ABD Başkanı Donald Trump’ın Ukrayna özel temsilcisi, “Avrupa’nın, Ukrayna ile ilgili barış görüşmelerinde masada olmayacağını” söyledi.
Açıklama, Washington’un Avrupa başkentlerine bir anket göndererek Kiev’e sunabilecekleri güvenlik garantilerinin sıralanmasını istemesinin akabinde geldi.
Trump, bu hafta Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile, Avrupa müttefikleri yahut Ukrayna ile evvelce istişare etmeden, derhal görüşme başlatacağını duyurdu.
Bu atak, Avrupalı başkanları şaşkına çevirdi. Trump idaresi yetkilileri, son günlerde NATO içindeki Avrupa müttefiklerinin bölgedeki güvenliğin esas sorumluluğunu üstlenmesi gerektiğini açıkça belirtti.
Washington’un önceliklerinin artık hudut güvenliği ve Çin ile rekabet olduğunu vurguladılar. Bu gelişmeler, Avrupa’lı başkanlarda büyük kaygı yarattı. Avrupa’nın güvenliğini etkileyecek bir muahedenin, Rusya lehine şekillenebileceği izlenimini verdi.
ABD’nin Ukrayna özel temsilcisi Keith Kellogg, Münih’teki güvenlik konferansında Washington’un görüşmelerde arabulucu rolü üstleneceğini, fakat Ukrayna ve Rusya’nın sürecin iki asli tarafı olacağını söyledi.
Avrupa’nın masada olup olmayacağı sorulduğunda ise, “Ben gerçekçilik niyet okulundan geliyorum. Bunun olmayacağını düşünüyorum” kelamlarıyla net bir cevap verdi.
Kellogg, daha sonra yaptığı açıklamada Avrupa’nın çıkarlarının dikkate alınacağını söyledi, lakin Avrupalı önderler dışlanmayı kabul etmeyeceklerini belirtti.
AVRUPA’NIN GÖZYAŞLARI
Finlandiya Cumhurbaşkanı Alexander Stubb, “Ukrayna, Ukrayna’nın geleceği ya da Avrupa güvenlik mimarisi hakkında Avrupalılar olmadan görüşmeler yapılması mümkün değil,” dedi.
Avrupa müzakerelere katılabilmesi için, harekete geçmesini gerektiğini belirtti. Stubb, “Avrupa daha az konuşmalı, daha çok iş yapmalı diye konuştu. ABD’nin Avrupa ülkelerine gönderdiği anketin bunu düşünmeye zorlayacağını vurguladı.
Polonya Dışişleri Bakanı Radoslaw Sikorski, toplantının Pazartesi günü yapılacağını söyledi. NATO Genel Sekreteri Mark Rutte de Avrupa’nın daha somut tekliflerle sürece dahil olması gerektiğini belirtti.
Rutte, “Avrupalı dostlarıma şunu söylemek isterim: Masada olup olmamaktan şikâyet etmeyin, bunun yerine somut teklifler sunun, savunma harcamalarını artırın” diye konuştu.
Bu esnada Münih Güvenlik Konferansı (MSC) Başkanı Christoph Heusgen, bugün yaptığı duygusal bir konuşmayla üç yıldır sürdürdüğü vazifesine veda etti.
2022’den bu yana konferansın başkanlığını yürüten Heusgen, kapanış konuşmasında Avrupa önderlerine teşekkür etti. Konuşmanın sonunda Heusgen, konferansta konuşulanlar ve Avrupa’nın durumuyla ilgili olarak gözyaşları döktü.
Heusgen, son gelişmeler ve ABD Lider yardımcısı J.D. Vance’ın konuşmasını, “Ewald von Kleist ile birlikte bu konferans bir transatlantik doruğu olarak başladı. Fakat Lider Yardımcısı Vance’in cuma günü yaptığı konuşmanın akabinde ortak kıymetlerimizin artık eskisi kadar ortak olmadığından telaş duymamız gerekiyor” kelamlarıyla kıymetlendirdi.
Heusgen, konferansın gelecekte de global güvenlik problemlerinde diyalog platformu olmayı sürdüreceğini söz etti.
YENİ BİR ORDUNUN VAKTİ GELDİ Mİ?
Bu gelişmeler yaşanırken Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, Avrupa’nın artık ABD’den korunma garantisine güvenemeyeceğini belirterek bir Avrupa ordusu kurulması davetinde bulundu.
Zelenski, “Geleceğimiz sadece Avrupalılara bağlı olmalı ve Avrupalılar hakkında kararlar Avrupa’da alınmalı,” açıklamasını yaptı.
Ancak birçok Avrupa ülkesi, savunmanın ulusal egemenlik sıkıntısı olduğunu belirterek uzun müddettir ortak bir ordu fikrine karşı çıkıyor.
Buna karşın, G7 dışişleri bakanları, Ukrayna için kalıcı bir barış muahedesi sağlamak ismine güvenlik garantileri üzerinde birlikte çalışmaya devam etme taahhüdünde bulundukları ortak bir açıklama yaptı.
