Son yıllarda yapay zeka sevgili uygulamalarının Türkiye’de giderek yaygınlaştığı belirtiliyor. Uzmanlar, bu cins uygulamaların kullanıcıları için önemli riskler taşıdığı konusunda ikazlarda bulunuyor. Data kapalılığı ihlalleri, duygusal bağımlılık ve toplumsal izolasyon üzere riskler, bu sanal münasebetlerin karanlık yüzünü gözler önüne seriyor.
KENDİ SEVGİLİLERİNİ TASARLIYORLAR
Bu uygulamalarda kullanıcılar, oluşturacakları avatarların saç ve göz rengini, uzunluğunu, kilosunu, giysi usulünü ve hatta ses tonunu kişiselleştirebiliyor. Bununla birlikte, avatarın ilgi alanları, mizah anlayışı ve dünya görüşü de belirlenebiliyor. Bilhassa yurt dışında, kullanıcıların boşandıkları eşlerinin ya da eski sevgililerinin karakteristik özelliklerini avatarlara yüklediği biliniyor.
Yapay zeka, kullanıcıların his ve beklentilerini tahlil ederek onlara özel karşılıklar üretiyor ve vakitle insan gibisi etkileşimler kurmaya başlıyor. Sesli görüşme, iletileşme ve imajlı bağlantı üzere özellikler sayesinde birebir etkileşim sağlanarak, duygusal bağ kurulması hedefleniyor.
“SORU SORMADAN KARŞILIK ATIYOR”
Yapay Zeka Siyasetleri Derneği (AIPA) Danışma Kurulu Üyesi Dinçer Karaca, yapay zeka sevgili uygulamalarının kullanıcılarla daima bağlantı halinde olduğunu belirtiyor. Karaca, “Artık sizin soru sormanıza gerek kalmadan, ‘Canım sıkıldı’, ‘Benimle ilgilenir misin?’ üzere iletiler atıyor ve sahiden karşınızda bir insan varmışçasına karşılık bekliyor.” sözlerini kullandı.
Kullanıcılar, uygulamaya kendi fotoğraflarını ya da bir ünlünün fotoğrafını yükleyerek, ona benzeri bir avatar oluşturabiliyor. Uygulama, kişinin ruh halini tahlil ederek kendini daima geliştiriyor.
KULLANICILAR ORTASINDA BAYANLAR DAHA FAZLA
İstatistiklere nazaran, yapay zeka sevgili uygulamalarını kullananların %60’ının bayan olduğu belirtiliyor. Lakin uzmanlar, bu durumun ruhsal ve toplumsal tehditler barındırdığını vurguluyor. ABD’de otizm başlangıcı olan bir gencin, yapay zeka sevgilisiyle kurduğu bağ sonrası intihar etmesi üzere hadiseler, bu cins uygulamaların tehlikelerine dikkat çekiyor.
Karaca, “Bu uygulamalarla duygusal bağ kurduğunuzda, en özel bilgilerinizi de paylaşıyorsunuz. Aslında tüm kapalı bilgilerinizi karşı tarafa veriyorsunuz. Ayrıyeten, bu bağlanma süreci bağımlılığa dönüşebilir.” ihtarında bulundu.
TÜRKİYE’DEKİ ETKİN KULLANICI SAYISI 250 BİN
Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şeref Sağıroğlu, yapay zeka sevgili uygulamalarının kullanımının süratle arttığını belirterek, “Karşınızdakinin insan mı yoksa yapay zeka mı olduğunu ayırt etmek artık zorlaşıyor. Yapay zeka, kullanıcının hislerine hitap ettikçe, tatmin hissini artırıyor.” dedi.
Sağıroğlu, Türkiye’de sırf bir uygulamanın 112 bin kullanıcısı olduğunu, toplamda ise 250 bin faal kullanıcının bu tıp sanal bağlantıları deneyimlediğini açıkladı.
PSİKOLOGLARDAN PEŞ PEŞE İHTARLAR GELİYOR
Psikolog Bilge Kılınçkaya, bu tıp uygulamaların, bilhassa yalnızlık çeken bireyler için bir bağımlılık haline gelebileceğini tabir etti. “Ergenler, depresyonda olan bireyler yahut toplumsal izolasyonda kalan bireyler, onay ve inanç gereksinimi duyduklarında bu uygulamalara yönelebiliyor. Fakat uzun müddet kullanım, toplumsal çekilme ve gerçeklikten kopma üzere önemli sonuçlar doğurabilir.” dedi.
Kılınçkaya, “Yapay zeka, insan psikolojisini etkileme gücüne sahip bir araçtır. Şayet birey yalnızlık hissediyorsa, yapay zeka yerine sevdiklerine ya da bir uzmana danışmalıdır.” diyerek, profesyonel takviye alınmasının değerine vurgu yaptı.
Uzmanlar, yapay zeka sevgili uygulamalarının giderek daha fazla insanı tesiri altına aldığını ve bu durumun hem ruhsal hem de toplumsal açıdan değerli riskler taşıdığını belirtiyor. Kullanıcıların, şahsî bilgi kapalılığı ve bağımlılık mevzularında şuurlu hareket etmeleri tavsiye ediliyor.
