Stopaj oranlarının 5 puan artırılması durumunda, bilhassa küçük ve orta ölçekli yatırımcılar için değerli bir kayıp kelam konusu olacak. 6 ay ve daha kısa vadeli mevduat hesapları üzerinden yapılan hesaplamalar, bu artışın birikimlerini vadeli mevduatta tutan yatırımcılar için finansal ziyan yaratacağına işaret ediyor.
Dünya Gazetesi’nden Naki Bakır’ın yazısında yer alan bilgilere nazaran, geçtiğimiz yıl, 1 Kasım 2024’te yapılan düzenlemeyle, TL mevduat stopaj oranları artırılmıştı.
6 ay vadeli mevduatlar için oran yüzde 7,5’ten yüzde 10’a, 1 yıla kadar vadeli hesaplar için yüzde 5’ten yüzde 7,5’e, 1 yıldan uzun vadeli hesaplar içinse yüzde 2,5’tan yüzde 5’e yükseltilmişti.
Yeni stopaj oranlarının 31 Ocak 2025’e kadar geçerli olacağı açıklanmıştı. Fakat basına yansıyan bilgilere nazaran, 6 ay vadeli mevduatlarda stopaj oranının 5 puan artırılarak yüzde 15’e çıkması bekleniyor.
VADELİ MEVDUATIN YÜZDE 91’İ ETKİLENECEK
Yeni stopaj artışı, bankalardaki toplam vadeli mevduatın büyük bir kısmını kapsayacak. Kasım 2024 prestijiyle, yurt içi yerleşiklerin sahip olduğu 11 trilyon TL fiyatındaki mevduatın 9 trilyon TL’si vadeli mevduatlardan oluşuyor. Bu vadeli mevduatların yüzde 92’si 6 aya kadar olan hesaplardan meydana geliyor. Bu da, bankalarda tutulan her 100 TL’nin 93 TL’sinin 6 ay ve daha kısa vadeli olduğunu gösteriyor.
STOPAJ ARTIŞI VE YATIRIMCILAR ÜZERİNDEKİ ETKİSİ
Bir yatırımcının 1 milyon TL’lik mevduatını ele aldığımızda, faiz oranlarının tıpkı kalması durumunda, mevcut stopaj oranıyla elde edeceği faiz geliri ile 5 puanlık stopaj artışı sonrasındaki gelir ortasında önemli bir fark oluşacak.
Örneğin, 1 ay vadeli mevduatta mevcut stopaj oranı yüzde 10, faiz getirisi ise 39 bin TL civarındayken, stopaj oranı yüzde 15’e çıktığında bu getiri 36 bin 832 TL’ye düşecek. Birebir formda, üç ay vadeli mevduatta da 5 puanlık artışla birlikte net faiz getirisi azalacak.
FAİZ İNDİRİMLERİNİN ETKİSİ
Merkez Bankası’nın faiz indirimleri, bilhassa kısa vadeli mevduatların cazibesini azaltabilir. Tıpkı vakitte, 5 puanlık stopaj artışı, tasarruf sahiplerinin daha düşük net getiri elde etmelerine yol açacak. Bu da, TL mevduatının cazibesinin azalmasına ve yatırımcıların alternatif yatırım araçlarına yönelmesine sebep olabilir.
DÖVİZ VE BAŞKA YATIRIM ARAÇLARINA YÖNELİŞ
Merkez Bankası’nın faiz indirimleri ve stopaj artışı, tasarruf sahiplerini TL mevduattan çözülmeye zorlayabilir. Bu durum, dövize, altına, yatırım fonlarına yahut borsaya kayışa yol açabilir. Bu da, dövizdeki talebin artmasına ve hasebiyle dolarizasyon riskine neden olabilir.
Stopaj artışı ve faiz indirimlerinin birleşimi, TL mevduatının cazibesini önemli halde düşürebilir. Bu durum, finansal piyasaların istikrarını değiştirebilir ve yatırımcıların yönelimlerini etkileyebilir.
