Kültür & Sanat

Bin yıllık kafatası hastalık izleriyle dolu çıktı

Odontolog Carolina Bertilsson, “İnceleyecek çok şey vardı. Bu bireylerde pek çok hastalık belirtisi bulduk” dedi. Fakat, bilim insanları hastalıkların kesin nedenlerini belirlemekte zorlanıyor. Yumuşak dokular vakitle yok olduğu için, sadece kemik yapısında kalan izler incelenerek hastalıklar hakkında kestirim yürütülebiliyor.

Araştırmacılar, İsveç’in Västergötland bölgesindeki ünlü Varnhem Manastırı’nda bulunan 15 yetişkin bireye ilişkin kafataslarını inceledi. Bu bireylerin 24 ile 60 yaşları ortasında öldüğü kestirim ediliyor.

Üç boyutlu X-ray görüntüleme sağlayan CT taramaları, hem kafataslarının yüzeyinde hem de iç yapısında hasarları ayrıntılı bir biçimde ortaya koydu. Bilim insanları, bu hasarları mümkün sıhhat meseleleriyle ilişkilendirerek eski çağ insanlarının ömür şartları hakkında değerli bilgiler elde etti.

Bertilsson, o devirde çağdaş tıbbın sunduğu ağrı kesiciler, antibiyotikler ve gelişmiş diş tedavilerinin mevcut olmadığını belirterek, “Bugün bile ağrılı bir sıhhat sorunu yaşadığımızda çabucak yardım arıyoruz. Lakin o vakitler beşerler bu acılarla uzun mühlet yaşamak zorundaydı” dedi.

Aynı araştırma takımı daha evvel Varnhem bölgesinde bulunan diş kalıntılarını incelemiş ve yaygın diş çürükleri tespit etmişti. Hatta kimi hadiselerde ilkel diş tedavisi teşebbüslerinin yapıldığına dair izler bulundu.

Varnhem Manastırı, İsveç’in Orta Çağ’daki en büyük kiliselerinden biri ve üç İsveç hükümdarının mezarının bulunduğu kıymetli bir dini merkez olarak biliniyor. Bu nedenle bölgede arkeolojik çalışmalar onlarca yıldır devam ediyor.

Bilim insanları, CT taramalarının öteki antik kalıntılara da uygulanması halinde yeni keşiflerin yapılabileceğini düşünüyor. Klâsik arkeolojik yollar birçok vakit kemiklerden numune alınmasını gerektirirken, CT taramaları kemiklere ziyan vermeden ayrıntılı tahlil yapma imkanı sunuyor. Bertilsson, “Bu prosedür sayesinde kalıntıları büsbütün sağlam tutarak büyük ölçüde bilgi elde edebiliyoruz” dedi.

Bu çarpıcı araştırma British Dental Journal Open mecmuasında yayımlandı.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu