ABD hükümetinde birçok memuru işten çıkarmak için misyona koyulan ve e-posta yoluyla hükümet çalışanlarını tehdit eden Elon Musk’a ABD hükümet kurumlarından yansılar yağdı. Lakin Musk binlerce memurun işini sonlandırma misyonundan şimdi vazgeçmiş değil.
ABD’de memurları denetleyen kurum, Musk’ın hafta sonu gönderdiği e-postaya cevap vermemenin rastgele bir yaptırımı olmayacağını duyurdu.
Musk, park korucularından masa başı memurlara kadar tüm hükümet memurlarını kapsayan bir e-posta atarak çalışanlardan “işlerini incelenmek üzere bir özetle açıklamalarını” istemiş ve e-postaya yanıt vermeyenlerin istifa etmiş sayılacağını duyurmuştu.
Ancak üst üste çelişen bu açıklamalar, devlet kurumlarında büyük bir baş karışıklığı yarattı ve Musk’ın idarede ne kadar yetkisi olduğu sorusunu gündeme getirdi.
Musk, Trump tarafından hükümeti küçültmek maksadıyla yeni kurulan Hükümet Verimlilik Departmanı’nın (DOGE) başına getirilmişti, lakin Trump daha sonra Musk’ın “DOGE’nin başkanı olmadığını” söylemiş ve yalnızca bir danışman olduğunu belirtmişti.
YANIT ALAMAYAN MUSK, ÖFKELİ
Pazartesi günü cevap verme mühletinin dolmasına yakın, Musk planının sekteye uğradığını kabul eden bir paylaşım yaptı. X platformunda, “E-postanın talebi son derece kolaydı. Testi geçmek için yalnızca birkaç söz yazıp göndermek kafiydi. Fakat birçok kişi, birtakım yöneticilerin teşvikiyle bile bu kolay testi geçemedi” tabirlerini kullandı. Akabinde, “Başkanın takdirine bağlı olarak, cevap vermeyenlere ikinci bir baht tanınacak. İkinci kere cevap vermeyenler işten çıkarılacak” dedi.
Beyaz Saray, Musk’ın açıklamalarıyla ilgili yorum yapmadı. Musk’ın, ABD İşçi İdaresi Ofisi’nin (OPM) sabah saatlerinde yayınladığı ve çalışanların bu e-postaya cevap vermek zorunda olmadığını belirten yönergeden haberdar olup olmadığı netlik kazanmadı.
OPM’nin duyurusunda, karşılık vermenin büsbütün gönüllülük aslına dayandığı ve hassas ya da bâtın bilgilerin paylaşılmaması gerektiği vurgulandı.
Bu açıklamaya karşın kimi kurumlar, çalışanlarını e-postaya karşılık vermeleri konusunda teşvik etti. ABD federal hükümeti binalardan sorumlu Genel Hizmetler İdaresi’nde üst seviye bir yönetici, e-postaya cevap vermenin mecburî olmadığını lakin tekrar de çalışanlardan e-postaya yanıt vermelerinin beklendiğini belirtti.
OPM’nin süreksiz yöneticisi de çalışanlara gönderdiği iletide, “Yanıt vermek tercih problemi lakin şiddetle tavsiye ediliyor” dedi. Sıhhat ve İnsani Hizmetler Bakanlığı, çalışanlarına yanıt vermeyi seçmeleri halinde, açıklamalarının genel sözler içermesi gerektiğini ve üzerinde çalıştıkları ilaç ya da mukaveleler hakkında detay vermemeleri gerektiğini bildirdi.
Bakanlık çalışanlarına gönderilen bir e-postada, “Yazdığınız her şeyin makus niyetli yabancı şahıslar tarafından okunacağını varsayın ve cevabınızı buna nazaran şekillendirin” tabirleri yer aldı.
‘DAHİCE BİR ŞEY’
Musk’ın DOGE kapsamındaki küçültme teşebbüsü, sadece federal çalışanları değil, devletle iş yapan özel şirketleri de etkiledi. Pek çok firma personel çıkarmak ve ödemelerini ertelemek zorunda kaldı. Musk’ın hafta sonu gönderdiği ileti, hükümet içinde de şaşkınlık yarattı. Mevzuya aşina iki yetkili, üst seviye yöneticilerin Musk’ın bu teşebbüsünden haberdar olmadıklarını söyledi.
Trump ise Musk’a takviyesini sürdürdü. Beyaz Saray’da gazetecilere yaptığı açıklamada, “Bence şahane bir şeydi. Bunu e-postayı göndermekte büyük bir deha vardı. İnsanların çalışıp çalışmadığını öğrenmeye çalışıyoruz” dedi.
Aynı gün bir federal yargıç, Musk’ın liderliğini yaptığı hükümet küçültme ekibinin Eğitim Bakanlığı ve OPM’nin hassas bilgilerine erişimini engelleyen bir karar aldı.
Musk’ın ataması, bağımsız federal kurumları yöneten isimlerden farklı olarak, Senato onayına muhtaçlık duymadan gerçekleşti. Bu durum, Trump idaresinin Musk’a verdiği yetkinin hudutları konusunda soru işaretleri doğurdu.
Şimdiye kadar hükümet küçültme uğraşlarının bir modülü olarak 20 binden fazla çalışan işten çıkarıldı. Trump idaresi ayrıyeten 75 bin çalışan için kıdem tazminatı içeren işten ayrılma paketleri sundu.
Ancak kimi değerli vazifelerde çalışan işçinin süratle geri alınması gerekti. Nükleer silahların denetlenmesi ve kuş gribiyle uğraş üzere bahislerde vazife yapan çalışanlar, hükümetin tekrar işe alım yapmak zorunda kaldığı kümeler ortasında yer aldı.
Trump’ın ikinci devrinde hükümetin küçültülmesi istikametindeki adımlar, geniş çaplı davalara yol açtı. Başkanlık koltuğuna oturduğu 20 Ocak’tan bu yana Trump, milyarlarca dolarlık dış yardımı durdurdu ve ABD Memleketler arası Kalkınma Ajansı’nı fiilen dağıtarak besin ve ilaç sevkiyatlarının depolarda beklemesine neden oldu.
