Saç boyama günümüzde en tanınan rutin uygulamalardan biri. Lakin uzmanlara nazaran saç boyaları, sıhhati tehdit edebilecek bilinmeyen tehlikeler içerebiliyor. Pekala saç boyalarındaki hangi kimyasallar sıhhat sıkıntılarına yol açabiliyor? Kansere neden olabilir mi? Bilhassa meskende saç boyayanlar nelere dikkat etmeli?
Dermatoloji Uzmanı Prof. Dr. Burhan Engin, bu bahiste bilinmesi gereken noktaları şöyle açıkladı:
SAĞLIĞA ETKİLERİ
Saç boyalarının içeriğinde birçok kimyasal husus bulunur. Bunların kimileri önemli sıhhat meselelerine yol açabilir:
– p-Fenilendiamin (PPD): Alerjik tepkilere ve deride tahrişe neden olabilen bu husus, uzun periyodik maruziyette kanserojen tesir gösterebilir. Avrupa’da saç boyalarında kullanımı yasaklanmıştır.
– Amonyak: Saç kütiküllerini açarak boyanın saça işlemesini sağlar, ama deride tahrişe, teneffüs sorunlarına ve gözlerde yanmaya sebep olabilir.
– Resorsinol: Hormonal dengeyi bozabileceği düşünülen bu unsur, deri tahrişine yol açabilir.
– Kurşun asetat: Hudut sistemi üzerinde toksik tesirleri olduğu bilinen bu unsur, bilhassa koyu renkli boyalarda bulunur.
– Hidrojen peroksit: Saç tellerinin zayıflamasına neden olup saçları kırılgan hale getirir, ayrıyeten deride tahrişe yol açabilir.
Anafilaksi riski var mı?
Bazı bireylerde saç boyalarına karşı önemli alerjik tepkiler gelişebilir. Anafilaksi, ender de olsa görülebilen, hayatı tehdit eden önemli bir tepkidir. Bilhassa daha evvel rastgele bir kozmetik esere karşı şiddetli alerjik tepki gösteren bireylerin saç boyası kullanmadan evvel kesinlikle bir dermatoloğa müracaatları önerilir.
Kına inançlı mi?
Doğal bir alternatif olarak görülen kına, ekseriyetle zararsız kabul edilir. Lakin piyasada bulunan “siyah kına” eserleri PPD içerebilir ve önemli alerjik tepkilere yol açabilir. Bu nedenle yalnızca saf kına tercih edilebilir.
Organik olanlar ne kadar inançlı?
Kimyasal içerikli boyaların risklerinden kaçınmak isteyenler için daha inançlı alternatifler mevcuttur:
– Amonyaksız ve PPD içermeyen bitkisel boyalar
– Doğal kına (saf haliyle kullanıldığında)
– Bitkisel bazlı saç renk açıcılar ve tonlayıcılar
Organik saç boyaları ekseriyetle daha az kimyasal içerdiğinden daha inançlı kabul edilir. Fakat tüm “organik” ibareli eserler hakikaten doğal olmayabilir. Bu nedenle sertifikalı ve içerik listesi açıkça belirtilmiş eserleri tercih etmek değerlidir.
Bazı organik boyalar da alerjik tepkilere yol açabilir, bu yüzden her vakit yama testi yapılması önerilir. Sonuç olarak, saç boyalarıyla ilgili sıhhat risklerini göz arkası etmemek, yanlışsız eserleri tercih etmek ve gerekli tedbirleri almak, bu eserlerin ziyanlı tesirlerinden korunmanın en tesirli yollarıdır.
Kansere yol açar mı?
Saç boyalarının uzun vadeli tesirleri üzerine yapılan araştırmalar hala devam etmektedir. Birtakım çalışmalarda bilhassa koyu renkli boyaların içeriğinde bulunan PPD ve başka kimyasalların kanser riskini artırabileceği belirtilmiştir. Mesleksel olarak saç boyasına sık maruz kalan kuaförlerde mesane kanseri riskinin arttığı gözlenmiştir. Bununla birlikte, FDA ve Avrupa Birliği kimi kimyasallara yönelik sınırlamalar getirmiştir, lakin risk büsbütün ortadan kalkmış değildir.
Evde saç boyayanlar nelere dikkat etmeli?
Saçlarını konutta boyayan şahısların şu noktalara dikkat etmesi sıhhat açısından kritik ehemmiyete sahiptir:
– Etiket okuyun: Saç boyası alırken kesinlikle içerik listesini detaylı okuyun. PPD, amonyak, rezorsinol üzere sık tepki yapabilen hususlar içerip içermediğini denetim edin.
– Alerji testi yapın: Boyayı kullanmadan evvel yama testi yaparak yani küçük bir bölgeye sürerek 48 saat deri tepkilerini gözlemleyin.
– Eldiven kullanın: Derinizle direkt teması önlemek için kesinlikle eldiven takın.
– İyi havalandırılan ortamda uygulayın: Amonyak ve öbür kimyasalların teneffüs yoluyla ziyan vermemesi için havadar bir ortamda boyama süreci yapın.
– Süreye dikkat edin: Saç boyasını önerilen müddetten fazla bekletmeyin.
– Saç derisine temas ettirmeyin: Boyanın direkt saç derisine temas etmesi, deri tahrişi ve alerjik tepki riskini artırır. Saç derisine temas etmeyen boyalar, deri tahrişini ve kimyasal emilimi azaltabilir, lakin teneffüs yoluyla kimyasal maruziyet devam eder. Ayrıyeten, kimi kimyasallar saç tellerinden emilip bedene girebilir. Bu nedenle daha inançlı olsa da risk büsbütün ortadan kalkmaz.
