yıllardaki iktisatta yaşananlardan en çok etkilenen bölüm olarak derin bir kriz yaşıyor.
Döviz kurları, enflasyondaki yükseliş, maaşlardaki artışlar dalı ağır halde etkilerken, bölümde çalışan sayısı 1 milyonun altına indi.
Döviz kurlarındaki artışın enflasyonun ve fiyat artışlarının altında almasıyla dokumacılık üretim merkezleri Mısır’a taşınırken, Türk şirketlerinin Mısır’da kurduğu fabrikalarının sayısı 200’e yükseldi.
Sektör temsilcileri, dokuma ve hazır giysi kesiminde ağır bir kan kaybı yaşandığını söz ediyor. Bölümün önde gelen isimleri bu biçimde devam ederse Türkiye’nin bu daldaki savını da kaybedeceği ikazında bulunuyorlar.
ANADOLU’DA ÇALIŞACAK KİMSE YOK
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) datalarına nazaran, Türkiye dokuma ve hammaddeleri kesimi 2024’te 207 ülke ve hür bölgeye eser sattı. Bu devirde dokumacılık ihracatı bir evvelki yıla oranla binde 6 gerileme ile 9,5 milyar dolar olarak gerçekleşti.
Aynı periyotta hazır giysi ihracatı yüzde 6,9 gerileme ile 17,9 milyar dolar, deri ve mamülleri ihracatı ise yüzde 17,9 düşüşle 1,5 milyar dolara geriledi. 2024’te en fazla ihracat Avrupa Birliği ülkelerine yapılırken, birinci üç sırayı İtalya, İngiltere ve İspanya aldı.
Geçen günlerde dokumacılık bölümünün içinde bulunduğu düşüncelere dair bir açıklama yapan Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe, Türkiye’nin dokuma ihracatının 2022’de 10,35 milyar dolarla tepeyi gördüğünü, daha sonra 2023’te 9,55 milyar dolara, 2024’te ise 9,49 milyar dolara gerilediğine vurgu yapmıştı. Dokumacılık ve hazır giysi dalında son 2 yılda 250 bin kişilik istihdam kaybı yaşandığına dikkat çeken Gültepe, “Anadolu’ya gittiğinizde çalıştıracak kimse yok; müracaat olmuyor” sözlerini kullanmıştı.
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Hazır Giysi ve Konfeksiyon Sektör Meclis Başkanı Şeref Fayat, 2024’ün son ayları da hesap edildiğinde, bölümdeki istihdam kaybının 300 bine ulaştığını söz ediyor. 2022 sonunda 1 milyon 250 bin kişinin çalıştığı bölümde, bu sayının 950 bine kadar düştüğünü söyleyen Gurur Fayat, “Yani kabaca toplam istihdamımızın yüzde 25’ini kaybettik” değerlendirmesinde bulundu.
Ege İhracatı Birlikleri Koordinatör Başkanı ve Ege Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği (ETHİB) Yönetim Kurulu Başkanı Jak Eskinazi de Türkiye’nin dokumacılık ve hazır giyside kan kaybetmesi ile dış pazarlarda bilhassa Mısır, Vietnam ve Bangladeş’in öne çıktığına, hatta Avrupa’da Portekiz ve Romanya’nın bile Türkiye’den avantajlı hale geldiğini belirtiyor.
