CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, çiftçilerin artan kredi borçları ve yetersiz dayanaklarla boğuştuğunu vurgulayarak tarım kesiminde yaşanan sıkıntıları lisana getirdi. Çiftçilerin borç batağında olduğunu söyleyen Gürer, “2020 yılına göre çiftçilerimizin bankalara olan kredi borcu tam 8 kat arttı. 2020 yılında 111 milyar 216 milyon lira kredi borcu olan çiftçilerimiz, bugün 886 milyar 627 milyon lira bankalara kredi borcu var. Borcu olmayan çiftçi yok” dedi.
CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, 2020 yılına nazaran çiftçilerin bankalara olan borcunun 8 kat artarak 886 milyar 627 milyon liraya ulaştığını belirtti. “2020 yılına göre çiftçilerimizin bankalara olan kredi borcu tam 8 kat arttı. 2020 yılında 111 milyar 216 milyon lira kredi borcu olan çiftçilerimiz, bugün 886 milyar 627 milyon lira bankalara kredi borcu var. Borcu olmayan çiftçi yok. Çiftçi, kredi alarak çiftçiliği sürdürülebiliyor” dedi. Çiftçilerin ziraî üretimi sürdürebilmek için krediye mahkûm hale geldiğine dikkati çeken Gürer, bu durumun tarımda sürdürülebilirliği tehlikeye attığını tabir etti.
“GEÇEN YILIN 411 MİLYARINDAN 91 MİLYARI VERİLDİ”
Türkiye’de çiftçi sayısının Çiftçi Kayıt Sistemi’ne (ÇKS) nazaran 2 milyon 300 bin civarında olduğunu belirten Gürer, “Çiftçiler üretimi sürdürmeye çalışıyorlar. Lakin çiftçilerimize verilen dayanaklar kâfi değil. Tarım ve Orman Bakanı, geçen yılki desteklerin hesaplara yatırıldığını açıkladı. Doğal, o dayanakları açıklarken ‘geçen yıl’ sözünü kullanmadığından, güya bu yılın desteği veriliyormuş üzere görülüyor. Halbuki geçtiğimiz yıl ulusal gelirin 411 milyar lira tutan yüzde birlik kısmı çiftçiye verilmedi. 91 milyar liralık bir dayanak verildi. O dayanak de üretimin başında ya da sonunda değil, daha hububatınki yeni veriliyor. Ağustos ayında hasat tamamlandı lakin hububatla ilgili desteği çiftçi daha yeni alabildi” diye konuştu.
“VERİLMESİ GEREKEN 615 MİLYARIN 135 MİLYARI VAAT ETTİLER”
Gürer, çiftçilere ulusal gelirin yüzde 1’i oranında dayanak verilmesi gerektiğini, lakin bunun yapılmadığını belirterek, “Milli gelire nazaran bu yıl verilmesi gereken takviye 615 milyar lira iken, verileceği vaat edilen 135 milyar lira. Kanuna uygun dayanak vermedikleri üzere mazotun, gübrenin, tohumun, ilacın, kiranın, işçiliğin, elektriğin artışını da engellemiyorlar. Bu türlü olduğu sürece çiftçilerin ürettiği ürünlerin maliyetlerinin artması devam edecek. Çiftçi borcunu ödeyemez duruma düştü. Kanun teklifi de verdim. En az banka borçları iki yıl borçlar ötelenip faizler silinmelidir” dedi.
“BUĞDAYDA DA KÂFİ DEĞİLİZ, İTHALATÇI OLDUK”
Artan mazot, gübre, tohum, ilaç, kira, personellik ve elektrik maliyetlerinin çiftçileri zorladığını vurgulayan Ömer Fethi Gürer, düşük alım fiyatlarının da üretimi baltaladığına dikkati çekerek, “Bir başka bir şey yapıyorlar; çiftçinin ürününün alım fiyatını düşük tutuyorlar. Geçtiğimiz yıl bir önceki yıla göre buğday için yüzde 12, arpa için yüzde 3 artış verdiler. Bu artışlar, enflasyon karşısında çiftçiyi korumadığı üzere, girdi maliyetlerindeki artışın da çok altında kaldı. Bu yıl da hububatta mayıs ayında Çukurova’da hasat başlayacak. Buğdayın fiyatları tekrar düşük olursa, çiftçi burada sorun yaşayacak. Geçtiğimiz yıl, yani 2024 yılında TÜİK datalarına göre hububatta 3 milyon 300 bin ton, buğdayda 1 milyon 200 bin ton üretim düşüşü yaşandı. Üretim düşüşü olmaması için çiftçi refahının sağlanması gerekiyor. Aksi takdirde ithalat daha çok artacak. Türkiye, ortalama 20-22 milyon ton yıllık buğday üretirken yurt dışından da 10 milyona yakın buğday ithal ediyor. Bu ithal ettiği buğdayın bir kısmını da Dahilde İşlem Rejimi (DİR) kapsamında un ve makarna yaparak yurt dışına gönderse de Türkiye’nin buğdayda yeterliliği yüzde 97 olduğu için bir kısmı yurt içinde de tüketiliyor. Yani biz buğdayda da kendi kendimize kâfi değiliz, ithalatçı bir ülke olduk” sözünü kullandı.
“ÇİFTÇİNİN HALİ PERİŞAN”
Türkiye’nin buğdayda dahi kendine kâfi olamadığını ve ithalatçı bir ülke haline geldiğini lisana getiren Gürer, tarım siyasetlerinin yanlışsız bir halde planlanması gerektiğini söyleyerek, “Askıda buğday uygulaması ile Türkiye gündeminde buğday konuşulur hale geldi ancak açıkçası geçen yıl çiftçi gerçekten kaybetti. Çiftçinin hali perişan, çiftçi de verecek hal kalmadı. Buğday bağışı yapılsa ölçü tohum olmaya kâfi değil direkt tüketilse buğdayı kavurga olarak tüketmenin dışında, un olmadan tüketmek muhtemel değil. Ürün de çiftçiden tüccara geçmişken, özellikle de küçük çiftçide ürün kalmadığı noktada yapılması gereken, tarım kesitinin meselelerine gerçekçi siyasetlerle çözüm üretmek olmalıdır” dedi.
