Geleneksel olarak kurak ve susuz bir gök cismi olarak kabul edilen Ay’ın, yapılan son araştırmalara nazaran değerli ölçüde su barındırabileceği düşünülüyor. Lunar Trailblazer’ın temel maksadı, Ay yüzeyine yakın ne kadar su bulunduğunu ve bu suyun hangi bölgelerde ağırlaştığını tespit etmek olacak.
Bu misyon, bilhassa Ay’da beşerli koloniler kurmayı hedefleyen mühendisler ve gökbilimciler tarafından büyük ilgiyle takip edilecek. Zira Ay’da var olan su, güneş gücüyle hidrojen ve oksijene ayrılarak hem yakıt hem de astronotlar için nefes kaynağı olarak kullanılabilir.
Guardian2da yer alan habere nazaran; Oxford Üniversitesi’nden Prof. Neil Bowles, Lunar Trailblazer misyonunun öncelikle bilimsel bir araştırma maksadı taşıdığını belirtiyor. Lakin bu çalışmanın, Ay yüzeyindeki suyun nasıl taşındığını anlamaya yardımcı olacağını ve bu dataların gelecekteki beşerli Ay keşifleri için kritik olacağını vurguluyor.
AY’DAKİ SU NEREDEN GELİYOR?
Önceden, Ay’a çarpan göktaşları ve kuyruklu yıldızların getirdiği su moleküllerinin, güneş ışığıyla parçalanarak uzaya dağıldığı düşünülüyordu. Lakin son yıllarda yapılan robotik uzay vazifeleri, bilhassa Ay’ın güney kutbunda bulunan kalıcı gölgeli kraterlerde büyük ölçüde su buzu bulunduğunu gösterdi.
Bu keşifler, 2009 yılında Hindistan’ın Chandrayaan-1 sondasının yaptığı müşahedelerle daha da ileri taşındı. Chandrayaan-1, Ay’ın sırf kutuplarında değil, yüzeyin öteki noktalarında da su izlerine rastlandığını ortaya çıkardı. Prof. Bowles, bu bulguların bilim dünyasında büyük bir sürpriz yarattığını ve Ay’a bakış açımızı kökten değiştirdiğini belirtiyor.
Ancak Chandrayaan-1’de kullanılan aygıtların Ay yüzeyindeki suyu tam manasıyla haritalayacak kâfi spektral kapasiteye sahip olmadığı söz ediliyor. İşte Lunar Trailblazer bu sorunu çözmek için geliştirildi.
Lunar Trailblazer, iki ana bilimsel aygıt taşıyor. Birinci aygıt, kızılötesi tarayıcı, Ay yüzeyindeki su ve başka jeolojik ögeleri tespit edecek. İkinci aygıt ise Bowles ve takımı tarafından geliştirilen gelişmiş bir termal haritalama sistemi. Bu sistem, son derece hassas bir ısı kamerası vazifesi görerek su buzu ve yüzey sıcaklıklarını ölçmeye yarayacak.
Bu iki aygıtın birlikte çalışmasıyla, Ay’ın su haritası çıkarılacak. Bowles, Ay’ın kutuplarında su olduğunu bildiklerini, lakin bu suyun nasıl bir döngü içinde hareket ettiğini tam olarak anlamadıklarını belirtiyor. Dünya’daki su döngüsünden farklı olarak, Ay’da bulutlar yahut yağmur kelam konusu değil, fakat bilim insanları Ay yüzeyinde suyun makul bir hareket sistemine sahip olduğunu düşünüyor.
AY’DAKİ SU KAYNAKLARI NASIL OLUŞTU?
Bilim insanları, Ay’daki suyun iki farklı formda oluşmuş olabileceğini öne sürüyor:
- Kuyruklu yıldızlar yahut meteorların çarpmasıyla büyük ölçüde suyun açığa çıkması ve kutuplardaki soğuk tuzaklarda ağırlaşması.
- Ay toprağındaki kimyasal tepkilerle çok ince su katmanlarının oluşması.
Ancak, bu suyun nasıl hareket ettiği ve nasıl buz birikintileri oluşturduğu şimdi bilinmiyor. Lunar Trailblazer’ın bu sorulara karşılık vermesi ve Ay’daki suyun tam olarak nasıl davrandığını açıklığa kavuşturması bekleniyor.
