Kızıldeniz’in derinliklerini araştıran bilim insanları deniz tabanında doğal mevt tuzakları keşfetti. Akaba Körfezi’nin 4 bin fit altında, olağan deniz suyundan 10 kat daha tuzlu ve oksijen eksikliği olan tuzlu su havuzları vefat tuzağı olarak isimlendiriliyor. Zira içeriye giren tüm canlıları öldürüyor.
Araştırmacılar bu çok tuzlu ortamların, bilhassa hayatın birinci ortaya çıktığı derin denizde, erken Dünya’nın güçlü şartlarını taklit ettiğini ileri sürüyor.
Tuzlu su havuzları deniz ömründe ender rastlanan oluşumlar. Şuana kadar Kızıldeniz, Akdeniz ve Trump’a nazaran ismi Amerika olan Meksika Körfezi’nde yaklaşık 40 tane keşfedildi.
Ekip, havuzların tıpkı vakitte jeolojik kapsüller üzere davrandığını ve bozulmamış tortu nedeniyle Akaba Körfezi’nin geçmişine dair kayıtları koruduğunu belirtiyor. İnceleme tamamlandığında bölgedeki binlerce yıl evvel meydana gelen tsunamiler, ani seller ve sarsıntılar hakkında da bilgiler elde edilecek.
Araştırmacılar, bu havuzların Kızıldeniz’in bilinen coğrafik aralığını genişlettiğini, bölgesel iklim ve tektonik olayların tortul sinyalleri için eşsiz bir muhafaza ortamı sunduğunu söylüyor.
Havuzlardaki suyun tuz oranı çok ağır olduğundan okyanusun tabanında yer alıyor ve yoğunluk farkından ötürü etraftaki tuzlu suyla basitçe karışamıyor. Akaba Körfezi, çok derinlikler, volkanik aktivite ve derinlikteki alışılmadık sıcaklık değişimleri üzere eşsiz jeolojik özellikleri nedeniyle gizemli kabul ediliyor.
Bölge, Mısır’ın Sina Yarımadası’nı Suudi Arabistan’dan ayıran Kızıldeniz’in uzun bir şeridi ve kimi uzmanlar Musa’nın İsrailoğullarını götürürken suları ayırdığı yerin burası olduğuna inanıyor.
Bunun nedeni, Akaba Körfezi’nin Kızıldeniz’in öbür bölgelerinden daha derin ve geniş olması; bu da Çıkış Kitabı’ndaki Musa kıssasıyla örtüşüyor. İncil ayrıyeten İsraillilerin denize ulaşmadan evvel yabanî tabiatta nasıl seyahat ettiklerini anlatır ve Akaba yakınlarındaki birtakım rotalar bu tanıma da uyuyor.
Miami Üniversitesi’nden bilim insanları, altı hafta boyunca uzaktan kumandalı bir su altı aracı ile derinlikleri keşfederken öteki bir bilmeceyi ortaya çıkardılar. Grubun yöneticisi Profesör Sam Purkis şunları söyledi:
– Çok şanslıydık. Keşif, bu projeye ayırabildiğimiz on saatlik dalışın son beş dakikasında gerçekleşti.
Dalışta kalın bir çamur katmanı ile örtülü ıssız bir deniz tabanı tespit edildi ve bu katman araştırmacıları tuzlu su havuzlarına götüren bir anahtar oldu. Tuzlu suyun yerden fışkırdığı yerlerde, ‘tuzlu su havuzları’ garip su altı gölleri ve göletleri oluşturabilir.
Çoğu hayat formu içine girdiği anda yok olurken, bilim insanları ekstremofil prokaryotların geliştiğini tespit etti. Bunlar, yüksek sıcaklık, basınç, tuzluluk, asitlik yahut radyasyon üzere şartların olduğu çok ortamlarda yaşayan tek hücreli organizmalar. Takım ayrıyeten sülfatı güce dönüştüren sülfat indirgeyici bakteriler buldu. Bilim insanları bu bakterilerin Akaba Körfezi’ndeki sülfat düzeylerinin neden düştüğünü de buldu ki, tuzlu sudaki sülfat/klorür oranı bölgede şimdiye kadar kaydedilen en düşük düzeyde.
Bu, bakterilerin suyun kimyasal yapısını değiştirmede büyük bir rol oynadığı manasına geliyor. Birden fazla canlı havuzlarda yaşayamasa da, bakterilerin onlar için yiyecek kaynakları oluşturması nedeniyle birçoğu havuzların yakınında kalıyor. Çalışmada paylaşılan bir diğer ayrıntı ise havuzların başka gezegenlerdeki ömür hakkında ipuçları sunabileceği.
Purkis hususa ait Live Science’a şunları söyledi:
– Şu anki anlayışımıza nazaran ömür Dünya’da derin denizde, neredeyse katiyetle oksijensiz – anoksik – şartlarda ortaya çıktı.
Derin deniz tuzlu su havuzları, erken Dünya için mükemmel bir benzetme. Oksijenden ve çok tuzluluktan mahrum olmalarına karşın, kelamda ‘ekstremofil’ mikropların güçlü bir topluluğuyla dolu.
‘Bu topluluğu incelemek, gezegenimizde ömrün birinci ortaya çıktığı şartlara bir bakış atmamızı sağlar ve güneş sistemimizde ve ötesinde başka ‘su dünyalarında’ hayat arayışına rehberlik edebilir’ diyen Profesör Purkis, ekibin ‘bölgedeki 1.000 yıldan uzun müddettir devam eden kesintisiz yağış kaydı ile sarsıntı ve tsunami kayıtlarını’ temsil eden havuzlardan çekirdek numune aldığını söyledi.
Bulgular şimdilik, son 1.000 yıldaki hava olaylarının bir fotoğrafını çizerek, yağmurdan kaynaklanan büyük sellerin ‘yaklaşık her 25 yılda bir, tsunamilerin ise yaklaşık her 100 yılda bir meydana geldiğini’ gösteriyor. Araştırmanın ileri tahlilleri ise şimdiden merak konusu.
*** Daily Mail – Stacy Liberatore
