New Mexico Üniversitesi’nden sıhhat bilimcisi Alexander Nihart ve takımı, 2016 ve 2024 yıllarında otopsi yapılan 52 kişinin beyin, böbrek ve karaciğer dokularını inceledi. Tüm örneklerde mikroplastik bulundu fakat beyin dokularındaki plastik konsantrasyonu 30 kata kadar daha yüksek çıktı.
Araştırmacılar, mikroplastiklerin insan bedeninde vakitle biriktiğini ve bu durumun etraftaki plastik kirliliğinin artışıyla paralel olduğunu düşünüyor. Takım, 1997-2013 yılları ortasındaki beyin örnekleriyle karşılaştırıldığında mikroplastik ölçüsünde besbelli bir artış olduğunu belirledi.
Bu bulgu bilhassa şaşırtan zira karaciğer ve böbrekler bedenin atıkları filtreleme ve parçalama misyonunu üstlenen organlarıdır. Buna rağmen, beyin kan-beyin bariyeri ismi verilen özel bir muhafaza sistemine sahiptir ve bu tıp yabancı unsurların girişini önlemesi gerekir. Lakin araştırma, mikroplastiklerin bu bariyeri aşarak beyin dokusunda biriktiğini gösteriyor.
Dahası, çalışma demans (bunama) hastalığı teşhisi konmuş bireylerin beyin dokularında daha fazla mikroplastik bulunduğunu ortaya koydu. Bilim insanları, beyin dokusundaki dejenerasyonun ve kan-beyin bariyerindeki bozulmaların, mikroplastik birikimini artırabileceğini düşünüyor. Lakin bu durumun direkt bir sıhhat riskine yol açıp açmadığı şimdi netlik kazanmış değil.
Mikroplastiklerin insan sıhhati üzerindeki uzun vadeli tesirleri hala tam olarak bilinmiyor. Lakin evvelki araştırmalar, plasentadaki mikroplastiklerin erken doğum riskini artırabileceğini ve fare deneylerinde beyin damarlarını tıkayarak nörolojik sorunlara neden olabileceğini göstermişti. Ayrıyeten plastiklerde bulunan katkı hususlarının milyonlarca mevte yol açan hastalıklarla bağlı olabileceği belirtiliyor.
Araştırmacılar, plastik üretiminin süratle arttığını ve bu artışın insan bedenindeki mikroplastik yükünü de artırabileceğini vurguluyor. 1950-2019 yılları ortasında yaklaşık 9 milyar metrik ton plastik üretildi ve bu plastikler parçalanarak mikro ve nano ölçekli plastik kirliliğine dönüştü. Bu kirlilik, okyanuslardan insan dışkısına kadar her yerde tespit ediliyor.
Üniversite Exeter’den Adam Hanieh ise, plastiklerin petrokimya eserleri olduğunu ve petrol ile gaz dalından türediğini hatırlatıyor. Hanieh’ye nazaran, 2040 yılına kadar plastik üretimi global petrol talebindeki net büyümenin yüzde 95’ini oluşturabilir.
