Bu eşsiz buz çeşidi, çok yüksek sıcaklıklar ve basınçlar altında meydana geliyor. Milletlerarası bir araştırma takımı, Fransa’daki Institut Laue-Langevin’de (ILL) yürütülen deneylerle, suyu 6 gigapaskal basınca kadar sıkarak ve 327°C’ye kadar ısıtarak Ice VII fazını oluşturdu.
Ice VII, hidrojen atomlarının iç içe geçtiği karmaşık bir kübik yapıya sahip. Lakin bu yapının erimeye başladığında nasıl davrandığı daha evvel tam olarak anlaşılamamıştı. Bu yüzden bilim insanları, hidrojen hareketlerini izlemek için ‘quasi-elastic neutron scattering’ (QENS) isimli bir teknik kullandı.
İtalya’daki Sapienza Üniversitesi’nden fizikçi Maria Rescigno, bu prosedürün moleküllerin hem öteleme (yer değiştirme) hem de dönme dinamiklerini tahlil etmekte başka tekniklere nazaran büyük bir avantaj sağladığını belirtti. 17 yıl evvel iddia edilen bu hidrojen hareketlerinin sonunda gözlemlendiği kaydedildi.
Ancak beklenmedik bir keşif yapıldı: Plastik Ice VII içindeki moleküller, serbestçe dönmek yerine kademeli olarak adım adım hareket ediyordu. Araştırmacılar, bunun hidrojen bağlarının kırılıp yine oluşma sürecinden kaynaklandığını düşünüyor.
Bilim insanları, bu buz fazının Neptün ve Jüpiter’in uydusu Europa üzere uzak buzlu dünyalarda geçmişte var olmuş olabileceğini varsayım ediyor. Bu keşif, uzayda oluşan buz tiplerini ve gezegenlerin evrimini anlamada büyük bir adım olarak görülüyor.
Gelecekte yapılacak araştırmalarda, Plastik Ice VII’nin nasıl oluştuğu ve süperiyonik faz olarak isimlendirilen daha yüksek sıcaklık ve basınçlarda gerçekleşen öbür bir egzotik su formuna dönüşüp dönüşmediği incelenecek. Sapienza Üniversitesi’nden fizikçi Livia Bove, bu geçişin daima ve etaplı mı yoksa ani ve keskin mi olduğunun çok kıymetli bir bahis olduğunu belirtti.
Bu çığır açan araştırma, Nature mecmuasında yayımlandı ve bilim dünyasında büyük ilgi uyandırdı.
