İskoçya’nın Fife bölgesinde üç pilot meskenin açılışı yapıldı ve bu sistemin önümüzdeki aylarda 300 meskene kadar yaygınlaştırılması planlanıyor. H100 projesi olarak isimlendirilen bu teşebbüs, hidrojenin ısıtma ve yemek pişirme üzere günlük kullanımlarda nasıl entegre edilebileceğini gözler önüne seriyor.
HİDROJEN KONUTLAR NASIL ÇALIŞIYOR?
İngiltere’de ısıtma, toplam karbon emisyonlarının yüzde 22’sini oluşturuyor. Bu nedenle hidrojen, fosil yakıtlardan pak güç kaynaklarına geçişte kıymetli bir tahlil olarak görülüyor. Fakat hidrojen kullanımına geçiş, ocaklar ve kazanlar üzere yeni konut aletlerini gerektiriyor. Bosch’un geliştirdiği hidrojen ocakları, ‘görünmez alevleriyle’ dikkat çekiyor ve H100 projesi kapsamında test edilecek birinci hidrojenli aygıtlardan biri.
Ev sakinleri için hidrojenli bir konut ile standart bir konut ortasındaki fark hayli az. Aygıtlar tıpkı halde çalışıyor ve değişikliklerin büyük çoğunluğu güç tedarikçileri tarafından gerçekleştiriliyor. Bu da hidrojenle ısıtmanın, mesken sahipleri için en az müdahale gerektiren karbonsuzlaştırma usullerinden biri olmasını sağlıyor.
AVRUPA’DA HİDROJEN KULLANIMI NASIL
Avrupa Birliği, 2030 yılına kadar 20 milyon ton yenilenebilir hidrojen üretmeyi ve ithal etmeyi hedefliyor. 2050’ye kadar ise hidrojenin, AB’nin toplam güç gereksiniminin yüzde 10’unu karşılaması öngörülüyor. Fakat hidrojenin konutlarda kullanımı hâlâ hayli sonlu ve yalnızca birkaç küçük ölçekli proje yürütülüyor.
İlk hidrojenle çalışan mesken, 2022 yılında İtalya’nın Benevento kentinde tamamlandı. Hollanda’da ise Lochem ve Wagenborgen’de hidrojenle ısıtma projeleri hayata geçirildi. Ayrıyeten Helsinki’de yeşil hidrojen üretimi üzerine büyük ölçekli bir tesis inşa ediliyor.
ÜRETİM FORMU ETRAF DOSYU OLUP OLMADIĞINI BELİRLİYOR
Hidrojen yanarken karbondioksit salımı yapmayan pak bir yakıt. Lakin hidrojenin üretim hali, çevresel tesirini belirleyen en kritik faktörlerden biri. Elektroliz süreci yenilenebilir güçle yapılmazsa, hidrojen üretimi fosil yakıtlardan daha fazla karbon emisyonuna neden olabilir.
Şu an Avrupa’da kullanılan hidrojenin yüzde 98’i fosil yakıtlardan üretiliyor ve bu süreç her yıl 70 ila 100 milyon ton CO2 salımına neden oluyor. Gerçek manada pak bir güç kaynağı olan yeşil hidrojen, şu anda toplam hidrojen üretiminin sadece yüzde 1’ini oluşturuyor.
H100 Fife projesi için kullanılan hidrojen lokal bir açık deniz rüzgar santralinden elde edilen yenilenebilir elektrikle üretiliyor. Bu, hidrojenin çevresel tesirini en aza indiren bir metot. Lakin bu çeşit projelerin yaygınlaşması için büyük ölçekli yenilenebilir güç yatırımlarına muhtaçlık duyuluyor.
HİDROJEN KONUTLAR DOĞALGAZ MALİYETLERİNİ DÜŞÜREBİLİR Mİ?
Hidrojen, Dünya’daki en bol elementlerden biri olmasına karşın taşınması ve depolanması epey sıkıntı. Bu da büyük altyapı yatırımları ve yüksek maliyetler gerektiriyor.
Enerji İktisadı ve Finansal Tahlil Enstitüsü’nün (IEEFA) Ocak 2024’te yayımladığı bir rapor, hidrojen yakmanın konutlar için sıhhat ve güvenlik riskleri oluşturabileceğini ve karbondioksit emisyonlarını azaltmada verimsiz bir usul olduğunu ortaya koydu.
Uzmanlar, hidrojenle ısıtmanın ısı pompaları, bölgesel ısıtma ve güneş gücüne kıyasla daha az verimli ve daha kıymetli olduğunu belirtiyor. Araştırmalar, hidrojenin konut ısıtma dalında büyük bir rol oynamasının düşük bir ihtimal olduğunu gösteriyor.
Sonuç olarak, hidrojen konutları pak güce geçiş için kıymetli bir adım olsa da, maliyet, verimlilik ve altyapı gereksinimleri üzere hususlar bu teknolojinin geleceğini belirleyecek.
