AKP ve Adalet Bakanlığı tarafından hazırlanan yeni yargı paketi, ceza infaz sisteminde kıymetli değişiklikler içeriyor. Mevcut düzenlemede rastgele bir uygun hâl indirimi uygulanmayan yinelenmiş hatalılar için yeni bir düzenleme geliyor. Tekrar hata işleyen mahkûmlar, cezalarının tamamını değil, dörtte üçünü çektikten sonra kurallı salıvermeden yararlanabilecek.
Cezaevlerindeki Yükü Azaltacak Yeni Düzenleme
Ceza Muhakemesi Kanunu’nda (CMK) mevcut kararlara nazaran, tekrarlanmış kabahat işleyenler koşullu salıverme ve kontrollü özgürlükten yararlanamıyor. Fakat öbür hatalar için ceza infazında belli indirimler uygulanıyor. Yeni yargı paketiyle birlikte, hatalıların rehabilite edilmesi ve topluma yine kazandırılması hedeflenerek, tekrarlanmış hatalılara da belli bir güzel hâl indirimi uygulanması öngörülüyor.
AKP kaynakları, mevcut sistemin adaletsiz sonuçlar doğurduğunu ve uygun hâl teşvikinin mahkûmlar üzerinde olumlu tesirleri olacağını belirterek şu değerlendirmede bulundu:
“Tüm kabahatlerde makul infaz indirimleri uygulanırken, tekrarlanmış kabahatler için bu türlü bir teşvik olmaması eleştiriliyor. Gaye, hatalıların topluma kazandırılmasıdır. Lakin şu an tekrarlanmış cürümden içeride olan biri, âlâ hâl sergilediğinde bile bir ödül yahut teşvik alamıyor. Bu da mahkûmların cezaevinde daha fazla sorun çıkarmasına neden olabiliyor. Yeni düzenlemeyle, âlâ hâlli mahkûmların muhakkak bir oranda indirimden yararlanması sağlanacak.”
Yeni İnfaz Sistemi Nasıl İşleyecek?
Adalet Bakanlığı tarafından hazırlanan yeni düzenlemeye nazaran, yinelenmiş kabahat işleyenlerin cezaevinde kalma mühleti 4/4 yerine 4/3 olacak. Yani, mahkûmlar aldıkları cezanın tamamını değil, dörtte üçünü cezaevinde çektikten sonra koşullu salıverme ile tahliye edilebilecek.
Örneğin:
10 yıl ceza alan bir mahkûm, mevcut sistemde 10 yıl boyunca cezaevinde kalırken, yeni düzenlemeyle bu mühlet 7,5 yıla düşecek.
Kalan 2,5 yıl ise kontrollü hürlük kapsamında dışarıda infaz edilecek.
MHP Düzenlemeye Takviye Veriyor
Yeni düzenleme, ceza infaz sistemindeki dengesizlikleri gidermeyi hedeflerken, Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) de bu değişikliğe dayanak veriyor. MHP Genel Lider Yardımcısı Feti Yıldız, mevcut sistemin tekrarlanmış hatalılar için orantısız bir cezalandırma süreci doğurduğunu belirterek şu açıklamayı yaptı:
“Terör suçlularına infazın 3/4 oranında uygulandığı bir sistemde, tekrarlanmış kabahat işleyenlere 4/4 uygulanması adil değildir. Yeni düzenleme ile bu dengesizlik giderilecek.”
AK Parti kaynakları, düzenlemenin muhalefet partileriyle de müzakere edileceğini ve Meclis’te ortak önerge ile gündeme getirileceğini belirtti.
Tüm Mahkûmlar Kapsamda Olmayacak
Düzenleme, cezaevlerinde uygun hâl sergileyen mahkûmları kapsayacak. Fakat tüm tekrarlanmış hatalılar otomatik olarak bu haktan yararlanamayacak.
Şartlı salıverilme mühleti geldiğinde, mahkûmun durumu İdare ve Gözlem Kurulu tarafından pahalandırılacak. Heyet, mahkumun:
Cezaevi kurallarına uyup uymadığı,
İyileştirme programlarına iştiraki,
Tekrar cürüm sürece riski taşıyıp taşımadığı,
Mağdura yahut diğerlerine ziyan verme ihtimali,
İşlediği hatadan ötürü pişmanlık duyup duymadığı üzere kriterleri dikkate alacak.
Bu kriterleri karşılayan mahkûmlar, ceza müddetlerinin dörtte üçünü tamamladıktan sonra kaideli salıvermeden yararlanabilecek. Lakin, olumsuz kıymetlendirme alanlar cezaevinde kalmaya devam edecek.
Hangi Cürümler Kapsamda?
CMK’da kolay yargılama adapları, isimli para cezası yahut üst hududu iki yıl yahut daha az periyodik mahpus cezasını gerektiren cürümler için uygulanıyor. Yeni düzenleme kapsamında, bu tıp kolay kabahatleri tekrarlayan mahkûmlar için infaz mühletleri değişecek.
Bu cürümler ortasında:
Basit yaralama,
Hakaret,
Tehdit üzere kabahatler bulunuyor.
Ancak, ağır cürümler ve toplum güvenliğini tehdit eden hatalar bu kapsamda değerlendirilmeyecek.
Cezaevlerinde Yeni Periyot Başlıyor
Yeni düzenleme ile cezaevlerinde rehabilitasyon ve âlâ hâl teşviki güçlendirilecek. AK Parti ve Adalet Bakanlığı yetkilileri, infaz sürelerindeki orantısızlıkları gidermek için adım attıklarını belirterek, bu düzenlemenin yalnızca mahkûmlar için değil, cezaevi idaresi açısından da olumlu sonuçlar doğuracağını söz etti.
