ABD’li ve Kanadalı bir küme nörobilimci, birinci defa ölmekte olan bir insan beyninin faaliyetlerini kaydetmeyi başardı. Elde edilen bilgiler, insanların mevt anında “hayatlarını gözden geçirdiğini” düşündürüyor.
Araştırma, epilepsi tedavisi gören 87 yaşındaki bir hasta üzerinden gerçekleşti. Hekimler, hastanın beyin dalgalarını incelemek için başına elektroensefalografi (EEG) aygıtı bağlamıştı. Fakat beklenmedik bir halde hastanın kalbi durdu ve vefat anındaki beyin faaliyetleri kayıt altına alındı.
Nörobilimciler, mevt anına yakın 900 saniyelik beyin dalgası verisini tahlil etti. Mevtten evvelki ve sonraki 30 saniyelik süreçte, hafıza ile irtibatlı beyin bölgelerinin hâlâ etkin olduğu görüldü.
ÖLÜM ANINDA BEYİNDE NELER OLUYOR?
Araştırmayı yöneten Dr. Ajmal Zemmar, “Beynin vefat anında hafıza ile irtibatlı olan hudut dalgalarını ürettiğini tespit ettik. Bu, vefata yaklaşırken insanların hayatlarının değerli anlarını tekrar hatırladığına işaret ediyor. Bu durum, daha evvel ‘ölüme yakın deneyim’ yaşayan şahısların anlattıkları ile de örtüşüyor” dedi.
Ölüme yakın tecrübeler yaşayan şahıslar, ekseriyetle hayatlarının bir sinema şeridi üzere gözlerinin önünden geçtiğini bildiriyor. Yeni araştırma, bu fenomenin bilimsel bir temeli olabileceğini düşündürüyor.
Bilim insanları, beyindeki gama dalgalarının mevt anında etkin olduğunu ve bu dalgaların hafıza geri çağırma sürecinde rol oynadığını belirtti. Dr. Zemmar, “Beyin, ölüm anında yüksek bilişsel fonksiyonlarla ilgili gama dalgaları üretiyor. Bu da insanların son anlarında anılarını gözden geçirdiğine dair bir delil olabilir” dedi.
ÖLÜMÜN KESİN VAKTİ TARTIŞMA KONUSU
Araştırmanın ortaya koyduğu bir öbür değerli bahis ise vefatın tam olarak hangi anda gerçekleştiğiyle ilgili belirsizlikler. Zemmar, “Bu bulgular, mevtin tam olarak ne vakit gerçekleştiği sorusunu gündeme getiriyor. Organ bağışı için en yanlışsız vakit ne olmalı? Vefat anını belirlemek için EEG kayıtları da kullanılmalı mı?” formunda sorular yöneltti.
Araştırma, yalnızca bilim dünyasında değil, tıpkı vakitte spiritüel açıdan da büyük yankı uyandırdı. Zemmar, “Eğer vefat anında beyin hala anıları hatırlıyorsa, bu sevdiklerini kaybeden beşerler için bir teselli olabilir. Son anlarında hoş anılar hatırlanıyor olabilir” dedi.
NEDEN VE NASIL OLUYOR?
Bilim insanları, bu durumun neden meydana geldiğini şimdi kesin olarak bilmese de kimi teoriler mevcut. Bir teoriye nazaran, vefat anında beyin oksijen eksikliği yaşadığı için hudut hücreleri çok etkin hale geliyor ve bu da anıların tetiklenmesine yol açıyor.
Bir başka teori, amigdala isimli beyin bölgesinin tehlike anlarında duygusal anıları hür bırakmasıyla ilgili. Amigdala, savaş ya da kaç reaksiyonunu yönetiyor ve mevt anında bu anılar tetikleniyor olabilir.
Ancak, bilim insanları bu bulguların tek bir olaya dayanmasından ötürü kesin yargılar vermekte temkinli. Zemmar, “Beyinde kanama, nöbetler ve şişme üzere tesirler vardı. Bu nedenle kesin sonuçlar çıkarmak için daha fazla hadiseye muhtaçlığımız var” dedi.
