New York’ta düzenlenen özel bir merasimle 11 antik Yunan yapıtı Yunanistan’a teslim edildi. Merasime Yunanistan Kültür Bakanı Dr. Lina Mendoni ve Yunanistan Başkonsolosu Ifigeneia Kanara da katıldı.
İade edilen eserler ortasında M.Ö. 1300-1200 yıllarına ilişkin bir adak heykelciği, M.Ö. 4.-3. yüzyıldan bir mermer mezar kabartması ve Helenistik periyoda ilişkin bir Atalanta heykelciği de bulunuyor. Bunun yanı sıra M.Ö. 600-500 yıllarına tarihlenen bir savaş sahnesi içeren matara ve M.Ö. 4. yüzyıldan bir Dionysos fincanı da Yunanistan’a iade edilen eserler ortasında yer aldı.
Yunan Kathimerini gazetesine nazaran, bu yapıtların toplam kıymetinin yaklaşık 1 milyon dolar olduğu varsayım ediliyor. Manhattan Bölge Savcısı Alvin L. Bragg Jr., yaptığı açıklamada, “Bu yapıtların iadesi, kaçakçılara karşı yürütülen değerli ve devam eden bir soruşturmanın sonucudur. Şu ana kadar 120’den fazla eski yapıta el koymuş olmaktan gurur duyuyorum” tabirlerini kullandı.
Yunanistan’a yapılan iadelerin çabucak öncesinde, Manhattan Bölge Savcılığı, 1,2 milyon dolar kıymetinde 107 İtalyan yapıtının de ele geçirildiğini açıklamıştı. Bu eserler, ünlü kaçakçılar Giacomo Medici, Giovanni Franco Becchina ve Robert Hecht ile irtibatlıydı.
İade edilen İtalyan yapıtları ortasında en dikkat çekeni, M.Ö. 6. yüzyılın ortalarına ilişkin pişmiş topraktan yapılmış bir Kylix Band-Cup oldu. Etrüsk bölgesi Vulci’de bulunan bu antik içki kabı, 1960’larda ünlü kaçakçı Robert Hecht tarafından İtalya dışına çıkarılmış ve 2017’de Metropolitan Sanat Müzesi tarafından satın alınmıştı.
Savcılığın Eski Eser Kaçakçılığı Ünitesi (ATU) tarafından ele geçirilen öbür kıymetli eserler ortasında M.Ö. 320-310 yıllarına ilişkin bir Apulian Volute Krater ve M.Ö. 4. yüzyıldan bir Bronz Patera da yer alıyor.
2017 yılında kurulan ATU, bugüne kadar yaklaşık 6.000 antik yapıtı kurtardı ve bunların 5.400’den fazlasını 29 farklı ülkeye iade etti. Kurtarılan yapıtların toplam kıymetinin 460 milyon dolar olduğu belirtiliyor.
Bu son iade operasyonu, Metropolitan Sanat Müzesi’nin 7. yüzyıldan kalma bronz bir başı Yunanistan’a iade edeceğini duyurmasının çabucak akabinde gerçekleşti. Müze araştırmacıları, bu yapıtın 1930’larda Olympia Arkeoloji Müzesi’nden yasadışı yollarla çıkarıldığını belirledi. Lakin, yapıtın nasıl kaçırıldığına dair detaylar hâlâ netlik kazanmış değil.
