ABD ve Ukrayna, Kiev’in Washington’un dayanağını kazanma uğraşlarının merkezinde yer alan bir maden ve ender mineral mutabakatının taslağı üzerinde anlaştı.
Taslak, ABD’nin Ukrayna’nın özgür, hâkim ve inançlı olmasını istediğini belirtiyor fakat güvenlik garantileri yahut silah yardımı konusunda bir taahhüt içermiyor. Gelecekteki silah sevkiyatlarının hala müzakere edildiği bildirildi.
Trump, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski’nin anlaşmayı imzalamak için Cuma günü Washington’a gelmek istediğini söyledi. Bu açıklama, iki önderin geçtiğimiz hafta karşılıklı sert sözler kullanmasının akabinde geldi.
Zelenski, Ukrayna ve Avrupa’nın artık ABD’ye güvenemeyeceğini açıkça lisana getirmiş, Trump ise Zelenski’yi “seçimle gelmemiş bir diktatör” olarak tanımlamıştı.
YARDIMLARIN FATURASI
ABD ve Ukrayna, madenler ve öteki doğal kaynaklardan elde edilecek gelirleri toplamak ve yine yatırmak için bir Yine Yapılandırma Yatırım Fonu kuracak.
Ukrayna, işletme masrafları düşüldükten sonra gelirinin yarısını bu fona aktaracak ve katkılar 500 milyar dolara ulaşana kadar devam edecek. ABD ise istikrarlı ve ekonomik olarak güçlü bir Ukrayna için uzun vadeli mali taahhütte bulunacak.
Trump, ABD’nin Ukrayna’ya 350 milyar dolar yardım sağladığını ve bunun karşılığında mineral haklarını içeren bir muahedenin mantıklı olduğunu söyledi.
Dünya önderleri, bu muahedeyi bir çeşit “soygunculuk” olarak gördüklerini belirtti. Fakat Trump, bu unsurların ABD’nin Ukrayna’ya olan silah ve lojistik yardımlarının karşılığı olduğunu belirtti. ABD merkezli New York Times ise, bu mutabakatın “Ukrayna’yı haraca bağladığını” söyledi.
Rusya ise, ABD ile bir pahalı maden mutabakatı yapmaya hazır olduklarını belirtti.
UKRAYNA HUDUDU İÇİN AB BARIŞ GÜCÜ
Trump’ın Ukrayna’daki savaşı süratle sonlandırma eforu ve Rusya’ya yönelik tavrı, ABD’nin Vladimir Putin’e kıymetli ödünler verebileceği kaygılarını artırdı. AB’li başkanlar, Trump’ın Avrupa’yı tehlikeye attığını düşündüğü belirtti.
ABD Başkanı, anlaşmayı Kiev’e sağlanan milyarlarca dolarlık yardımların karşılığı olarak tanımlıyor. Ayrıyeten, savaşın sona erdirilmesine yönelik bir mutabakat sağlanırsa Ukrayna’ya bir barış gücü konuşlandırılması gerektiğini savunuyor.
Moskova, NATO güçlerinin bölgeye yerleştirilmesini kesin bir lisanla reddetmişti. Lakin Trump, Avrupalı bir barış gücünün Ukrayna’ya yerleştirilmesi konusunda Putin’i ikna edebileceğini tez etti.
Bu konuda kimi Avrupa ülkeleri Ukrayna’ya barış gücü göndermeye hazır olduklarını belirtti. Lakin Kremlin bu fikri reddettiğini yineledi.
ANLAŞMANIN NEDENİ
Ukrayna, çağdaş teknolojinin temel taşları olan az toprak elementleri bakımından varlıklı bir ülke. Bu elementler, akıllı telefonlardan elektrikli araç bataryalarına kadar birçok alanda kritik ehemmiyete sahip.
Ülkede, Avrupa Birliği’nin “kritik hammadde” olarak nitelendirdiği 30 unsurun 21’i bulunuyor ve bu, dünya rezervlerinin yaklaşık yüzde beşine tekabül ediyor. Lakin, bu kaynakların değerli bir kısmı şu anda Rusya’nın denetimi altındaki bölgelerde yer alıyor.
ABD Başkanı Donald Trump, Ukrayna’ya sağlanan askeri ve ekonomik yardımların karşılığında, bu kıymetli az toprak elementlerinin tedarikini garanti altına alacak bir mutabakat yapmayı planladığını belirtti.
Trump, “Ukrayna’ya çok bedelli az toprak elementlerine sahip olduklarını söylüyoruz. Onlarla, bize verdiklerimizi bu az elementlerle ve diğer şeylerle teminat altına alacakları bir muahede yapmayı planlıyoruz.” sözlerini kullandı.
