ABD’de yumurta fiyatları rekor düzeylere ulaştı. Son aylarda ülke genelindeki kümes hayvanı çiftliklerini sarsan kuş gribi salgını nedeniyle milyonlarca tavuk itlaf edilmek zorunda kaldı.
Toptan piyasada bir düzine yumurtanın fiyatı bu hafta 8 doları aşarak geçen yıla kıyasla iki katına çıktı. Walmart ve Kroger üzere büyük market zincirleri kimi mağazalarında yumurta satışına kısıtlama getirdi.
ABD’nin güneyi ve Ortabatısı’nda yaygın olan Waffle House zinciri ise yumurta başına 50 sentlik ek fiyat almaya başladı.
SATIŞLARA KOTA KONULDU
Tüketici fiyat endeksi ocak ayında yıllık bazda yüzde 3 artarken, yumurta fiyatları yüzde 50’den fazla yükseldi. Tarım Bakanlığı, ortalama bir ABD vatandaşının bu yıl yaklaşık 270 yumurta tüketeceğini iddia ediyor.
Türkiye’de ekmek fiyatları üzere yumurta fiyatları da ABD’de enflasyonun hissedilir göstergelerinden biri olduğu için siyasi tartışmaların da merkezine oturdu.
Geçen yıl lider yardımcısı adayı olan JD Vance, kampanya sürecinde süpermarketteki yumurta reyonunun önünde durarak, Kamala Harris’in iktisat siyasetlerini eleştirmişti.
Ocak ayında ise büyük uzunluk A sınıfı yumurtanın ortalama fiyatı 4,95 dolara yükseldi. Walmart, Costco, Kroger, Albertsons ve Aldi, ABD’nin en büyük yumurta satıcıları ortasında yer alıyor.
Pazar araştırma şirketi Numerator’a nazaran tüketicilerin yüzde 55’i marketlerde yumurta kıtlığı yaşandığını fark etti. Kroger, Aldi ve Walmart birtakım mağazalarında makul paket boyutlarına satın alma sınırlaması getirdi.
Walmart, 60’lık yumurta paketlerinden kişi başına en fazla iki adet satış yapılacağını duyurdu. Ülkenin en büyük yumurta üreticisi ve dağıtıcısı Cal-Maine Foods, yumurta talebinin arzı geçtiğini belirtti. Şirket, geçen yılın tıpkı periyoduna kıyasla karının dört katına çıkarak 356 milyon dolara ulaştığını açıkladı.
KUŞ GRİBİ BÖLÜMÜ YIPRATTI
Son dört ayda yaklaşık 46 milyon yumurtacı tavuk itlaf edildi. Bu, ABD’deki toplam 304 milyonluk tavuk nüfusunun yüzde 15’ine denk geliyor.
Uzmanlar, son yıllarda dalgalar halinde gelen kuş gribi salgınlarının şu ana kadarki en şiddetli evresine ulaştığını ve yavaşlama belirtisi göstermediğini söylüyor.
Penn State Üniversitesi’nden kümes hayvanları bilimleri uzmanı Gino Lorenzoni, virüsün yabanî kuşlar aracılığıyla çiftlikler ortasında yayıldığını belirtiyor.
Çiftlik çalışanları, virüsü ayakkabılarıyla kümeslere taşıyabiliyor ve hastalık tespit edildiği anda tüm sürünün yok edilmesi gerekiyor.
Yumurta fiyatlarındaki yükseliş yalnızca tavuk sayısının azalmasından kaynaklanmıyor. Çiftliklerde uygulanan salgın hastalığa karşı güvenlik tedbirlerinin maliyetleri artırdığı belirtiliyor.
Kullan-at tulumlar, ayakkabı kılıfları ve daha arıtıcı sıvılar üzere önlemler üretim masraflarını yükseltiyor. Ayrıyeten, kafessiz yumurta üretimine olan talebin artması da maliyetleri daha da arttırıyor.
ABD Tarım Bakanlığı, 2025 yılı için toptan yumurta fiyatı varsayımını 4,44 dolara yükseltti. ABD’de bu yıl 8,96 milyar düzine yumurta üretileceği öngörülüyor.
Fiyatların yüksek seyretmesinde, kış tatillerinde yumurtaya yönelik ağır talebin tesirli olduğu belirtiliyor. Süpermarketler, müşterileri çekmek için perakende yumurta fiyatlarını bazen toptan fiyatın altında tutsa da uzmanlar fiyat artışlarının tüketici talebini şimdi caydırmadığını söylüyor.
