Başkan Donald Trump, Andrews Ortak Üssü’nde yaptığı açıklamada, Çin’in Panama Kanalı üzerindeki tesirine dair savlarını yineledi.
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio’nun Panama’da temaslarda bulunduğunu hatırlatan Trump, “Çin, Panama Kanalı’nı işletiyor. Biz onu Çin’e değil, Panama’ya vermiştik ve geri alıyoruz” dedi ve “Panama Kanalı’nı ya geri alacağız ya da çok güçlü bir şey olacak” diye ekledi.
ABD, Çin’in kanal üzerindeki tesirini azaltmak için baskıyı artırırken, Rubio bu tesirin kabul edilemez olduğunu ve “gerekli önlemlerin” alınabileceğini vurguladı.
PANAMA’DA KRİTİK GÖRÜŞME
Rubio, başşehir Panama City’de Devlet Lideri Jose Raul Mulino ve Dışişleri Bakanı Javier Martinez-Acha ile bir ortaya geldi.
ABD Dışişleri Bakanlığı görüşmeyi, iki ülke ortasındaki stratejik bağların güçlendirilmesi istikametinde “önemli bir adım” olarak nitelendirdi.
Rubio, görüşme sonrasında yaptığı açıklamada Trump idaresinin, Çin’in artan nüfuzunu sınırlamak için acil değişiklikler yapılmasını beklediğini belirtti.
Rubio, “ABD, Panama ile yaptığı mutabakat kapsamında haklarını korumak için gereken her adımı atacaktır” dedi.
Panama Devlet Başkanı Mulino, ABD’den gelen baskıya karşın, ülkesinin kanal üzerindeki egemenliğini tartışmaya açmayacağını net bir formda tabir etti.
Ulusal basına konuşan Mulino, “Panama Kanalı’nın egemenliği tartışmaya kapalıdır” dedi. ABD’nin telaşlarını dinlemeye hazır olduklarını lakin kanalın idaresinin Panama’nın denetiminde kalacağını açıkça belirtti.
Mulino ayrıyeten, Panama’nın 2017 yılında Çin ile imzaladığı İpek Yolu Teşebbüsü kapsamındaki mutabakat muahedesini yenilememe kararı aldığını da Rubio’ya iletti. Bu atak, Panama’nın Çin’le ortasına uzaklık koymayı kabul ettiğini gösterdi.
GÖÇMENLER DE KONUŞULDU
Görüşmenin akabinde düzenlediği basın toplantısında Mulino, ABD ile göç krizine dair alternatif bir tahlil teklifini sunduğunu açıkladı. Rubio, görüşme sırasında yasa dışı göçle gayrette işbirliğinin ehemmiyetine de dikkat çekmişti
Mulino’nun teklifine nazaran Panama, Venezuela, Kolombiya ve Ekvador’dan gelen göçmenlerin dönüş süreçlerinin Darien eyaletindeki Meteti kasabasında çözülmesi mümkün olabilir.
Mulino, “Sanırım bu türlü olacak. Panama’yı bir geçiş noktası olarak kullanacağız ve oradan transferler gerçekleştirilecek” açıklamasını yaptı.
Ancak Panama Başkanı, ABD’nin tüm masrafları karşılaması gerektiğini belirtti. “Dürüst olmak gerekirse bu bizim için pek uygun bir tahlil. Panama bu işe 1 dolar bile yatırmayacak” dedi ve ABD’nin Panama’yı sistemsiz göçmenleri hudut dışı etme sürecinde bir merkez olarak kullanmasını öngören göçmenlik mutabakatının uzatılmasını teklif etti.
Panama makamlarına nazaran, 2024 yılında ülke üzerinden ABD’ye ulaşan sistemsiz göçmen sayısı 300 bini buldu. ABD’nin bu durumun önüne geçmek için Panama ile daha kapsamlı bir işbirliği yapması gerektiğini savunan Mulino, “Bu kriz yalnızca bizim meselemiz değil. ABD ve bölgedeki öbür ülkeler de tahlil sürecine dahil olmalı” tabirlerini kullandı.
EKONOMİK SAVAŞIN BİR UZANTISI
Panama Kanalı üzerindeki tansiyon, ABD ve Çin ortasındaki global rekabetin bir yansıması olarak görülüyor.
Washington, Çin’in Latin Amerika’daki ekonomik ve stratejik nüfuzunu kırmaya çalışırken, Panama idaresi egemenlik haklarını korumak konusunda kararlı bir tavır sergiliyor.
Çin’in kanal üzerinden global ticarette daha fazla denetim sağlamaya çalıştığını düşünen ABD, bölgedeki tesirini artırmak için yeni adımlar atmayı planlıyor.
Trump’ın argümanına dair somut bir delil bulunmamakla birlikte, Çin’in Panama’da büyük yatırımları olduğu ve ülkenin Tayvan ile diplomatik alakalarını kestiği biliniyor.
