YAP-işlet-devret (YİD) modeli ile hayata geçirilen köprü, tünel ve otoyol projelerini işletme mühletlerine dair tartışmalar büyüyor. Daha evvel birçok defa işletme mühletleri uzatılan, ek tüneller devredilen, matematiksel olarak tutması imkansız garantiler verilen, bu garantilerle maliyetin 4-5 katı kadar garanti ödemesi yapılan YİD projesi müteahhitlerine bir sürpriz daha geldi.
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdülkadir Uraloğlu katıldığı bir televizyon programında “Süre dolunca tekrar ihaleye çıkılıp, şirketler tarafından işletilmesinin devamı sağlanabilir” dedi.
Bakanın açıklamalarına reaksiyon gösteren CHP Erzincan Milletvekili Mustafa Sarıgül ise, “Bakan bey hiç iktidardan gitmeyecekmiş üzere hayal görüyor. Şirketlerin işletme mühletleri uzatılarak yeni bir ayrıcalık tanınmak istiyorlar. Astronomik geçiş fiyatları ödeyen vatandaş ise bu projelerin kamuya devredilmesini ve fiyatların makul düzeylere inmesini bekliyor” tabirlerini kullandı.
BEDAVA TÜNEL
Şirketlere verilen imtiyazları örneklendiren Sarıgül şunları söyledi:
“Göcek Tüneli’nin devamında devlet Göcek 2 Tüneli’ni yaptı. Bu tüneli de Göcek 1 işletmecisine verdi ve işletme müddetini 2032’den 2025’e çekti. Lakin daha sonra firma tahkime giderek işletme müddetini 2030’a çıkardı. Ücretsiz bir tünel daha almış oldu. Yavuz Sultan Selim Köprüsü’nün de 2024’te kamuya dönemi gerekiyordu. Maliyet artışı gerekçesiyle işletilme müddeti 4 yıl daha uzatıldı ve maliyeti 810 milyon dolar olan köprüye, şu ana kadar, 1 milyar 950 milyon dolar ödendi.”
Dünyada 43 Türk müteahhit yapıyor
Bakan Uraloğlu önceki gün bir TV kanalında yaptığı açıklamada YİD projelerine değinerek, dünyada bu projeleri hayata geçiren 250 müteahhitten 43’ünün Türk olduğunu söyledi.
Uraloğlu bugüne kadar yapılan 38 YİD projesi için de “Bu projelerde işletme müddetlerinin bitmesi sonrası iktidar olarak tekrar ihaleye gidilebilir ve şirketler tarafından işletilmesinin devamı sağlanabilir” dedi. Mukaveleler gereği Osmangazi Köprüsü 2036’da, Yavuz Sultan Selim Köprüsü 2028’de, Avrasya Tüneli 2042’de, Çanakkale Köprüsü 2034’te, Zafer Havalimanı 2044’te, Ankara YHT Garı 2037’de kamuya devredilmesi gerekiyor.
